ALAATTİN AKTAŞ / EKO ANALİZ İşsizlik ilk kez geçen yılın üstünde
İşsizliğin mevsimsel etkenlere bağlı olarak yıl içinde genellikle bir çanak eğrisi çizdiği bilinen bir gerçektir. Ama kabul etmek gerekir ki bu yıl keskin bir dönüş yaşandı. Şubattaki yüzde 10.4'ten, haziranda yüzde 8'e inildi. Hazirandan sonra çıkış başladı ve TÜİK'in dün açıkladığı verilere göre eylülde yüzde 9.1'lik bir gerçekleşme ortaya çıktı.
Eylülde beklentilerin biraz üstünde bir işsizlikle karşılaşılması kadar, bu yıl ilk kez geçen yılın üstüne çıkılması da önem taşıyordu. Geçen yılın eylülündeki işsizlik oranı yüzde 8.8 düzeyinde bulunuyordu.
Ekim ve kasımda da üstünde olacak Bu yıl hazirandan sonra yönünü yukarı çeviren işsizlik oranı, eylülde ulaştığı yüzde 9.1 ile geçen yılın ekim ve kasımındaki düzeyi de yakalamış oldu. Dolayısıyla ekim ve kasımda da bu yıl geçen yılki oranların üstünde bir gerçekleşme olacağı bir anlamda kesinleşti.
Bu yılki işsizliğin ekim ve kasımda eylülün altında kalması neredeyse olanaksız olacağına göre, eylüldeki yüzde 9.1 daha da artacak ve böylece geçen yılın ekim ve kasımındaki yüzde 9.1'in de üstüne çıkılmış olacak.
İşsizlik artışı normal Geçen yıl yüzde 8.5 büyüme sağlayan Türkiye, yılı ortalama yüzde 9.8 işsizlikle kapatmıştı. Bu yılın büyüme oranının revize tahmin olan yüzde 3.2'yi bile bulmayacağı anlaşılmış durumda. Dolayısıyla geçen yılın üçte biri kadar bir büyüme sağlanacak 2012 yılında işsizliğin hızlanma eğilimi içine girmesi normal.
Yılın ilk yarısındaki işsizlik oranının çok düşük kalması sayesinde ilk dokuz aydaki ortalama işsizlik oranı eylüldeki oranla aynı düzeyde, yüzde 9.1 olarak gerçekleşti.
Geçen yılın ortalamasının yüzde 9.8 olduğu dikkate alınırsa, bu yılın ortalaması bazında yine de geçen yılın altında bir işsizlik oranına doğru gidildiği gözleniyor. Yılın son çeyreğinde aylık ortalama işsizlik oranının yüzde 12 olması halinde bile yıllık ortalama yüzde 9.8 ile ancak geçen yılki düzeye çıkacak.
Bu arada, işsizlik oranının bu yıl eylülde geçen yılın üstüne çıkmasında en büyük etkiyi, 0.6 puan artan işgücüne katılma oranı yaptı. Geçen yıl eylülde yüzde 50.4 olan işgücüne katılma oranı bu yıl yüzde 51'e çıktı. Son bir yılda işgücü 864 bin kişi arttı. Ancak, bu 864 bin kişinin 723 binine iş sağlanabildi, 141 bin kişi ise işsizlere eklenmiş oldu.
Türkiye'de işsizlik oranının bazı Batı ülkelerinden düşük olduğunu dile getirip mutlu oluyoruz. Ancak o ülkelerde işgücüne katılma oranının bizdeki yüzde 50-51'ler düzeyinin çok çok üstünde, yüzde 65-70'lerde olduğunu göz ardı etmeyi yeğliyoruz. Arada bir hesap yapmakta yarar var; bizdeki işgücüne katılma oranı da Batı düzeyinde olsa, ne olurdu, diye...
Bütçede sürpriz iyileşme Dün açıklanan bir başka veri kasım ayı bütçesi. Maliye Bakanlığı'nın açıklamasına göre bütçe kasım ayında tam 5.4 milyar lira fazla verdi. Geçen yılın kasımındaki fazla 2.1 milyar liraydı.
Kasımda bütçe gelirleri yaklaşık yüzde 15 artarken, giderlerdeki artış yüzde 4'te kaldı. Gelir-gider artışının böylesine farklı gerçekleşmesinin nedenlerine gelince...
Maliye kaynakları, kasımda geçici kurumlar vergisi tahsilatının arttığını, ayrıca ithalde alınan KDV'de hızlı bir artış olduğunu, ÖTV'de de yapılan ayarlamalar sonrası önemli bir artış sağlandığını vurguladılar.
Harcamadaki artışın çok düşük kalmasında en büyük etkiyi ise sosyal güvenlik sistemine yapılan aktarmadaki azalmanın yaptığı belirtildi.
http://www.dunya.com/ |
