 Tevfik GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN
İhracattaki artış devam ediyor
[email protected]
Yılbaşından bu yana her ay ihracat artışı sürüyor. İthalat harcamaları geriliyor.
İthalattaki gerilemenin arkasında ekonomideki yavaşlama var ama unutulmasın ki ihracat artışının sürüklediği üretimin de ithalat gereği var.
İşte bu nedenle ithalattaki gerileme, ihracat artışı kadar önemlidir.
Dış ticaret ilişkilerinde önemli olan ihracatın ve ithalatın yapısıdır. İlk 5 ayda yatırım malı ithalatı geçen yılın çizgisinde kaldı. Açık anlatım ile yatırım malı ithalatında azalma yok. Ara malı–hammadde ve tüketim malı ithalatında gerileme var.
İhracatta ise imalat sanayi ürünleri toplam ihracatın yüzde 93’ünü oluşturuyor. Ve de ihracat artışının kaynağı imalat sanayi. Ne var ki, ihraç edilen imalat sanayi ürünlerinin sadece yüzde 3.3’ü yüksek teknolojiye dayalı ürünler.
Halbuki ithalatta ithal edilen imalat sanayi ürünlerinde yüksek teknolojiye dayalı ürünlerin payı yüzde 14 oranında.
Düşük teknolojili ucuz mal ihraç ederek yüksel teknolojili pahalı mal ithalatı devam ediyor.
Mayıs ayında da ihracat gelirleri yüzde 3.6 artarken, ithalat harcamaları yüzde 7.1 oranında geriledi.
İhracat artıyor, ithalat geriliyor ama mayıs ayında ithalat harcamaları ile ihracat geliri arasında 7.1 milyar dolar açık var.
Aylık ithalat 20.8 milyar dolar, aylık ihracat 13.7 milyar dolar.
Yılbaşından mayıs sonuna kadarki 5 aylık dönemde ise ihracat artışı yüzde 7.4, ithalattaki azalma yüzde 5.6 oldu. Beş ayda ihracat geliri 4.6 milyar dolar arttı. İthalat 5.8 milyar dolar azaldı. Sonuç olarak dış ticaret açığı 5 ayda 42.0 milyar dolardan 31.6 milyar dolara geriledi.
Bizim için önemli olan dış ticaret açığının (ithalat harcamaları ile ihracat gelirinin arasındaki farkın) küçülmesidir. Çünkü dış ticaret açığı sonunda cari açığa (döviz açığına) dönüşerek ekonomiyi güç duruma sokuyor.
İlk 5 ayda tekstil ve giyim sanayi, taşıt araçları, plastik ve kauçuk, elektrikli makineler ve makine, mobilya ihracatında yüzde 10-15 oranında artış gerçekleşti.
İthalattaki gerileme ise kara taşıtlarında, makinelerde de ve demir- çelik, bakır, aliminyum gibi ana sanayi girdilerinde görüldü.
İhracatımızda Avrupa Birliği en büyük pazar. Ülke olarak Almanya ilk sırada. İhracatımızın yüzde 10’una yakınını Almanya’ya yapıyoruz. İlk 5 ayda Almanya’ya ihracat yüzde 17.6 arttı. İkinci sırada, sorunlu ülke Irak var. İhracatımızda yüzde 8’e yakın payı olan Irak’a yapılan ihracatta 5 ayda yüzde 11.7 artış oldu. Çin’e 5 ayda 1.2 milyar dolarlık mal satabildik. Buna karşılık 10 milyar dolarlık ithalat yaptık. İthalatta birinci sırada Rusya var. Çünkü enerji ithalatı yapıyoruz. Çin’den yaptığımız ithalat Rusya’ya yetişti. Mayıs ayında, Çin’den yapılan ithalat Rusya’dan yapılanın önüne geçti. Çin ithalat yaptığımız ülkeler listesinde 1998 yılında 15’inci sırada idi. 2003’te 9’uncu, 2008 yılında 3’üncü sıraya yükseldi. 2011 yılından bu yana ikinci sırada. Çin’den çok alıyoruz. Az satabiliyoruz. 2013 yılında dış ticarette açığımız 21 milyar dolar oldu. Cari açığımızın üçte biri büyüklüğüne ulaştı...
Bugün TİM tarafından haziran ayı ihracat rakamları açıklanacak. Büyük olasılıkla ihracat artışının haziranda da devam ettiğini göreceğiz.
İhracat artışı sanayide üretimi ve istihdamı artırdığına göre, 2014 yılının kalan aylarında da ekonomi ilk yarıdaki canlılığı sürdürecek demektir. |
