 Konut ve kira harcamaları gıdanın önüne geçti Geçen hafta sonu TÜİK tarafından Hane Halkı 2010 Yılı Tüketim Harcamaları araştırmasının sonuçları açıklandı.
2010 yılında 100.0 TL'lik tüketim harcamasının ülke genelinde 27.1 TL'sinin konut ve kiraya, 21.9 TL'sinin gıdaya, 15.1 TL'sinin ulaştırmaya gittiği anlaşılıyor.
Görülüyor ki halkımız için üç önemli harcama kalemi var: Konut ve kira, gıda ve ulaştırma.
Gıda harcamalarının konut ve kira harcamalarının gerisinde kalması ve toplam tüketim harcamasından gıdaya giden payın azalması dikkati çekiyor.
TÜİK'e göre 2010 yılında hane halkı başına aylık ortalama tüketim harcaması ortalama 1.843 TL olmuş. Fert başına aylık ortalama artış 834 TL olarak hesaplanıyor.
Türkiye nüfusunun yüzde 20'lik gruplara bölerek en fakirinden en zenginine 5 grupta gelir dağılımı tahmini yapılmaktadır.
Bu tahmine göre en fakirlik yüzde 20'lik nüfus grubunun tüketim harcamaları üzerinden hesaplanan gelirinin toplam gelir içindeki payı 2010 yılında bir yıl önceye göre değişmemiş yüzde 9,1 olmuştur. İkinci yüzde 20'lik dilemde biraz iyileşme ile pay yüzde 17,6'a yükselmiş, Üçüncü dilimde ufak bir gerileme ile pay yüzde 17,6'a inmiş, dördüncü gelir grubunda ufak iyileşme ile pay yüzde 23,2 olmuş, en zenginlerin bulunduğu beşinci grup toplam tüketimim yüzde 36,1'ini gerçekleştirmiştir.
2008 yılından sonraki Hane Halkı Tüketim Harcamaları göstergeleri önemlidir. Bu göstergelerin incelenmesi krizin değişik gelir gruplarını nasıl etkilediğini gösterir.
Bir başka önemli nokta da şudur. Bizde gelir dağılımı araştırmaları gecikmeli olarak yapılıyor.
Halbuki tüketim harcamalarından geriye dönük olarak bir yıl önceki gelir dağılımının yapısı hakkında bilgi edinmek mümkün olabiliyor.
Bizde iş çevreleri için bu araştırmalar çok önemli kaynaktır.
İş adamları hangi sektörde iseler, tüketim harcamalarına bakarak toplam talep hakkında, talebin değişimi hakkında bilgi sahibi olabilirler.
Daha da önemlisi üretecekleri, satacakları mala hangi gelir grubunda ne ölçüde talep olduğunu görebilirler.
Eğer alt gelir grubunda talep yoğunluğu var ise ona göre üretim yapacaklardır. Üst gelir grubu daha çok tüketiyor ise, üretimde üst gelir grubunun talebine dikkat edilecektir.
Bu göstergeler odalar, sektör kuruluşları ve şirketle tarafından ne ölçüde değerlendiriliyor henüz bilemiyoruz. Özellikle odalar ve sektör kuruluşları önem verdikleri gelişmeleri kamuoyu ile paylaşıyorlar. Ama bugüne kadar TÜİK'in sektörleri büyük ölçüde ilgilendiren Hane Halkı Tüketim Harcaması göstergeleri ilgili olarak üyelerine yön verecek değerlemeler yaptıkları, bu değerlemeleri üyeleriyle paylaştıkları kamuoyuna intikal etmedi.
Bu tür göstergeler ekonomiyi dışarıdan izleyenlerden çok parmağı taşın altında olanlar için, iş adamları için bir hazinedir. Tevfik Güngör |
