TEVFİK GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN Önemli olan mevduatın teşviki
Türk halkı birikimini eskiden altına bağlardı. Sonra birikimler bankalardaki mevduat hesaplarına yöneldi.
23 Mart 2012 tarihi itibariyle yurtiçi yerleşiklerin toplam TL, birikimleri 582 milyar TL
- Bankalardaki TL mevduat hesaplarında 416 milyar TL var.
- Hazine bonosu ve tahvillerine 68 milyar TL,
- Hisse senetlerine 62 milyar TL,
- Yatırım fonlarına 27 milyar TL,
- Diğer yatırım araçlarına 7 milyar TL bağlanmış durumda.
Bunlara ek, döviz olarak döviz tevdiat hesapları'nda 99 milyar dolar birikim var.
Toplam TL birikim 2010 Aralık ayında 535 milyar TL 2011 Aralık ayında 572 milyar TL idi.
Son bir yıllık dönemde çok az artış oldu.
Halkımız tüketimi sevdi de artık birikim yapamıyor diyemeyiz. Veya halkın geliri düştü, eline geçen para ihtiyaçlarına yetiyor diyemeyiz.
Öylesi de var, böylesi de. Önemli olan toplam birikim rakamlarıdır.
Birikim geciktirilmiş tüketimdir. İnsanlar tüketimi geciktirmek için bir ödül bekler.
Ödül ise birikimin "getirisi"dir.
Bizim insanımız için güvenceli getiri faizdir. Bir zamanlar aşırı yüksek faiz vardı. Şimdilerde ise faiz enflasyonu karşılayamaz hale geldi.
Halk yüzde 10 dolayındaki enflasyona alıştı. Faizin net getirisi yüzde 10'un altında seyrediyor. Bu durumda bırakınız net getiriyi, birikimin ana parası eriyor.
Alternatif yatırım alanlarından altın çok dalgalı. Hisse senedine halkımız alışamadı. Yatırım fonları gelişemedi. Kaldı ki yatırım fonlarının getirisi de faizin ve borsanın getirisine bağlı.
Bu durumda halkımız birikim yerine tüketime yöneliyor.
Tekrar geriye dönmek çok zor.
Faizsiz finans kuruluşlarının birikimlere yönelttiği getiri bu güne kadar net mevduat faizi ile at başı gitti. Açık anlatımıyla net faiz gerileyince, faizsiz finans kuruluşlarının birikimlere sağladığı kâr payı da düşüyor.
Bu tablonun alternatifi nedir? Halkın tasarrufunu artırmak için bankaların mevduat faizlerinin artırılmasını beklemek akılcı bir yaklaşım olamaz.
Kaldı ki bankaların bugün için menfaati mevduat faizlerini mümkün olduğu kadar aşağıda tutmak.
Çünkü bankalar eskisi kadar mevduat kaynağına bağımlı değil. Yurtdışından kolaylıkla kaynak bulabiliyorlar. Bankalar mevduat faizini aşağıda tutarak kredi faizini yükseltebiliyorlar.
Bütün bunlar dikkate alınarak tasarrufları-birikimleri artırmak için neler yapılabileceğinin tartışılmasında yarar vardır.
Çünkü iç tasarrufların yetersizliği, dış kaynak kullanımını artırıyor. Cari açık sorununun çözümü güçleşiyor. |
