 TEVFİK GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN
Halkımız 50-100 TL'lik banknotları çok kullanıyor
Başbakan Yardımcısı Sayın Ali Babacan'ın açıklamalarına göre piyasadaki banknot miktarı, değer olarak 53.7 milyar TL, değişik kupürlerde adet olarak 1 milyar 55 milyon adet. Son 6 yılda bastırılan banknot miktarı ise adet olarak 6.1 milyar adet, değer olarak 225.1 milyar TL. Bu hesaba göre bizim kağıt paralar yılda bir eskiyor ve yenileniyor anlamı çıkabilir. Ali Babacan, MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık'ın banknot basımı ile ilgili yazılı soru önergesini yanıtlarken ilgi çekici bilgiler verdi. Bu arada bir bilgi. MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık, TBMM'nin en çalışkan milletvekillerinden. Önemli konularda büyük katkıları oluyor. Alim Işık'a verdiği cevapta, Merkez Bankası tarafından ihraç edilen (piyasaya sürülen) banknotların toplam tutarını "Emisyon Hacmi"ni oluşturduğunu hatırlatan Babacan, "23 Mart itibarıyla emisyon hacmi (dolaşımdaki banknot miktarı) 53 milyar 730 milyon 678 bin 663 liradır. Madeni paraların üretimi ve dağıtımı Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı'na bağlı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmektedir. Ocak sonu itibarıyla piyasaya verilen madeni para miktarı adet olarak 2 milyar 735 milyon 974 bin 700 adet, tutar olarak 998 milyon 76 bin 745 liradır" dedi. Sayın Babacan'ın açıklamalarına göre 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle piyasadaki banknotların yapısı şöyle: - 200 TL'lik banknot sayısı:
12.3 milyar lira tutarında 61.5 milyon adet '200' liralık banknot dolaşımda.
- 100 TL'lik banknot sayısı:
25.2 milyar lira tutarında 258.6 milyon adet '100' liralık banknot var.
- 50 TL'lik banknot sayısı:
11.5 milyar lira tutarında 230.1 milyon adet '50' liralık banknot kullanılıyor.
- 20 TL'lik banknot sayısı:
2.8 milyar lira tutarında 144.1milyon adet '20' liralık banknot bulunuyor.
- 10 TL'lik banknot sayısı:
1.4 milyar lira tutarında, 146.9 milyon adet '10' liralık banknot var.
- 5 TL'lik banknot sayısı:
665 milyon lira tutarında 133.1 milyon adet '5' liralık banknot var.
Normal olarak piyasada daha çok 5 TL'lik 10 TL'lik banknot olması gerekir. Halbuki piyasadaki banknotların yüzde 23.9'u 100 TL'lik yüzde 21.3'ü 50 TL'lik banknot.
Günümüzde ABD'de bile 1 dolarlık banknot var. Her işlemde 1 centlik (1.8 kuruşluk) madeni para alınıp veriliyor.
Bizde 5 TL'likten küçük banknot kullanılmaz oldu. 1 TL'lik madeni para belki kullanılıyor. Kuruş diye bir madeni para unutuldu.
Banknotta kupür büyüyünce, fiyat hareketleri de yukarıya çekiliyor. En küçük fiyat hareketi 5 TL'li işlemlerden başlıyor.
Piyasadaki banknotların özelliği
Kupür Milyon TL Değer % Milyon Adet %
Değer Dağılımı Adet Dağılımı
200 TL 12301,0 22.32 61,0 25324,0
100 TL 25862,0 46.93 258,0 23.94
50 TL 11507,0 20.88 230,0 21.31
20 TL 2882,0 45047,0 144,0 13.34
10 TL 1469,0 24504,0 146,0 13.60
5 TL 665,0 44197,0 133,0 12389,0
Toplam 54688,0 99.25 974,0 90.21
Diğer* 415,0 0.75 105,0 29099,0
Genel toplam 55103,0 100.00 1080,0 100.00 (*): Tedavülden kaldırılan ve 10 yıllık zaman aşımı süresi devam eden banknotlar. |
