Erkan ÇELEBİ [email protected]
Enginar üretimi 34 bin tona ulaştı Türkiye dünyada 7’nci sıraya çıktı
İç piyasanın yanı sıra dış pazarlarda da oluşan talep artışı, Türkiye’nin dünyanın en büyük 7’nci enginar üreticisi olmasını sağladı. Türkiye’de 10 bin ton olan enginar üretimi şimdi 34 bin tona ulaştı. Tane hesabıyla pazarlanan bu vitamin deposu ürünün tarladan çıkış fiyatı da adet başına 1.5 lira oldu. Zincir marketlerde ise 3-5 lira arasında yerini alıyor.
KARACİĞERİ koruyup, kalp hastalıklarını engelleyen, sindirimi kolaylaştırıp, kolestrolle savaşan, hücrelerin yıpranmasını frenleyerek yaşlanmanın da etkilerini azaltan enginarın kanser riskini de düşürdüğü anlaşılınca talep arttı. İç piyasanın yanı sıra dış pazarlarda da oluşan talep artışı, bir anda Türkiye’nin dünyanın en büyük üreticileri arasına girmesini sağladı. Yıllık toplam 45 milyon ton sebze üretimi gerçekleştiren Türkiye’de 10 bin ton olan enginar üretimi de 34 bin tona ulaştı. Tane hesabıyla pazarlanan enginarın üreticiden çıkış fiyatı da 1.5 lira olurken, zincir marketlerin tezgahlarında mevsimine göre 3-5 TL arasında yerini alıyor.
Türkiye 7’nci sırada Arkadaşımız Seda Akdemir’in yaptığı araştırmaya göre, enginar üretimi dünyada 1 milyon 45 bin tonu buluyor. Dünyada tüketilen tüm enginarların yüzde 85’ini, Akdeniz ülkeleri üretiyor. 29 ülkede üretimi yapılan enginarda ilk sırayı 50 bin hektar alan ve 480 bin ton üretimle İtalya alıyor. Dünya üretiminin yüzde 33’ünü karşılayan İtalya’yı, 215 bin 534 ton ile Mısır, 166 bin 700 tonla İspanya, 127 bin 503 tonla da Peru izliyor. Türkiye, artık 59 bin ton yıllık üretim gerçekleştiren Çin ve 45 bin 460 ton üretimi olan Fas’ın ardından dünyanın en büyük yedinci enginar üreticisi ülke konumunda bulunuyor.
İzmir başı çekiyor Dünyada hektar başına 229 ton üretim gerçekleştiren Arjantin, verimlilik sırasında başı çekerken, bu Türkiye’de hektar başına 121 ton oluyor. Verimlilik açısından Türkiye, üretimde lider konumda bulunan İtalya’yı geride bırakıyor. İtalya’da hektar başına sağlanan üretim, 115 ton seviyesinde kalıyor. Türkiye’de en fazla enginar üretilen bölge ise Ege oluyor. 16 bin 644 ton enginar üretilen Ege, tek başına Türkiye’nin toplam talebinin yüzde 57’sini karşılıyor. En çok enginar üretilen il de İzmir oluyor. İzmir’i Bursa, Eşkişehir ve Bilecik takip ediyor. Enginarın pazardaki fiyatı ise satış noktalarına göre değişiklik gösteriyor. Sakız ve Bayrampaşa
Taze, konserve edilmiş ve dondurulmuş olarak pazarlanan enginarın Türkiye’de yaygın olarak iki çeşidi üretiliyor. Şifa kaynağı enginarın çeşitlerinden biri olan sakız enginarı, Ege Bölgesi’nde İzmir, Çeşme ve Karaburun tarafında yaygın olarak yetiştiriliyor. Taze tüketime uygun olan erkenci çeşit sakızın tüm Akdeniz Bölgesi’nde üretimi yapılabiliyor. Bayrampaşa enginarı ise Marmara Bölgesi ile Bursa ve çevresinde yetiştiriliyor. Verim davranışları ile sakız çeşidinden ayrılan özelliklere sahip bu cins, “yerli enginar” olarak adlandırılıyor. Marmara Bölgesi’de İstanbul ve Bursa’da yetiştirilen bu cins, belli bir dönem üretilmesi nedeniyle ağırlıklı olarak konserve üretiminde kullanılıyor. Enginar Türkiye’de genellikle taze tüketilmesine karşın, diğer ülkelerde ağırlıklı olarak konserve olarak üretiliyor.
Karaciğeri koruyor, kanser riskini azaltıyor
SON yıllarda tüketimi hızla artan ve sağlıklı yaşam kültürü içinde önemli yer tutan enginar, birçok sebze türünden daha çok protein ve karbonhidrat içeriyor. Uzmanlar bu sebzenin faydalarını şöyle sıralıyor;
Enginarın, içerdiği posa, mineral ve vitaminler sayesinde vücudu dinlendiriyor, hücrelerin yıpranmasını engelleyerek yaşlanmanın da etkilerini azaltıyor. Karaciğeri koruyor ve karaciğer hastalıklarının daha çabuk iyileşmesini sağlıyor.
Karaciğer, böbrek ve bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı oluyor ve böbrek kumlarını döküyor.
Sindirimi kolaylaştırıyor.
Enginar, kandaki yağ ve kolesterol düzeylerini düşürüyor.
Bedeni ve zihinsel yorgunluğu gideriyor. Vücuda dinçlik veriyor.
Meme, rahim ağzı ve prostat kanserini önlemeye yardımcı oluyor.
Enginar kalbi ve damar sağlığını koruyor.
Romatizma şikayetlerini azaltıyor.
Ter kokusunu gideriyor.
Ateş düşürüyor ve iştah açıyor.
Kötü kolesterol olarak bilinen HDL oranlarını düşürüyor. Özellikle yaprak kısımları kötü kolesterolle savaşmaktadır.
Alkol tüketiminin neden olduğu akşamdan kalmalık olarak değerlendirilen ve vücudun alkole verdiği tepki olarak değerlendirilen baş ağrısı, yorgunluk ve ağız kuruluğu belirtilerini hızlıca gideriyor.
Enginar, içerdiği inülin adlı maddeyle, geleneksel olarak seker hastalarına tavsiye ediliyor.
Üretim, tüketime yetmiyor
BİRLEŞMİŞ Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre, Türkiye dünya enginar üretiminin yüzde 2.3’ünü karşılıyor. Türkiye’de talebin giderek arttığı bir ürün olan enginarın tüketimi ise 39 bin tonu buluyor. Hemen her sebzenin yetiştirildiği ülkemizde toplam yaş meyve ve sebze üretiminin binde 1’ini oluşturan enginarın üretim miktarı tüketim miktarını karşılamadığı için az da olsa ithalat yapılıyor. 2011 yılında Kıbrıs’tan 5 bin 422 ton, Mısır’dan 138 ton enginar ithal eden Türkiye, çok az da olsa ihracat gerçekleştirebiliyor. İhracatta, 21 bin ton ve 25 milyon 961 bin dolar gelir ile Mısır ilk sırada bulunuyor. Mısır’ı 15 bin ton enginar ihracat eden İspanya takip ediyor. Dünyadaki en büyün enginar ithalatçısı ise üretim lideri İtalya oluyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye ise Fransa’ya 52 ton, Almanya’ya 4.5 ton, ABD’ye 65 ton, Azerbaycan’a da 198 kilogram enginar ihracı gerçekleştirdi. |
