Ayşe Teyzem’in gıda sepetinde enflasyon % 13
Güngör Uras Olayların içinden [email protected]
Haziran ayında ülke genelinde tüketici fiyatları ortalama yüzde 0.76 oranında arttı. Tüketici Fiyatları Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık ortalama artış oranı (ki biz buna enflasyon oranı diyoruz) yüzde 8.30 oldu.
Bu enflasyon oranı geçen yılın aynı ayında 8.87 olan enflasyon oranının altında ama geçen yılın ekim ayından bu yana gerçekleşen en yüksek enflasyon oranı.
Türkiye İstatistik Enstitüsü TÜFE‘deki değişimi ülkenin her köşesinde, değişik mal ve hizmet fiyatlarındaki değişime göre belirliyor. Bu enflasyon rakamı çok kimsede tereddüt yaratıyor. Harcama miktarı ve konuları sınırlı olanlar, kendi tüketim maddelerinin fiyatına bakarak farklı değerlemeler yapıyor.
Yaz geldi, fiyatlar gevşemeli...
Örneğin Ayşe Hanım Teyzem için önemli olan gıda ve alkolsüz içkiler için yaptığı harcamalardır. Bir yılda gıda ve alkolsüz içki fiyatları endeksi yüzde 12.88 arttı.
Ali Rıza Bey Amcam, günde 1 paket sigara ve akşamları bir kadeh rakı içer. Onun için alkollü içecekler ve tütün fiyatlarındaki yıllık artış önemlidir. Bir yılda tütün ve alkollü içkiler fiyat endeksi yüzde 16.9 oranında arttı.
İşte bu nedenle herkesin enflasyon hesabı farklıdır.
Bir başka konu daha var. Ülkenin farklı bölgelerinde yaşayanlar enflasyondan farklı şekilde etkileniyor.
Örneğin Türkiye genelinde yıllık enflasyon yüzde 8.30 iken, İstanbul ortalaması yüzde 8.77, Trakya ortalaması 9.86. Buna karşılık Van, Muş, Bitlis, Hakkari, Hatay, K. Maraş, Osmaniye ortalaması 7.79 olarak hesaplanmış.
Genelde yaz aylarında taze meyve ve sebze bollanır. Fiyatlar gevşer. Bakalım önümüzdeki aylarda enflasyon ne olacak?
TÜFE’nin ortalamasını belirleyen ürünler arasında ayıklama yapılınca yıllık enflasyon oranı nasıl değişiyor?
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tüketici fiyatlarındaki değişimin (Enflasyonun) nedenlerini sergilemek için, ülke genelinde fiyat artışını oluşturan etkenleri “ayıklayarak” özel kapsamlı diye adlandırılan değişim oranlarını belirliyor.
Örneğin deniliyor ki, “Enerji fiyatları bizim kontrolümüz dışında”, “Tüketicilerin hepsi alkol ve sigara içmiyor”, “Mevsimlik ürünler pahalı oluyor”, “KDV ve ÖTV gibi vergiler fiyatları artırıyor”. Acaba bunları ayıklar isek tüketici fiyatlarındaki artış ne olur?
Haziran ayında yıllık enflasyon 8.30 iken, mevsimlik ürünler sepetten çıkarıldığında enflasyon 7.31’e geriliyor. Enerji fiyatlarının etkisi çıkarıldığında enflasyon yüzde 8.13 oluyor. İşlenmemiş gıda ürünleri ve enerji fiyatlarının etkisi ayıklandığında enflasyon oranı yüzde 6.60’a düşüyor.
http://ekonomi.milliyet.com.tr/ |
