Cari açık ile ilgili haberler pek iyi değil
Güngör Uras Olayların içinden
[email protected]
2011 Aralık ayında cari açık (döviz açığı) 6.5 milyar dolar olmuş. Eylülde 6.3 milyar dolar, ekimde 6.4 milyar dolar, kasımda 5.4 milyar dolar idi. * Yılsonuna doğru ekonomide talebin yavaşlamasının sonucu cari açığın küçülmüş olacağı tahmin ediliyordu. Aralık rakamı cari açıkta dikkati çeken bir iyileşme olmadığını gösteriyor.
* Aralık ayındaki 6.5 milyar dolarlık açığa karşılık net döviz girişi 1.2 milyar dolar olmuş. Nereden geldiği belli olmayan döviz girişi durmuş. Cari açığı (döviz açığını) kapatmak için döviz rezervlerinden (daha önceki döviz birikimlerinden) 5.2 milyar dolar kullanmak zorunda kalmışız.
Cari açığın (döviz açığının) arkasında ithalatın aşağıya çekilememesi ve de ihracatın artırılamaması sorunu yatıyor. Aldıklarımıza ödenen döviz ile sattıklarımızdan gelen döviz arasındaki farka (fob olarak hesaplanan dış ticaret açığına) “mal dengesi” deniliyor.
İthalat yavaşlamadı
Mal dengesi 2011 Eylül ayında 20.4, ekim ayında 19.2, kasım ayında 18.0 milyar dolar idi. Aralıkta 19.8 milyar olmuş. Demek ki, mal dengesinde iyileşme olmadığı için döviz açığı da küçülemiyor.
Yılın bütününe bakarsak:
n 2011 yılını 77.0 milyar dolar cari açık ile kapatmışız. Açık, 2007’de 38.4 milyar dolar, 2008 yılında 41.9 milyar dolar, 2009 yılında 13.9 milyar dolar, 2010 yılında 47.1 milyar dolardı.
* 2011 yılında 77.0 milyar dolar cari açığa karşılık, sermaye hareketiyle (doğrudan yabancı sermaye, portföy yatırımı ve kredi olarak) giren döviz 65.6 milyar dolar. Nereden geldiği belli olmayan 12 aylık döviz girişi 12.4 milyar dolar. Fazlalık (rezerve eklenen döviz) 1.0 milyar dolar.
12.4 milyar $ kaynağı belirsiz döviz
Açık anlatımı ile 2011 yılını 12 aylık dönemde nereden geldiği belli olmayan dövizler kurtarmış.
* 2010 yılında cari açığın finansmanı için giren döviz hem açığı kapatmış hem de 14.9 milyar dolar fazlalık vermişti. Bu da rezerve eklenmişti.
* 2012 yılında radikal tedbirler alınmaz, döviz fiyatında beklenmeyen büyüklükte artış gerçekleşmez ise aylık cari açık rakamının 4.5-5.5 milyar dolarlarda dolanması olasılığı var.
Bunun için her ay en az bu rakamlarda net döviz girişinin gerçekleşmesi gerekiyor. Ekonomiden sorumlu olanlar 2012 yılında bu ölçüde sermaye girişinin sağlanabileceğini söylüyorlar. |
