Bu tatlarla, klasik ve yöresel Türk peynir çeşidi sayısı son iki yıl içinde 38’e ulaşırken, Türkiye’de satılan peynir çeşidi de 105’i buldu. Hollanda ve İtalya başta olmak üzere yurt dışından ithal edilen peynir çeşidi de 67’ye dayandı. Ambalajlı ve açıkta satılan peynirler arasındaki fiyat rekabeti de yerini lezzete bırakırken, ambalajlı peynirlerin toplam pazardan aldığı pay da yüzde 30’u buldu.

Arkadaşımız Cansu Mansur’un yaptığı araştırmaya göre, Çerkez, çeçil, Antep, tel, yörük, mihaliç gibi önde gelen yöresel peynir çeşitlerinin ambalajlı olarak raflara girmesinin ardından yeni tat arayışlarına ağırlık veren peynir firmaları, peş peşe piyasaya sürdükleri yenin tatlarla yerli çeşit sayısının 38’e ulaşmasını sağladı. Bunda da ithal peynirlerin toplam pazardan aldığı payın hızla artması etkili oldu.

Fiyat yerini lezzete bıraktı

İtalya’nın ricotta, mozerella ve parmesanı, Hollanda’nın maasdam, edam ve gouda’sı, İngiltere’nin cheddarı, İsviçre’nin gravyer ve emmanteli’si, Fransa’nın mimolette, brie ve camemberti’sinin zincir market raflarında yaygınlaşması, yerli firmaların da ürün yelpazelerine domatesli, fesleğenli, cips soslu, heliz otlu, sucuklu, fıstıklı, karabiberli ve hardallı peynir çeşitlerini eklemelerini sağladı. Türkiye’de üretilen yaklaşık 12 bin 320 bin ton sütün yüzde 55’i peynir olarak işleniyor. 700 bin tonluk peynir pazarının yüzde 70’ini ambalajsız açık ürünler oluşturuyor. Ancak, açık peynir üretiminin pazardan aldığı pay, son 3 yılda yüzde 80’lerden yüzde 70’lere kadar geriledi. Bunda da ambalajlı peynir üreticilerinin beyaz, kaşar ve eski kaşar gibi tek tip klasik peynir üretiminden farklı yörelere ait özel çeşitlere yönelmesi etkili oldu. 500 bin tonluk açık peynir pazarının markalı ürünlerle arasındaki fiyat farkı da önemli oranda kapandı.

Kişi başına 6 kilo

Ambalajsız ürünlerin toplam pazar hacmi 3.3 milyar TL’ye gerilerken, ambalajlı ürünlerin toplam pazar hacmi ise 1.4 milyar TL’ye ulaştı. Peynir sektöründe fiyat farkının markalar arasında kapanması, rekabette kalite, güven ve lezzet farklarının ön plana çıkmasını sağladı.

Türkiye’de kişi başına düşen yılık peynir tüketimi, 6 kilogramı buluyor. Bu ABD’de 15 kilograma, Avrupa’da ise 13.5 kilograma çıkıyor. Pazarda Ülker, İçim markasıyla ürettiği tulum, Trakya eski kaşarı, Çeçil, Lavaş gibi çeşitleriyle ön plana çıkmaya çalışırken, Yörsan, yuvarlak beyaz peynirle, Tahsildaroğlu, geleneksel tulum, mihaliç, örgü ve dil peynirleriyle Sütaş, çerkez peyniriyle, Bahçıvan ise örgü ve hellim peyniriyle rakabete katılıyor. Yeni Naturena markasıyla yerli peynir çeşitlerine 11 farklı lezzet kazandıran Muratbey ise fıstıklı-domatesli, fesleğenli, çörekotli, sucuk baharlı, cips soslu, barbekü ve hardallı peynir üretimine başlarken, Rani de başta Hollanda olmak üzere dünyanın önde gelen peynir çeşitlerinin yerli üretimlerini gerçekleştiriyor.

Yüzde 65’i beyaz peynir

TÜRKİYE’de üretilen yaklaşık 12 milyon 320 bin ton sütün yüzde 11’i sokak sütü, yüzde 35’i çiftliklerde tüketiliyor. Yüzde 35’i mandıralarda geri kalan yüzde 19’luk kısmı ise modern işletmelerde işleniyor. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Gıda envanter çalışmalarına göre, beyaz peynir ve kaşar üreten 1 milyon 200 bin civarında işletme bulunuyor. Toplam peynir pazardan yüzde 65’lik pay alan klasik beyaz peynir çeşitlerini, yüzde 30’la yöresel, özel ve ithal peynirler, yüzde 12 ile kaşar peyniri, yüzde 3’le de sürülebilir ve eritme peynirler takip ediyor.

Erkan Çelebi

http://www.hurriyet.com.tr/