BULGARİSTAN’dan TIR ve otobüs bagajlarında getirilen kaçak etler, yıllık hacmi 5.5 milyar doları bulan hazır yemek kuruluşlarına kilogramı 5 TL’den pazarlanmaya çalışılıyor.

Bunda, kriz döneminde rekabet edebilmek için 4 kap yemek fiyatını 2.5-3 TL’ye kadar çekmek zorunda kalan bazı hazır yemek firmalarının, et fiyatlarında yaşanan artış yüzünden maliyetleri düşürme arayışına girmesi etkili oluyor.

BİR kilogram hazır kıyma fiyatının market reyonlarında 23 TL’ye, bonfilenin de 40 TL’ye ulaştığı Türkiye’de, yıllık hacmi 5.5 milyar doları bulan hazır yemek sektörü, kaçak et satıcılarının kıskacı altına girdi. Buna da, tüm dünyayı etkisi altına alan global mali kriz ortamında personeline yemek veren bazı kuruluşların 4 kap için tabldot fiyatlarını 2.5-3 TL’ye kadar çekmek istemesi, etkili oldu.
Hazır yemek kuruluşlarından Ayso Catering’in Genel Müdürü Dilek Demiral, "Şu anda bir kilogram etin fiyatı ortalama 20 TL’yi buluyor. Buna rağmen, Bulgaristan’dan TIR ve otobüslerin sağlıksız bagaj ortamlarında getirilen etler, catering kuruluşlarına kilogramı 5 TL’den pazarlanmaya çalışılıyor. Bozulma riski fazla olan bu etlerin pazarlanmasında özellikle, aşırı rekabet yüzünden fiyat kırmak zorunda kalan hazır yemek firmaları hedef seçiliyor" uyarısında bulundu.
4 kap yemek 2.5 TL
Et fiyatlarında yaşanan artışlar nedeniyle 4 kap tabldot yemeğinin en düşük kapı teslim fiyatının 4.5- 5 TL olması gerektiğini söyleyen Demiral, "Ancak, firma sayısının 5 bini bulduğu sektörde yaşanan aşırı rekabet, bu fiyatın 2.5 TL’ye kadar düşmesine yol açıyor. Oysa, bir kap et yemeğinde 80-120 gram, sebze yemeklerinde de 20-25 gram et kullanılması gerekiyor. Bu et fiyatlarıyla 2.5-3 TL’ye 4 kap yemek hazırlamak mümkün değil. Böyle olunca da devreye kaçak et giriyor" dedi.
3 dolarlık et 15 dolar
Yemekçi Catering’in Genel Müdürü Barbaros Bulutoğlu, "Hayvancılığa uygun coğrafyaya rağmen dünyanın en pahalı eti ne yazık ki Türkiye’de. Hayvan sayısı talebi karşılamıyor. Et piyasasında ki çarpık durum kaçak yollardan et ve canlı girişine yol açıyor. Bazı catering firmaları da krizde ucuz et temin etmeye yöneldi. Köfteye et yerine soya katanlar da bulunuyor. Burada yapılması gereken en hızlı şekilde hayvan arzının artırılması. Dünyada kilo fiyatı 3 dolar olan bir ürünü Türk tüketicilerine 15 dolara satan firmaları da kendi haline bırakırsanız farklı arayışlara yöneliş olacaktır" diye konuştu.
Yüzde 25’i kaçak geliyor
Türkiye’de et tüketiminin yıllık 1 milyon 200 bin ton civarında olduğunu söyleyen İstanbul Yemek Sanayicileri Derneği Başkanı Engin Güner, "Bunun yüzde 25’inin yani 400 bin tonunun kaçak olduğu tahmin ediliyor. Kaçak hayvan girişi büyük tehdit oluştururken, bazı hastalıkları da beraberinde getiriyor. Sektör olarak kaçak et ya da farklı ürünler kullanıldığına dair söylentilerle anılmak istemiyoruz. Sektörde kaliteli iş yapan işletmelerin bu tip besinlerle işi olamaz" dedi.

500 bin kişiye de istihdam alanı oluşturan 5 bin hazır yemek kuruluşundan 2 bin 500’ü İstanbul ve çevresinde faaliyet gösteriyor. Ancak, sektörde üretim izni olan firma sayısı ise 400’ü geçmiyor. Bu firmalar arasında Ayso, Yemekçi, Sofra, Sardunya, Sodexo gibi kuruluşlar ilk beş sırada yer alıyor. Kübra, Boğaziçi, Ekol, Tama, Davet, Prestij, Altındağ, Kurdoğlu gibi catering kuruluşları da sektörde ön plana çıkıyor. Personeline yemek çıkaran kuruluşların yanı sıra, okul, hastahane, yurt gibi farklı alanlarda da hizmet veren Catering firmaları arasında rekabet, yaşanan krizle birlikte kaliteden bir anda fiyata kaydı. Özellikle merdivenaltı üretimin yaygın olduğu sektörde firmalar, maliyeti düşürmek için farklı arayışlar içine girmek zorunda kaldı.

Erkan Çelebi

http://www.hurriyet.com.tr/