ALAATTİN AKTAŞ / EKO ANALİZ Kredi kartında sorun nerede?
[email protected]
25 Temmuz 2013 Perşembe 07:19
Akbank, Alternatifbank, Anadolu Bank, Burgan Bank, Citibank, Denizbank, Finansbank, Fibabanka, HSBC Bank, ING Bank, Şekerbank, Ziraat Bankası, Garanti Bankası, Halk Bankası, İş Bankası, Vakıflar Bankası, Tekstil Bankası, Türk Ekonomi Bankası, Yapı ve Kredi Bankası.
Bu bankaların ortak özellikleri ne olabilir?
Kredi kartı veren bu bankaların hepsi, kredi kartlarına Türk Lirası için akdi faiz oranı olarak aylık yüzde 2.12, gecikme faiz oranı olarak yine aylık yüzde 2.62 faiz uyguluyor. Bir gösterge olması açısından belirtelim; bir anlamda akdi faiz oranı yıllık yüzde 25’e, gecikme faiz oranı yüzde 31’e denk geliyor.
İnsan merak ediyor, bankalar bu oranları bir masanın etrafında oturup birlikte mi belirliyorlar, diye. Öyle ya, baksanıza tüm bankaların oranı aynı. Yani birisininki bile 0.01 puan farklı olmaz mı? Olmuyor.
Aynı durum dolar ve euro cinsi kredi kartı borçları için de geçerli.
Alternatifbank, Finansbank, Fibabanka, HSBC Bank, Şekerbank, İş Bankası ve Turkish Bank, kredi kartlarında dolar cinsi borçlara aylık akdi faiz oranı olarak yüzde 1.70, gecikme faiz oranı olarak yüzde 2.20 uyguluyor.
Alternatifbank, Fibabanka, Şekerbank ve İş Bankası’nın aylık bazda olmak üzere euro cinsi borçlara uyguladıkları akdi faiz yüzde 1.64, gecikme faizi yüzde 2.14 düzeyinde bulunuyor.
Yani TL cinsi borçlarda olduğu gibi dolar ve euro cinsi borçlarda da akdi faizle gecikme faizi tüm bankalarda aynı düzeyde.
Hem oranlar enflasyonla kıyaslanmayacak kadar yüksek, hem de tüm bankalarda aynı. Bu nasıl olur, diye düşünmemek mümkün değil. Tam bir rekabet ihlali görüntüsü var.
Ama gerçek pek de öyle değil, rekabetin ihlal edilmesi gibi bir durumdan söz etmek doğru olmaz.
Kararı Merkez Bankası veriyor
Kredi kartlarında azami oranları Merkez Bankası belirliyor. Bankalara da, bu oranı aşmamak üzere faiz oranlarını serbestçe belirleme olanağı tanınıyor.
Merkez Bankası’nın 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere belirlediği aylık azami akdi faiz oranı Türk Lirası için yüzde 2.12, dolar için yüzde 1.70, euro için yüzde 1.64; aylık azami gecikme faiz oranı Türk Lirası için yüzde 2.62, dolar için yüzde 2.20, euro için yüzde 2.14 düzeyinde.
Bankalar bu oranları aşmamak üzere faizleri belirlemede serbestler ya, bu serbestlik herhalde “bu oranların milim altına inmemek gerekir” şeklinde algılanıyor.
Bir banka da tutup, faizi 0.01 puan bile aşağıda belirlemiyor. Merkez Bankası’nın azami faiz oranı, adeta bankaların hangi oranı uygulayacağına ilişkin göstergeye dönüşüyor.
Merkez vatandaşa yol gösteriyor
Merkez Bankası, kredi kartlarının aylık faiz tavanını ilan ettiği her duyuruda vatandaşa yol gösteriyor. Son açıklamada da bu konuyla ilgili olarak şu görüşlere yer verildi:
“Bankalar, diğer ülkelerde olduğu gibi, kredi kartı faiz oranlarını bireysel kredi faizlerine göre daha yüksek belirlemektedir. Bu nedenle, kısa vadeli kredi gereksinimi olan kredi kartı sahiplerinin, bu gereksinimlerini kredi kartları yerine tüketici kredileri yoluyla karşılamaları menfaatlerine olacaktır.”
Ne diyor Merkez Bankası; “Bankalar, kredi kartı faiz oranlarını yüksek belirliyorlar”. İyi ama, faiz oranına tavan koymak Merkez Bankası’nın elinde olduğuna göre, aslında faizi yüksek belirleyen de bir anlamda Merkez Bankası olmuyor mu?
Hem bankadan tüketici kredisi almanın kırtasiyesi ile kredi kartı yoluyla borçlanmanın kırtasiyesi karşılaştırabilir mi?
Bu faiz varken aidatın lafı olmaz
Daha önce de kaç kez vurguladık. Vatandaş da, tüketici örgütleri de kredi kartında gözlerini hep yıllık aidata dikiyor. Yıllık aidat 50 lira olsa, bu, günlük 14 kuruşluk bir yük demektir yalnızca. Ama ya faizler; baksanıza yıllık yüzde 25-30’larda geziyor. Kaldı ki, taksitle alışveriş olanağı sağlamayacak ve yıllık aidatı olmayacak kredi kartları da yolda. Ayrıca birçok banka kart aidatı olmayan kart da veriyor. Dolayısıyla artık hala kredi kartı aidatına odaklanıp, faizi gözden kaçırmak doğrusu tuhaf oluyor.
Bu arada madem bankaların kredi kartı aidatı yoluyla vatandaşı soyduğu ileri sürülüyor ve gidilmesi gereken adres olarak kamu bankaları gösteriliyor, kamu bankaları kredi kartındaki akdi ve gecikme faiz oranlarını sembolik de olsa biraz aşağıda tutarak sektörde öncülük etseler ya…
http://www.dunya.com/ |
