Büyüme devam ediyor, ama yavaşladı (Büyüme 2011'de % 8'in üzerinde)
Güngör Uras Olayların içinden
[email protected]
2011 Aralık ayı ve yıllık sanayi üretim endeksleri açıklandı. Sanayi üretim endeksleri 2005 yılı sanayi üretimi 100 esası ile her ay ve yılın tamamında sanayi üretiminin ne kadar arttığını veya azaldığını gösterir. Sanayi üretimi büyümenin lokomotifidir. Sanayi büyür ise, bunun rüzgârı ile ticaret, ulaştırma ve finans kesimlerinde büyüme gerçekleşir. Sanayi üretiminin değişimine bakılarak ekonominin tamamı için büyüme oranları (Milli Gelir’in ne kadar büyüyeceği) tahmin edilir. Açıklanan 2011 yılı sanayi üretim endekslerinden anlaşıldığına göre:
- Sanayi üretiminde ve ekonominin tamamında büyüme devam ediyor.
- Fakat dış talep (ihracat) ile iç talepteki daralma nedeniyle üretimin artış hızında yavaşlama var.
- Her şeye rağmen 2011 yılının tamamında Türk ekonomisinin büyüme hızının (Milli gelir artışının)yüzde 8’in üzerinde olduğu anlaşılıyor.
TÜİK tarafından derlenen sanayi üretim göstergeleri (sanayi üretim endeksi) 3 farklı değerlemeye imkân verir.
1) 2005 yılında 100 olan sanayi üretim endeksi 2011 yılı Aralık ayında 141.2 oldu. Bu değer 2005 yılından bu yana en yüksek üretim seviyesine işaret ediyor. Bundan önce ekim ayı endeksi 138.7 ile en yüksek seviyeyi işaret etmişti.
Büyüme durmadı, azıcık yavaşladı 2) 2011 Aralık ayında “bir önceki yılın aralık ayına göre sanayi üretim endeksi artış oranı” (bir önceki aralık ayına göre sanayi üretiminin artış oranı) yüzde 3.7 oldu. Bu aylık artış oranı 2010 ve 2011 yıllarının tüm diğer aylarında görülen en düşük aylık sanayi üretim endeksi artış oranıdır... Bu orana bakılarak sanayi üretiminde artışın yavaşladığına işaret ediliyor.
3) 2011 Aralık ayında “bir önceki ayın-kasım ayının- sanayi üretim endeksine göre, aylık sanayi üretimi yüzde 11.4 arttı. Sanayi üretim endeksi ekimde 8.7 oranında artarken kasımda - 8.6 oranında küçülmüştü. Demek ki aralık ayında sanayi üretiminde (bir önceki aya göre) toparlanma olmuş.
Bunlar 2011 Aralık ayı sonuçları. Gelelim yılın tamamında neler olduğuna.
1) 2005 yılının tamamında ortalama 100 olan sanayi üretim endeksinin yıllık ortalaması 2009 yılında 102.9 idi. 2010 yılında 116.4 oldu. 2011 ortalaması 126.8 olarak gerçekleşti.
2) Yıllık ortalama artış 2009 yılının -9.9 oranındaki gerilemesinden sonra 2010 yılında yüzde 10.1 iken, 2011 yılında yüzde 8.9 oldu.
3) İmalat sanayinde yıllık ortalama artış 2010 yılında yüzde 14.4 iken 2011 yılında yüzde 9.2’ye geriledi. Görülüyor ki, sanayi üretiminde artış devam ediyor ama artış hızı yavaşlamış durumda.
2012’de % 4’ten az olmaz gibi Sanayinin değişik sektörlerinin yıllık ortalama büyüme oranlarındaki değişim sanayinin durumu hakkında bilgi verir.
2011 yılında ortalama olarak bir yıl önce ortalamasına göre imalat sanayi büyümesi yüzde 9.2 iken, gıda ürünleri imalatındaki büyüme yüzde 6.3 oldu. Tekstilde büyüme sıfır, giyim eşyasında -0.8 oldu. Ana metal sanayi yüzde 6.8 oranında, elektrikli teçhizat imalatı yüzde 17.8 oranında, motorlu kara taşıt araçları imalatı yüzde 16.0 oranında büyüdü. 2010 yılında motorlu taşıt araçları imalatındaki ortalama büyüme yüzde 33.3 idi.
Bu tabloya bakarak 2012 yılında olacakları nasıl tahmin edebiliriz?
- Sanayi 2012 yılına hızı yavaşlamış olsa da büyüyerek girdi. Bu büyüme (beklenmedik bir şok ortaya çıkmadıkça) birden durmaz. Devam eder.
- Hükümet 2011 yılında talebi frenlemek, büyümeyi yavaşlatmak için ciddi politika tedbirlerini uygulamaya koymayı düşünüyordu. Şimdilerde büyümeden söz ediliyor. Döviz fiyatı geriliyor. Cari açık sorununa değinen yok. Hükümetten esen bu rüzgâr iç talebi ve iç talebe dayalı üretimin artışını sürdürür.
- Dış talep (ihracat) konusunda en büyük tehlike AB pazarındaki daralmadır. AB’de kötüye gidiş durursa, ihracatta gerileme riski ortadan kalkar. İhracat talebi de üretimi destekler. Sanayide ve ekonominin bütününde yüzde 4’ten az olmayan bir büyüme gerçekleşebilir. |
