 Osman MÜFTÜOĞLU
Yaz vitaminleri hangileri?
Vitamin, mineral ve benzeri desteklerden ne zaman yararlanmalısınız? Bunları kullanırken nelere dikkat etmelisiniz? Yaz aylarında vitamin ve benzeri destekleri kullanmak gerekiyor mu?
Bu soruların yanıtlarını yazıyı dikkatle okuduğunuzda bulacaksınız.
Güneş kemiklerimizi ısıtıyor
Menopozla birlikte östrojen hormonunun desteğini kaybeden kadınlarda kemik yoğunluğu azalmaktadır.
Kalsiyum destekleri, osteoporozla mücadelede ve artan kalsiyum ihtiyacını gidermede kullanılabilir. Özellikle 50’li yaşlardan sonra kadınlarda kalsiyum desteği almak neredeyse bir zorunluluk gibidir.
Kortizon hormonunu, tiroit hormonu desteklerini veya bazı epilepsi ilaçlarını uzun süre kullananlarda da ek kalsiyum desteği verilmezse osteoporoz ortaya çıkacaktır.
Kısacası osteoporoz sorununun beklendiği her durumda kalsiyum tuzlarından yararlanmak gerekmektedir.
Kalsiyum desteklerine yazın da devam etmelisiniz. Güneş ışınlarının D vitaminini etkinleştirmesi sayesinde kemik yoğunluğuna ikinci bir katkı gelir.
Sabah ve öğleden sonra koruyucu kullanmadan yapacağınız 5-10 dakikalık güneşlenme de çok yararlı olur.
Size özel destekler
Bazı hastalıkları önlemek veya ortaya çıkan sağlık sorunlarını hafifletmek için kullandığınız besin desteklerine yaz aylarında da devam edebilirsiniz. Ailenizde koroner kalp hastaları varsa kolesterol savaşınızda antioksidanlardan (likopen, resveratrol, quercetin) ve omega-3 yağ asitlerini (EPA ve DHA) içeren desteklerden yararlanmanızda fayda var.
Genç yaşta karşılaşabileceğiniz osteoporoz sorununun tedavisinde doktorunuz kalsiyum ve D vitamini desteklerini kullanmanızı önerebilir.
Yaz aylarında güneşlendiğiniz için D vitamini dozunu azaltabilirsiniz.
Ciddi bir mide ameliyatı sonrasında doktorunuz sürekli olarak demir ve B12 vitamini desteklerini verebilir.
Bağışıklık desteği kullanmak için eylül-ekim aylarını bekleyin.
İsterseniz umclaoba, echinacea ve çinkodan yaz aylarında da faydalanabilirsiniz. Bellek sorunlarınızla veya kulak çınlamanızla mücadelede ginkgo biloba özlerinden kullanmanız önerilebilir.
Kullandığınız bazı ilaçların yol açtığı sorunlardan kurtulmak için besin desteklerinden yaz mevsiminde de faydalanabilirsiniz. Sık sık laksatif (bağırsak boşaltıcı) ve diüretik (idrar söktürücü) alanlarda aşırı miktarlarda magnezyum ve potasyum kaybı oluşabilmektedir. Bu durumlarda doktorunuz magnezyum ve potasyum desteklerinden faydalanmanızı isteyebilir.
Biraz da beyin jimnastiği
Yaz ayları, tatil aylarıdır. Herkes mutlaka tatil yapmak ister. Bedensel ve ruhsal yükleri hafifletme arzusuyla dinlenmek, enerji depolama amacıyla da sosyalleşmek planlanır. Yoğun iş temposundan çıkanlar beyinlerini de bir süreliğine rafa kaldırmak ister. Oysa onu farklı yöntemlerle formda tutmak olasıdır.
Her lobun uzmanlığı farklıdır
Beynimiz, lob denilen parçalardan oluşur. Alın kısmında, önde yer alan frontal lob, konuşma, hareket, koordinasyon ve muhakemeden sorumludur. Frontal loba egzersiz yaptırmanın en iyi yolu, satranç oynamaktır. Mantık problemleri çözmek de işe yarar.
Ensede yer alan oksipital lob, görme ve eşyaların tanımlanmasından sorumludur. Sinemaya gitmek, kitap okumak, bir müzik aleti çalmak, oksipital lobu iyi çalıştırır. Uzmanlar, aklınızda bir cismi sabitleyip bu cismin tüm zihninizi kaplamasına izin vermenin iyi bir antrenman olduğunu söylüyor.
Şakaklarımızdaki temporal loblar, koku ve işitme ile yüzlerin ve bazı biçimlerin anımsanmasından sorumludur. Birkaç sözcükten yola çıkarak kısa öyküler uydurmak, bilmece ve sudoku çözmek, çarşıda kafadan hesap yapmak ve işitme için de şarkı söyleyip dinlemek çok iyi egzersizlerdir.
Kafamızın tepesinden geriye doğru her iki yanda yer alan parietal loblar, duyuları yani dokunma, ısı, basınç ve ağrıyı yönetir. Dikkat ve canlılık konusunda da rehberdir. Her zaman yaptığınızdan farklı hareketler yapmak, örneğin dişlerinizi (sağlaksanız) sağ yerine sol elinizle fırçalamak, işe farklı yollardan gitmek, toplu sporları denemek, değişik lezzetler tatmak bu lobları formda tutar.
“Hepsi bir arada” mucizesi
Yukarıdaki önerileri ne kadar yaygın, sık ve etkin yaparsanız, nöronlarınız (sinir hücreleri) o kadar uyarılır. Elbette tek bir mucizevi işlem ile beynimizin gücünü korumak olası değil. Ancak uzmanlara göre, bu jimnastik hareketlerine erken başlayıp çok yapmak beynimizi daha uzun yıllar formda tutabilir. -Dr. Evren ALTINEL |
