Almanya’da bağırsak enflasyonu salgını başladı. İspanya’dan ithal edilen hıyarları yiyenlerin hastalandığı söylendi.
Önce hıyarlar imha edildi. Sonra hıyarlar aklandı. Şimdi “zanlı” sebze filizi. Ölüme yol açan EHEC bakterisinin, sebze filizleri üreten ve ithal eden Aşağı Saksonya’daki bir tarım işletmesinden kaynaklandığı söyleniyor. (Laboratuar sonuçları bu yazı gazeteye verildiği saate kadar açıklanmamıştı.)
Bu arada bağırsak enfeksiyonuna EHEC adı verilen bir bakterinin neden olduğu belirlendi. Enfeksiyonundan ölenlerin sayısı da 22’ye yükseldi.
Almanlar korkudan, hıyar, domates, marul tüketimini kıstığından Alman tarım üreticilerinin haftalık zararı 30 milyon euro’ya yükselmiş. Rusya ise tüm AB ülkelerinden yaş meyve ve sebze ithalatını durdurdu. Görüldüğü gibi gelişmelerin bir sağlık boyutu (ölüm-kalım meselesi) var, bir de ekonomik boyutu (tarım ürünlerinin tarlada kalması meselesi) var.
Aman bize bulaşmasın
Hatırlayınız 2009 yılında İspanya’da ortaya çıkan ve domatesleri rezil eden tuta kelebeği (domates güvesi) geçen yıl bizim tarlalarımızdaki domatesleri de etkiledi. Yabancı ülkelere domates götüren TIR’lar geri gönderildi. Halkımız güveli (üzerleri siyah noktalı) domatesleri yedi. Allahtan tutalı domates kimseyi öldürmüyordu. EHEC bakterisi taşıyan tarım ürünleri ise insanı öldürüyor.
Türk Tabipler Birliği’nin açıklamasına göre EHEC tehlikeli bir bakteri çeşidi imiş. (Tıbbi tanımı ile Enterohemorajik Escherichia coli, Shiga toksin (verotoksin) üreten E.coli’lere verilen isim imiş.)
Şiddetli karın ağrısı, sulu ishal, kanlı ishal, akut böbrek yetmezliği gibi farklı etkileri olurmuş. Genellikle karın ağrısı ve sulu ishal şeklinde başlayan yakınmalar birkaç gün içinde kanlı ishal halini alırmış.
EHEC, büyükbaş otçul hayvanların bağırsaklarında bulunurmuş. Dış ortam koşullarına dayanıklı olduğundan sebze ve meyvelere de bulaşırmış. Çok az sayıda bakteri (10-100 adet) hastalığa yol açabilmekteymiş.
Temizliğe dikkat
İyi pişmemiş hamburger köfteleri, salam, iyi pişmemiş biftek, çiğ süt, iyi yıkanmamış çiğ sebzelerden de insana geçebiliyor imiş. Hastalanan bir kişiden çevresindeki diğer kişilere bulaşırmış.
Etlerin iyi piştikten sonra yenmesi gerekirmiş. Süt, pastörize ürün alınarak veya kaynatılarak tüketilmeli imiş. Çiğ yenen sebze ve meyveler çok iyi yıkanmalıymış. El yıkamaya dikkat edilmeliymiş.
Yaş meyve ve sebzenin en fazla üretildiği ve tüketildiği dönemdeyiz. Halkımız sağlık nedeniyle dikkatli olmak zorunda. Üreticimiz, tarım ürünlerinin tarlada kalmaması için dikkatli olmak zorunda. (Devlet ne yapacak diye sormayınız: Devlet şu arada bir şey yapamaz. Seçim ile meşgul!)
Rusya’nın AB ülkelerinden yaş meyve ve sebze ithalatını durdurması bizim için hem fırsat hem risk getiriyor. Geçen yıl Rusya’ya 789 milyon dolarlık yaş meyve ve sebze ihraç ettik. Bu yılın ihracat hedefi 1 milyar dolar. Rusya bizden yapacağı ithalatı da durdurur ise büyük zarara uğrarız. AB’den almadığı yaş meyve ve sebzeyi bizden alırsa üreticimizin ve ihracatçımızın yüzü güler.
Güngör Uras
