Gönüllü Değil Zorunlu Tasarruflar Artacak...
Güngör Uras Olayların içinden Sayın Babacan ile Sayın Şimşek’in açıkladıkları “Tasarrufları Teşvik” tedbirleri, gönüllü tasarruflardan çok zorunlu tasarrufları artırmaya dönüktür.
Bir ara bilgi vereyim. Tasarruf, gelirin harcamaya yöneltilmeyen kesimidir. * Gönüllü tasarruflar, kişi ve kuruluşların, kendi istekleriyle harcamayarak bir yana koydukları imkânları ifade eder.
* Zorunlu tasarruf ise, devletin kanunlara dayalı olarak kişi ve kuruluşların gelirlerinden aldıkları paydır. Devlet vergi, resim, harç alarak kişilerden para toplar.
Sayın Babacan ile Sayın Şimşek’in açıkladıkları “Tasarrufu Teşvik” paketinde “Gönüllü Tasarruflar”a yönelik teşvik “Bireysel Emeklilik” sigortası alacaklar için getirilen “Devlet Katkı Payı”dır. Devletin Bireysel Emekli sistemine girerek her ay belli rakamda tasarruf edeceklere, bütçeden belli bir miktar katkı sağlanacaktır.
Bireysel Emeklilik Sistemi kısa sürede önemli gelişme gösterdi. Fakat son yıllarda gelişme yavaşladı. Ana neden, (1) Faiz oranlarının enflasyon karşısında negatif hale gelmesi ve borsadaki dalgalanma sonucu birikimlerin yeterli getiri sağlayamaması ve (2) Sigortalıların ana paralarını tahsil ederken, ana paradan vergi alınması idi.
Bireysel Emeklilik sistemini teşvik önemlidir. Ama bizim ülkemizde özel tasarrufları yüreklendiren en önemli etken reel faizdir (Enflasyondan arındırılmış, ana paranın erimesini önleyecek ölçüde faizidir).
Tekrarda yarar var. Bireysel Emeklilik sistemini ayakta tutacak olan biriken fonların reel getiri sağlamasıdır. Bizde Bireysel Emeklilik fonlarının ana gelir kaynağı faizidir. Negatif faiz ile sistemin gelişmesi çok zordur.
(Ara bilgi: Bireysel Emeklilik Sigortası 8 yılı aşkın süredir uygulanıyor. Halen 2.7 milyon katılımcının sistemde 16 milyar TL birikimi var. Bu arada 1 milyon kişi sisteme girdi-çıktı.)
Sayın Babacan ve Sayın Şimşek’in açıkladığı “Tasarrufu Teşvik” paketinin ağırlığını “Zorunlu Tasarruflar”ı artırıcı tedbirler teşkil etmektedir.
* Konut teslimlerindeki vergiler artırılmaktadır. 149 m2’den küçük konutlardaki KDV kolaylığı kaldırılıyor. Konut değeri üzerinden KDV uygulamasına geçiliyor.
* Kira gelirlerinden yapılan indirimlere son veriliyor. Kira gelirlerinde vergi yükü artırılıyor.
* Yurtdışından getirilecek cep telefonlarından vergi alınmasının ve sigaralarda paket başı maktu vergi sistemine geçilerek vergilerin artırılmasının yolu açılıyor...
Özel Tasarrufları Teşvik paketine, bir de “otomotiv sanayini ve otomotiv ithalatçılarını teşvik” tedbiri eklenmiş. Bu teşvik tedbiri özel tasarrufları değil harcamaları artırarak özel tasarrufları azaltacaktır. 20 yaş üzeri taşıt araçlarının hurdaya ayrılmasının yolu açılıyor. Otomotivde satışlar canlanacak demektir..
Merkez Bankası nasıl kâr etti?
Merkez Bankası’nın 2011 yılında 8.5 milyar TL kâr ettiği açıklandı. Merkez Bankası nasıl kâr etti?
* Merkez Bankası dolar ucuzken, (örneğin 1.50 TL iken) daha fazla ucuzlamasın diyerek piyasadan yaklaşık 26 milyar dolar topladı. Daha sonra dolar pahalılanırken, daha fazla pahalılanmasın diyerek 1.75-1.80 TL’den yaklaşık 16 milyar dolar satış yaptı. Bu yoldan (ucuz aldığını pahalı satarak) vergi öncesi 6 milyar TL para kazandı.
* Merkez Bankası, bankaların zorunlu karşılık oranları ile düzenlemeler yaparak bankalardan uzun dönemde yaklaşık 40 milyar TL para çekti. Bu parayı faizsiz olarak kasasına koydu. Buna karşılık bankalara kendi belirlediği faiz ile 38 milyar TL borç verdi. Bu işlemden de vergi öncesi 4 milyar TL para kazandı. Böylece vergi sonrası 8.5 milyar TL kâr ederek Merkez “Rekor kırdı. Şampiyon” oldu.
Steve Hanke isminde Amerikalı bir profesör vardır. Bizde “şom ağızlı” olduğu için pek sevilmez. Daha önce dolar 2.0 TL olacak demişti. Geçen nisan ayında Forum İstanbul toplantısındaki konuşmasında Merkez Bankası’nın döviz tanzim satışı ve faizsiz karşılık toplayarak, piyasaya faizli para akıtmasını eleştirmişti. Steve Hanke geçtiğimiz günlerde İstanbul’da Kültür Üniversitesi’nde konuştu. “Üzgünüm... Ama Merkez Bankanız başarılı olamadı. Cari açık milli gelirin yüzde 10’unu, enflasyon yüzde 10’u aştı...” dedi.
Bu yabancılar bizi anlamıyor... Tamam cari açık da enflasyon da yüzde 10’un üzerinde ama... Merkez Bankası rekor kâr rakamı elde etti... Yetmez mi? |
