TEVFİK GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN
Üretici fiyatlarının değişimi "kafa karıştırıyor"

[email protected]




Kasım ayı fiyat endeksleri yayınlandı. Kasım ayında üretici fiyatları (ÜFE) yüzde 1.66 oranında artmış. Kasım/Kasım artış oranı yüzde 3.60 ve 12 ay ortalama artış 6.89 oranında.

2011 yılında kasım/kasım artışı yüzde 13.67 ve 12 aylık ortalama artış yüzde 10.72 idi.

Kasım ayı tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) farklı. Kasım /kasım artışı 6.37 ve 12 ay ortalama artış oranı yüzde 9.26 olarak belirlenmiş.

Üretici fiyatları acaba neden bu kadar az artıyor? (1) Enerji girdilerinde enflasyonun üzerinde artış var. Mazot, elektrik, doğalgaz, benzin fiyatları devamlı yükseliyor. (2) Talep düştüğü için birim maliyetlerde yükselme var. (3) Verimlilik artışında sınıra gelindi.

Bu durumda ÜFE artışının sınırlı kalmasının tek bir nedeni olabilir: Satışı artırmak için üreticinin fiyat kırması. Acaba fiyat ne ölçüde kırılıyor? Kârdan fedakârlık ile mi, yoksa üretimi sürdürmek için hazmedilebilir ölçüde zararı göze alarak mı?

TÜFE endeksi kasım ayında, geçmişteki zamların uzantısına rağmen sadece 0.65 oranında artmış. Kasım/kasım enflasyonu yüzde 6.37 ile geçen yılın aynı döneminde açıklanan yüzde 9.48 oranındaki enflasyon rakamının altında.

Fakat her şeye rağmen 12 aylık ortalama enflasyon yüzde 9.26 olarak belirlenmiş.
Aslında halkımızın cebinden çıkan ve halkı ilgilendiren 12 aylık ortalama enflasyondur.

Çünkü insanlar sadece 2011 yılının kasım ayı ile 2012 yılının kasım ayında para harcamıyor. 12 Ay boyunca para harcanıyor.

Eğer bir ekonomide fiyatlar istikrar içinde gelişir ise 12 aylık ortalamalar önem taşımaz. Ama bizde tüketici fiyatları bir ay iner, bir ay çıkar. O nedenle 12 aylık ortalamalar önemlidir.

Genel bir değerleme yapılır ise görülen odur ki fiyat artışları yavaşlamakta, enflasyon aşağıya inmektedir.

Neye rağmen? Enerji fiyatları ve tüketim vergilerindeki artışa rağmen. İyi de enflasyonu aşağıya çeken başka etkenler yok mu? Var. Maaş ve ücretlerde sınırlama devam ediyor. Sıkı para ve maliye politikası uygulanıyor. Talebin frenlenmesi sonucu üretici fiyatını artıramıyor, tüketici talebi büyümüyor.