Teknoloji, insanın çıplak gücüyle yapamadığı işleri aklını kullanarak bulduğu araç ve metotlarla yapmasıdır. Teknoloji-odaklı bir bakış açısına göre dünyada kıt kaynak yoktur; asıl olan erişebilmektir ve teknolojinin temel görevi de erişilebilirliği sağlamaktır. Çok güncel olan "kaya gazı" merceğinden bakalım: Texsaslı George Phyadias Mitchell, 1970'lı yıllarda "hidrolik kırma" ve "yatay sondaj" teknolojileri üzerinde deneysel çalışmalara başlamış... Yaklaşık yarım yüzyıl sonra, 2002'de bütün birikimlerini herkesin kullanımına açmış. Teknolojik araştırma, tasarım, pilot uygulamalar, ticari üretim için yaygınlaştırma konularında merkezi bilginin yalıtımı ve korunması süreçlerinden sonra paylaşımcı açılım ve işbirlikleri aşamasına geçilmiş. Houstan Üniversitesi Petrol Jeobilim Programı Başkanı Don Van Nieuwenhuisse, "Geroge Mitchell yatay sondaj ve kırma tekniklerini birleştirdi; sektörün nasıl para kazanacağını gösterdi" saptamasını yapıyor. Mitchell, gerektiği kadar para kazandığını; daha da fazlasının gereği olmadığını söylüyor. Değişik kaynaklar, ABD'nin çıkardığı kaya gazı ile bir "enerji devrimi" yaşattığını ileri sürüyor. Kaya gazı çıkarmak için kayaların içine basınçlı su sıkılıyor. Suyun içine de bazı kimyasallar eklemek gerekiyor. Uygulama, metan, benzen ve diğer kanserojen kimyasalların havaya salınması biçiminde oluyor. Metan, aynı zamanda bir sera gazı.
Yatay sondaj ve hidrolik kırma Kaya gazı çıkarılması dikensiz gül bahçesi değil... Uygulamacılar hidrolik kırmanın "zararlı etkisinin" az olduğunu ileri sürerken, karşı görüşte olanlar seslerini giderek yükseltiyor. Amacımın kimseye "mesaj gönderme" olmadığını bilmenizi isterim. Gündemde yükselen bir değer haline gelen kaya gazı konusunu her yönüyle bilmemiz gerektiğini düşünenlerdenim. Ülkemizin derinliklerinde "yatay sondaj" ve "hidrolik kırma" konusunda zaman ve emek harcayan insanlarımız vardır; ayrıntı bilgisine sahiptirler. Bu insanlarımızın bildiklerini paylaşmanın bir yolunu bulalım ki, yarım bilgi ile önyargılar oluşturmaya kalkacak olanlara gün doğmasın. Diğer birçok üretim alanında olduğu gibi, bilgi potansiyellerinden habersiz kalmayalım... Gerçeği, yalnız gerçeği bilelim. Ne noksan bilginin açık kapı bıraktığı "komplo teorileri" üretelim, ne de abartılı bilgilerle "ülkeyi kurtaran" değerlendirmelerle aşırı beklenti yaratalım. Kaya gazı bir kaynaksa, kalkınma da kaynaklar ve değerler üzerine inşa ediliyorsa; hem kaynağın varlığı hakkında net bilgi sahibi olmalıyız hem de değerler sistemini saptıran aşırı zorlamaların tuzağına düşmemeliyiz.
Malumat düzeyini aşalım Kaya gazı konusunda bizler gibi genel malumat düzeyini aşamamış olanlara değil, ayrıntı bilgisi sahibi olanlara sesleniyor: Düşüncelerini yazsınlar, bu sütunları kendilerine gönül rızası ile açalım. Teknolojiye erişmenin maliyetini bilelim... Üretebileceğimiz yararının ölçekleri hakkında düzgün bir kanı oluşturalım. Birçok konuda olduğundan farklı biçimde, kaya gazında bir "bilgilendirme kampanyası" ile tartışma enerjimizi gereksiz yerlere harcanmasını önleyelim. Kaya gazı bir umut olsun ama ayakları yere sağlam basan bir umudun adı olsun.
