Buğday Sünesine Kimyasal Yerine Biyolojik Savaş
Dünyada ve ülkemizde tarımı yapılan en Yaygın ve stratejik ürün olan buğdayın en önemli zararlısı olarak bilinen ve kimyasal ilaçlarla baş edilmeye çalışılan 'süne'ye (Eurygaster spp) karşı çalışma başlatan Uşak Üniversitesi araştırma görevlileri, 'Hexamermis Eurygasteri' olarak isimlendirdikleri nematodu (bir çeşit solucan) kullandı.
Dünyada ve ülkemizde tarımı yapılan en Yaygın ve stratejik ürün olan buğdayın en önemli zararlısı olarak bilinen ve kimyasal ilaçlarla baş edilmeye çalışılan 'süne'ye (Eurygaster spp) karşı çalışma başlatan Uşak Üniversitesi araştırma görevlileri, 'Hexamermis Eurygasteri' olarak isimlendirdikleri nematodu (bir çeşit solucan) kullandı. Türkiye'deki soluncan türleri arasında yüzde 10-15'lik bir orana sahip olan ve coğrafi bölgelerde değişik oranlarda bulunan nematod, süneyi parazitleyerek yok ediyor.
Uşak Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Sivaslı Meslek Yüksekokulu Müdürü Yrd. Doç. Dr. Şener Tarla, buğdayın düşmanı olan süne zararlısı ile ilgili çalışmalarını 20 yıldır, üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Gülcan Tarla ve ABD Oregon State Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. George Poinar Jr. ile sürdürüyor. Çalışmalarda gelinen noktada kimyasal ilaçların yerine zararsız olan nematod türü bulundu. Kuzey Afrika, Doğu Avrupa, Batı ve Orta Asya'da bulunan birçok ülkede tarımda buğday üretimine ciddi zararlar veren süneyi etkisiz hale getiren nematodla ilgili bilgi veren Yrd. Doç. Dr. Şener Tarla, "Ülkemizde bazı illerde belirli alanlarda doğal olarak yaklaşık yüzde 10-35 oranında bulunan faydalı nematodun zararlı böcek süneyi parazitleyerek öldürdüğünü keşfettik. Bu buluş söz konusu zararlı süneyi kontrol altına alabilme bakımından büyük önem taşıyor. Keşfettiğimiz nematodun kitle halinde üretilerek süne sorunu olan bölgelere salınmasıyla bu sorun büyük oranda azalacaktır" dedi.
Sünenin dünyada birçok ülkede 150 milyon dekardan fazla alana zarar verdiğini anlatan Yrd. Doç. Dr. Şener Tarla, "Buğday üretiminde süneden oluşan zararın önüne geçebilmek amacıyla yıllık olarak 100 milyon dolardan daha fazla harcama yapılarak kimyasal ilaçlarla mücadele yapılmaktadır. Bu durum toprakların ve su kaynaklarının kirlenmesine yol açtığı gibi ilaçların yarattığı çevre kirliliği sorunu ise yine en başta insan sağlığına önemli ölçüde etkilemektedir. Ülkemizde de bazı bölgelerimizde bu zararlı böcek ile her yıl milyonlarca Dolar harcanarak yaklaşık 10 milyon dekar alanda kimyasal ilaçlarla mücadeleye devam ediliyor. Ekip arkadaşlarımla keşfettiğimiz nematod kimyasal ilaçlamayı önleyeceği gibi, doğal yollarla süne zararlısını yok edecek. Bu konuda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile görüşmelerimiz sürüyor" diye konuştu.
