Ağustosta bayram tatili nedeniyle yüzde 1.3 daralan sanayi üretimi eylülde beklentilerin üzerinde yüzde 6.4 arttı. Eylüldeki üretim sürerse yıllık büyüme yüzde 3.6’nın üzerine çıkabilir
Sanayi üretimi eylül ayında hem geçen yılın aynı ayına hem de ağustos ayına göre artış gösterdi. Bu yılın birinci ve ikinci üç aylık dönemlerinde sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemlerine göre gerilemişti. Üçüncü üç aylık dönemde ise geçen yılın aynı dönemindeki üretimin üzerine çıktı. Geçen yıl temmuz-ağustos-eylül döneminde üretim artışı yüzde 1.9 iken bu yıl yüzde 3.8 oldu. Bu iyi bir haber, iyi bir gelişmedir. Eğer üretim artışı son 3 ayda da aynı hızda devam eder ise bu yıl ekonomide büyüme hükümetin yüzde 3.6’lık büyüme tahmininin üzerinde gerçekleşebilir. Yüzde 4 dolayına yükselebilir. Sanayi üretimindeki değişimi TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) ‘Sanayi Üretimi Endeksi’nden izliyoruz. Yıllık Sanayi Üretimi 2010 yılında 100.0 iken, 2011 yılında 110.1, 2012 yılında 112.9 olmuştu.
Daha gerçekçi izleniyor Aylık sanayi üretim endeksi ise 2013 Temmuz ayında 122.9 iken ağustos ayında 102.0’a gerilemişti. Bu nedenle eylülde endeksin 123.6 olması memnunluk yaratan bu gelişmedir. Aylık üretim değişiklikleri hem mevsimlerden hem de ay içinde tatiller nedeniyle değişen çalışma sürelerinden etkileniyor. TÜİK endekslerden mevsim ve takvim etkilerini ayıklayarak aylık değişimlerin daha gerçekçi olarak izlenmesine imkân veriyor. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış aylık değişime göre sanayi üretiminin eylülde bir ay önceye göre yüzde 5.8 oranında arttığı görülüyor. Bu artış oranını değerlendirirken ağustos ayında ramazanın ve bayramın etkisinde üretimin gerilediğini ve eylül artışının bu gerilemenin üzerine gerçekleştiğini dikkate almak gerekir. Aylık değişimler önemlidir ama daha da önemlisi yıllık üretim artışlarının ne olduğu, ne olacağıdır. 2012 yılının ilk 9 ayında sanayi üretimi yüzde 3.1 artmıştı. Bu yılın aynı döneminde artış yüzde 2.8 oldu. Geçen yılın altında kaldı. Bunun nedeni 2013 ilk 2 çeyreğinde sanayi üretiminin yavaş büyümesidir. Birinci 3 aylık dönemde 2012 yılında yüzde 3.9 olan üretim artışı 2013 yılının aynı döneminde yüzde 1.3 oldu. İkinci 3 ayda yüzde 3.6’dan yüzde 3.2’ye geriledi.
İyi bir gösterge... Sanayi üretimi 2013 yılının üçüncü 3 aylık döneminde toparlandı. 2012 yılında yüzde 1.9 olan artış yüzde 3.8’e yükseldi. 2013 yılının geri kalan ayları için umut veren işte bu üçüncü 3 aylık dönemde sanayi üretiminde ortaya çıkan canlanma yılın ilk 9 ayında sanayi üretim artışı 2012 yılındaki yüzde 2.8 oranında ama yıl sonuna doğru üretimdeki artış geçen yılın üzerine çıkabilir. Sanayi ekonominin dinamiğidir. Sanayi üretimi ne kadar artar ise ekonomi o kadar büyür. Büyüme istihdam demektir, gelir demektir. Bundan ülkede yaşayanlar belli ölçüde yararlanır.
İşte onun için sanayi ve üretimindeki artış iyi bir göstergedir.
Bayram tatilinde sanayi ‘daraldı’
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi eylülde bir önceki aya göre yüzde 5.8 arttı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimindeki artış ise eylülde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6.4 oldu. Ağustos ayında sanayi üretimi arındırılmamış verilere göre yüzde 3 artış beklentilerinin aksine yüzde 1.3 daralmıştı. Bu daralmada bayram tatili nedeniyle çalışma iş günü değişimi etkili olmuştu.
‘3. çeyrekte büyüme zayıf olmayacak’
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, sanayi üretimine dikkat çekerek, “Bu aynen büyümemizi de belirleyecektir. Üçüncü çeyrekte büyümenin zayıf olmayacağına yönelik ciddi bir işaret var elinizde. Turizm, tarım ve inşaatın da üçüncü çeyrek büyüme hızı üzerinde etkisi yüksek olduğu için sadece sanayi üretimine bakıp büyümemizin kaç puan geleceğini söylememiz mümkün değil. Ancak düşük olmayan bir büyüme göreceğimizi tahmin ediyorum” dedi.
