TEVFİK GÜNGÖR / OLAYLARIN İÇİNDEN Üretici talep baskısında, maliyeti fiyata yansıtamıyor
Dün açıklanan şubat ayı TÜFE ve ÜFE göstergeleri, fiyatlarda beklenenden daha az artışlar gerçekleşmekte olduğuna işaret ediyor. TÜFE endeksinden izlenen enflasyon şubatta yıllık bazda gerilemeyi ortaya koyuyor. Aylık bazda ise beklentilerin altında bir fiyat artışını gösteriyor.
Şaşırtıcı gelişme üretici fiyatlarında gerçekleşti. Üretici fiyatlarındaki artış nerede ise durmuş durumda.
Şubat'ta TÜFE 0.30 arttı, ÜFE yüzde 0.13 geriledi.
Yıllık bazda TÜFE yüzde 7.03'e gerilerken, ÜFE'de yüzde 1.84'e indi. Çekirdek enflasyon yüzde 5.82 artış gösterdi.
Üretici Fiyatları (eski tanımı ile toptan eşya fiyatları) endeksinde 12 aylık ortalama artış yüzde 4.72 oranında.
Nasıl ki tüketiciler, TÜFE endeksinin kendi harcamalarındaki artışı tam olarak yansıtmadığını söylüyor ise aynı tereddüt, üreticiler için de söz konusu.
İmalat sanayinde yıllık olarak üretici fiyatları artış oranı sadece yüzde 2.13 olarak hesaplanmış.
Geçen şubat ayından buyana elektrik, su, gaz harcamalarında ortalama yüzde 12.25 artış görülüyor.
Akaryakıt fiyatlarına önemli ölçüde zam yapıldı. Bütün bunların üretici fiyatlarını büyük ölçüde artırmamış olması dikkat çekiyor.
Aylık (Ocak-şubat) olarak açıklanan ÜFE endekslerindeki değişim oranları da beklenenin altında.
Tarımda yüzde 2,56 artış, sanayide yüzde 0.64 gerileme görülüyor.
İmalat sanayi sektöründe yüzde 0.67 artış, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 12.32 gerileme var.
Şubat ayı, içinde elektrik, gaz ve suda yüzde 12.32 gibi yüksek oranda bir maliyet gerilemesi tartışmaya açık bir tesbittir.
Tüketici fiyatlarında ana harcama grupları itibariyle şubat ayında endekste yer alan gruplardan ev eşyasında yüzde 1.01, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.89, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.83, lokanta ve otellerde yüzde 0.49, sağlıkta yüzde 0.43, eğitimde yüzde 0.34, konutta yüzde 0.25, haberleşmede yüzde 0.18 artış görülüyor.
Çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.18, eğlence ve kültürde yüzde 0.63, giyim ve ayakkabıda yüzde 6.36 gerileme olmuş.
Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 16.31 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşmiş. Onu konut (yüzde 10.31), lokanta ve oteller (yüzde 9.56), çeşitli mal ve hizmetler (yüzde 7.98) izlemiş görünüyor.
Her ay fiyat endeksleri açıklanırken genelde enflasyon göstergesi olarak kabul edilen TÜFE'deki değişime bakılıyor. ÜFE üzerinde durulmuyor.
Halbuki ÜFE, üreticinin durumunu, maliyetini ortaya koyuyor. ÜFE artmıyor ise ya maliyetler aşağıya çekilmiş ya da üretici malını satamadığından fiyatı artıramamaktadır.
Dün açıklanan Şubat ayı endeksleri şunu ortaya koyuyor:
-TÜFE göstergesine göre enflasyon yüzde 7 dolayında bir çizgiye oturmuş durumda.
- ÜFE göstergesine göre, talebin baskısında üretici maliyetini fiyatlara gereğince yansıtamıyor.
http://www.dunya.com/ |
