Melis Alphan
Kırsalda umut var EŞİTSİZ kalkınmayla beraber dünyada olduğu gibi Türkiye’de de kırsal yoksulluk artıyor, insanlar topraktan geçinemez hale geliyor.
Tarımsal politikalar, yatırımlar büyük ölçeklerdeki üretimlere dönük yeniden düzenleniyor. Piyasayla bütünleşememiş büyük ölçekli tarımsal üretim sürecinin dışında kalan köylüler yoksullaşıyor ya da göç ederek kent yoksullarına katılıyor.
Bugün dünyadaki her 4 yoksul insandan 3’ü kırsalda yaşıyor. Açlığı deneyimleyen insanların geneli köylüler, çiftçiler, kırsal topluluklar.
*
Bu soruna yanıt verebilmek için Hüsnü M. Özyeğin Vakfı’nın Tatvan’da geliştirdiği Kavar Kırsal Kalkınma Programı 5 yıl gibi kısa bir sürede Kavar havzasını ciddi anlamda dönüştürdü.
*
2009’da havzada meyvecilikten gelir elde edilmiyordu. Fidanlık yoktu, modern sulama yoktu. Kuru fasulye çok düşük bir verimle üretiliyordu. Şimdi havzada 116 ceviz, 4 kiraz ve 7 elma bahçesi var. Köylülere meyvecilik, yaprak ve toprak analizi eğitimleri ve teknik destek verildi.
3 fidanlık kuruldu. Damla sulama sistemi ile örnek bir bahçe oluşturuldu.
2013’te 22 üretici 111 dekarda mısır ekimi yaparak 396 ton ürün hasat etti.
55 kadın kuru fasulye üretim eğitimi aldı.
*
2009’da köylüler hiç hayvancılık eğitimi almamıştı. Sütte hijyen sorunu vardı. Hayvanlar yerli düşük verimli ırktan oluşuyordu. Hayvan hastalıkları ve ölüm oranları yüksekti. Modern ve hijyenik barınak yoktu. Çiğ süt satışından para kazanılmıyordu. Şimdi tüm haneler buzağı bakımı, besleme, üreme, hastalıklarla mücadele, barınak koşulları ve kayıt tutma konularında eğitimli.
Kadınlara sağlıklı süt sağımı ve süt hijyeni eğitimi verildi. 173 hayvana suni tohumlama uygulandı. Irkta değişim başladı.
Hayvan hastalıklarının önlenmesi için mıknatıs uygulaması yapıldı. 21 barınakta modernizasyon yapıldı. 9 hayvan sulama yalağı inşa edildi. Günlük iki tonluk modern bir süt toplama merkezi kuruldu.
*
2009’da insanların bir araya geleceği ortak mekânlar, çocukların oyun alanları, anaokulu yoktu. Tek derslikli 5 köy okulu vardı. Dumana maruz kalarak zehirlendikleri tandır fırını dışında fırın yoktu. Atık sular havzanın içinden geçiyordu. Köy içi yollar kötü durumdaydı.
4 köy odasının inşaatı tamamlandı. 2 çocuk oyun alanı kuruldu. 2 anaokulu yapıldı. 10 derslikli okul inşa edildi. Modern köy fırını açıldı. Atık su boruları döşendi. Bir köyde içme suyu ishale hattı yapıldı. Köy içi yollar yaptırıldı.
*
2009’da havzada üniversiteli tek bir öğrenci vardı. Kütüphane yoktu. Sağlık taraması hiç yapılmamıştı.
11 üniversite öğrencisine burs sağlandı. 75 öğrenci açık öğretime kaydettirildi. Okuma odaları ve kütüphaneler kuruldu. Köylüler sağlık taramasından geçirildi. Kadın hastalıkları üzerine sağlık eğitimleri verildi.
*
Programın en önemli özelliklerinden biri uygulandığı alan. Bir önceki yazımda anlattığım gibi bu, Kavar köylerinin bir kısmının 90’larda boşaltılmış, bir kısmının da korucu köyü olması nedeniyle, Türkiye’de çatışmalı bir bölgede uygulanan ilk kapsamlı kalkınma programı.
Sadece yerel halkı kalkındırmakla kalmamış, köyler arası ilişkilerin yeniden kurulması, köylerin kamuyla ilişkisinin güçlendirilmesi, zarar görmüş toplumsal yapının onarılması, yani toplumsal barışın güçlenmesi üzerinde kayda değer bir etkisi olmuş.
Katkısı olan herkesi tebrik etmek gerek.
http://sosyal.hurriyet.com.tr |
