Hükümet 2010 yılı enflasyonunu yüzde 5.3 olarak tahmin etti. Bu nedenle memurların, emeklilerin gelirleri ilk 6 ay için yüzde 2.5 dolayında yükseltildi. Özel sektör kuruluşları da hükümeti örnek alarak ücretleri yüzde 2.5 dolayında artırdı. Geliniz görünüz ki, yılın ilk 3 ayında TÜFE/Tüketici Fiyatları Endeksi (enflasyon) artışı yüzde 3.93 oldu. (Gıda fiyatları 3 ayda yüzde 7.33 oranında yükseldi.) Altı ay için verilen zam, üç ay bile işe yaramadı.

Bu tabloyu nasıl değerlendireceğiz?
(1) Piyasada para bol olduğu için halk bol bol para harcıyor diye bir şey yok. Tam tersine, fiyatlar halkın cebine giren paradan daha fazla artıyor. Cebindeki parayla daha az mal ve hizmet almak zorunda kalıyor. Enflasyonun nedeni halkın talebindeki patlama değil. O halde enflasyon neden artıyor?
(2) Halkın (Türkiye genelinde, Edirne’den Ardahan’a, en zengininden en fakirine) toplam tüketim harcamalarının yüzde 27.60’ı gıda, yüzde 13.90’ı ulaştırma (dolmuş, otobüs) harcamasıdır. Alt gelir gruplarında bu harcamaların toplam tüketim harcamalarındaki payı daha da büyüktür. Mart ayı sonunda gıdada tüketici fiyatları artışı yüzde 11.21 oranında, ulaştırmada yüzde 12.72 oranında gerçekleşti.

Sanayici fiyat artıramıyor
ÜFE (Üretici Fiyatları Endeksi), üreticilerin bir yılda fiyatları genel olarak yüzde 8.58 oranında artırdıklarını gösteriyor. İmalat sanayiinde yıllık fiyat artışı, ortalamanın altında, yüzde 7.32 oranında. İmalat sanayiinde kapasitesini tam olarak kullanamayan üretici girdi maliyetlerindeki artışı fiyatlara yansıtamamış durumda.
Fakat tarım ürünlerinde toplan fiyatlarda bir yılda yüzde 22.72 oranında artış var. Açık anlatımıyla, ÜFE’deki artış büyük ölçüde tarım ürünleri fiyatındaki artıştan kaynaklanıyor.
tarım ürünleri fiyatlarındaki artış dönüp dolaşıyor gıda fiyatlarını etkiliyor. Gıda fiyatları da TÜFE’yi tırmandırarak enflasyonu ciddi sorun haline getiriyor.
Tarımda fiyat artışlarına neden olan girdi maliyetleri mazot ve gübredir. Son bir yılda mazot ve gübrede önemli fiyat artışları oldu.
İmalat sanayiinin girdilerinde de artış eğilimi var. Kriz sonrası dış piyasalarda ana metal fiyatlarında başlayan fiyat artışları bizim sanayicimizi de etkiliyor. Ne var ki sanayi ürünlerine olan talebin bir türlü artamaması nedeniyle sanayici maliyet artışlarını kolaylıkla kendi fiyatına yansıtamıyor.
Yüzde 10’da kalırsa iyidir

Önümüzdeki dönemde ne olabilir?
- Bu yıl hava durumu nedeniyle tarımsal üretimde artış beklentisi var. Fakat tarım girdileri maliyetinde gerileme beklenemeyeceğine göre, tarım ürünlerindeki bolluk, fiyata yansıyamayacaktır.
- Tarım ürünleri fiyatlarının yüksek kalması gıda fiyatlarındaki artışın devam etmesine yol açacaktır.
-Sanayiciler kapasitelerini değerlendirememelerine rağmen, ana girdilerin dünya fiyatlarındaki artışı karşısında, fiyatlarını artırmak zorunda kalacaklardır. Bu da TÜFE’de sanayi ürünleri fiyatının yükselmesine yol açacaktır.
Özetle, talebin artmamasına rağmen, maliyetlerden gelen baskı sonucu enflasyon hedef alınan yüzde 5.3 oranının üzerinde gerçekleşecektir. Yüzde 10’lar dolayında kalırsa iyidir.
Tekrarda yarar vardır, enflasyonun hedefin üzerine çıkmasında para ve maliye politikalarının suçu yoktur. Dış piyasalarda emtia ve petrol fiyatlarındaki artış (ucuz döviz politikasına rağmen) bizim maliyetlerimizi olumsuz etkilemektedir.
Olan bitene bakarak hükümetin “tarım politikalarını gözden geçirmesi” beklenir. Tarım ürünlerine talep var. Boş toprak var. Boş insan var. Tarım üretimini yeterli ölçüde artıramıyoruz. Tarım üretimindeki artış hem çok kişiye iş ve aş olur, hem de gıda fiyatlarındaki tırmanışı belli ölçüde frenler.

http://www.milliyet.com.tr/tarim-urunlerinde-yillik-ufe-artisi-yuzde-22/gungor-uras/ekonomi/yazardetayarsiv/06.04.2010/1221119/default.htm