Biga'da hayvancılık kritik eşikte

Biga ülkemizin çok elverişli yerleşim yerlerinden biri. Marmara Denizi'nde 70 kilometrenin üzerinde kıyısı var.

Biga'da hayvancılıkla ilgili sorunlar ve çözümler birçok yöremize göre daha farklı… Çünkü Biga hayvancılık, süt ve süt ürünlerinde verimliliği artırma arayışı içinde. Biga hayvancılığının "kritik eşiği" aşıldığında süt verimi arttığı gibi, süt ve sütlü mamullerde çeşitlik artırarak değer katılacak. Biga etini, sütünü, peynirini, pirincini marka haline getirmeyi arzuluyor; Dünya Gazetesi'nin toplantısına katılan bütün kanaat önderleri, devletin vereceği teşviklerden çok, kendilerinin ne yapabileceği üzerinde duruyor; önlerinin açılmasını istiyorlar.

Verimlilik gündemi

Biga'da uzun yılların birikimi ile hoştayn inekleri yaygınlaşmış. Ortalama süt verimi 15-20 litre düzeyine ulaşmış. Bu verimin, rakip örgütlü hayvancılık işletmeleri ve dünyanın başka ülkelerindeki verim düzeyine çıkarılması gerektiğinin herkes farkında.

Biga'daki süt hayvanları uzun yıllar yerli ırkların aşılanarak saflaştırılması yöntemi ile geliştirilmiş. Hayvanların kas yapıları ve hastalıklara dayanmaları, ithal edilen saf ırklara göre daha üstün özelliklere sahip.

Süt fiyatlarındaki aşırı oynama ve alternatif ürün olarak çeltiğin yaygınlaşması ile hayvancılıkta gerilemeden endişe ediliyor. Uzun yıllarda sağlanan en iyi hayvanların satıldığını, başka yerlere taşındığını, oralarda ise bu hayvanların telef edilmesi durumunda ülkenin çok şey yitireceğini iddia edenler çoğunluğu oluşturuyor.

Biga kanaat önderlerinin ileri sürdüğü bir başka görüşü daha önemsemek gerekiyor: "Bizde geleneksel çiftçilik anlayışı her şeyi birden yapmaya yönelik. Sebzecilik de yapıyoruz, çeltik üretiminde de varız, yonca ve silaj üretimi de ihmal etmiyoruz, süt ve et hayvancılığını da yapıyoruz. Bir işe ve alana  odaklanmadığımız için verimli olamıyoruz" diyorlar.

Hayvan üretimi genellikle geleneksel odaklı… Aileler yan iş olarak ortalama 8-10 hayvan besliyor.Örgütlü ve ölçek ekonomisine uygun işletmeler hızla yaygınlaşıyor ama, ağırlıklı olan küçük ölçekli  işletmeler.

Mera anlayışı değişmeli

Köylerdeki hayvan barınaklarının elverişsiz olduğunu, mera  uygulamalarının gözden geçirilerek, köylerin dışında hayvan barınaklarının tekniğine uygun yapılandırılmasının ilçe hayvancılığında hem ölçek büyüteceğini hem bakım tekniklerini geliştireceğini, sağlık hizmetinin daha kolektif anlayışla sunulabileceğini söyleyenler var.

Eli taşın altında olanlar, bizim gibi dışarıdan gözlem yapanların göremediği daha derinlikteki sorunları görüyor. Örneğin, çeltikciliğe yöneliş var ama, çiftçinin eline hasat sonrasında yılda bir kez para geçiyor. Üretici "bütçesini yönetme" konusunda sıkıntılar çekiyor; o nedenle borçlanma artıyor. Oysa süt hayvancılığında aileye sürekli nakit girişi olduğu için ihtiyaçlar daha düzgün ve uygun maliyete karşılanabiliyordu.

Biga'nın büyük şanslarından biri de iki barajdan sağlanan su ve sulama sistemlerinin giderek yaygınlaşması. Uygun sulama yöntemleri konusunda da bilinçlenme var.

Biga özelinde bakıldığında herkes ne yaptığını, ne yapması gerektiğini biliyor. Bugün gelinen düzeyin  birkaç basamak yukarı çıkarılmaması durumunda rekabet gücünün yitirileceğinin de herkes farkına varmış.

Yerel önderlik gerekli

Eğitim ihtiyacı ve bugüne kadar yapılan eğitimlerden farklı anlayış ve metotlarla üreticinin eğitilmesi  konusunda herkes görüş birliği içinde ve ciddi bir beklenti var.

Kamu yetkililerinin ülkenin her yerindeki gelişme düzeyini, ihtiyaçları ve sorunları dikkate alarak "teşvik sistemi" geliştirilmesi gerekiyor. Teşvik sisteminin çok titiz, sağlıklı araştırmalara ve net bilgilere dayalı  tasarlanması gerekiyor. Tersi bir tutum, Biga'da olduğu gibi yaklaşık 100 yılda sağlanan gelişmeyi de tersine çevirip, bir basamak daha yükselme yerine, gerileme yaratabilir.

Eğer "iyi bir önderlik" sağlanabilirse, küçük alanlardan yüksek verim aşamasına geçilebilir. "Topraklar insanları değil, insanlar toprakları zenginleştirerek" ülkemizin refahına katkı artırılabilir.

Biga hayvancılığı nereden bakarsak bakalım, olumlu ve olumsuz gelişmelere açık bir "kritik eşikte" duruyor. Bu eşiği aştığımızda olumlu gelişmeler yaratmak kamu yetkileri, üreticiler ve  sivil toplum örgütlerinin- kooperatifler ve birlikleri kastediyorum- elinde…

Biga'daki gelişmeleri yakından gözlemek, izlemek ve geliştirmek hepimizin sorumluluğu…