Tarım Bakanlığı’nın iç piyasada manipülasyon yapılması veya üreticiler ile toplum refahını engelleyici olumsuz davranışlar gerçekleşmesi halinde derhal ithal ürünlere izin verilmesi gerekliliği üzerinde duran ilgililer, “Piyasaların ve sektörlerin normalleşmesi için her sektörün ithalata açık olması gerekir,aksi halde kapalı sektörlerde bir grup insan, toplum refahı cebine atar” ifadelerini kullanıyor.

KUZU ETİ FİYATLARI FIRLADI

Kıbrıs Postası’nın yaptığı araştırmalar sonucunda kuzu piyasasında bazı tedarikçilerin yaptığı manipülatif hamleler neticesinde kuzu fiyatlarının bir haftada %20 oranında artış gösterdiği ortaya çıktı. Piyasada 7 - 8 TL olan canlı kuzu fiyatının bu manipülatif ataklar sonrasında suni olarak 9,5’lere kadar tırmandırıldığı dikkat çekti.

Yakın zamanda Tarım Bakanı Zorlu Töre,yeterli hayvan varlığından bahsetmiş, fiyatların düşmesini normal karşılamış ve ithalata gerek olmadığını söylemişti. Ancak kuzu eti fiyatlarında bir haftada böylesine bir artışı açıklayacak “arz-talep dengesizliği ” söz konusu değil. Kıbrıs Postası’nakonuşan kaynaklar, fiyatların arz eksikliğinden dolayı tüketiciler aleyhine bu kadar artması durumunda,hükümetin derhal kuzu karkas ve canlı ithalatına izin vermesi gerektiğinin altını çiziyor.

PİYASADA MANİPÜLATİF ATAKLAR

Son aylarda, KKTC’de kuzu fiyatlarının düştüğünü ve kısmen de olsa Güney Kıbrıs fiyatlarıyla arasındaki makasın kapandığını dile getiren ilgililer, “Bu düşüş,kısmen kaçakçılığı azaltmış, tüketiciye ve imalatçılara olumlu yansımıştı.Ama bundan zarar gören bazı çevreler ne yazık ki piyasada  manipülatif ataklar yaparak, piyasada tüketici lehine oluşan dengeleri bozmaya çalışmaktadır” ifadelerini kullanıyor.

Bazı tedarikçiler ve bu tedarikçilerle birlikte hareket eden bazı  hayvan üreticilerinin Kuzey’de kuzu fiyatlarını %20’lik gibi bir oranla hızla yukarı çekerken(% 20), ayni zamanda kasap ve marketlere zararına fiyatlar teklif etmekte oldukları bildiriliyor.9,4 TL canlı fiyata alınan kuzunun(18-19 TL maliyet),karkas olarak  16 TL ve altına satılmaya çalışılmasının arkasında hiçbir ekonomik akıl olmadığını dile getiren kaynaklar, ‘ekonomik akılla bağdaşmayan bu manipülasyonun arkasında yatan tek sebebin,Kuzey’deki fiyatları manipülatif olarak yukarı çekerek,piyasada rekabeti kaçakçılık yapmayanlar aleyhine bozmak ve Güney’den kaçak kuzu getirerek piyasaya satmak olduğunu’ savunuyor.

TİCARET GÜNEY’E KAYIYOR

Bu durumun hem tüketicilere, hem de devlete yapılabilecek en büyük darbe olduğunu vurgulayan ilgilier, “Bu manipülasyonlar,ticaretin Güney’e kaymasına ve devletin vergi geliri kaybetmesine neden olur” şeklinde konuşuyor.

“TÖRE, HAYVANCILIK PİYASASINDAKİ BU OYUNU BOZSUN”

Kıbrıs Postası’na sorunları aktaran ilgili kesimler, Tarım Bakanı Töre’yi hayvancılık piyasasında oynanan bu oyunu bozmaya,devletin gelirini ve tüketicinin refahını korumaya davet ediyor ve bu amaçla manipülatif ataklara müdahale etmesini ve gerekirse kuzu ithalatına izin vermesini istiyor.

Tarım Bakanı Töre’den kısa sürede fiyatları bu kadar yukarı çekecek bir hayvan eksikliği varsa ithalata izin vererek piyasaları olağan arz-talep dengesine sürüklemesini beklediklerini de dile getiren kaynaklar, yeni kurulan Rekabet Kurulu’nun da haksız rekabet sağlayan bu manipülatif  işlemlere ve kaçakçılığa karşı araştırma ve soruşturma yapmasını talep ediyor.

KASAPLAR BİRLİĞİ BAŞKANI HALİL AKBIÇAK...

Kasaplar Birliği Başkanı Halil Akbıçak, Kıbrıs Postası’na yaptığı açıklamada üreticinin bu senenin iyi gitmesinden dolayı şu anda hayvanını besiye çekmiş durumda olduğunu ancak esas sebebin piyasada faaliyet gösteren bazı şirketlerin içeriye biraz stok yapıp, halen daha da Rum tarafından ülkeye kaçak getirdikleri etleri fırsat bilerek piyasada suni bir yükseltme yapmaları ve bunda başarılı olmaları olduğunu kaydetti.

“Dürüst çalışan ve tüm tredarikini iç piyasadan yapan firmaları zor durumda bırakarak fiyat yükseltmesine neden oldular. Onların satacakları etin pahalı olmasını fırsat bilerek hem ellerindeki stokları diğer kasaplardan daha ucuza vererek hem de Rum tarafından kaçak etleri piyasaya sürerek daha ucuz et satan görüntüsü yarattılar. Diğer firmaları da pahalı satan işyerleri olarak lanse etmeye çalıştılar” diye konuşan Akbıçak, sorunu Tarım Bakanı ve Başbakan’a ilettiklerini kaydetti.

Akbıçak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“SORUNLARI TARIM BAKANI VE BAŞBAKAN’A İLETTİM ANCAK HİÇBİR ŞEY YAPILMADI”

“Bizzat ben kendim görüştüm. Kendileri de bundan çok büyük rahatsızlık duyduklarını söylediler fakat ne acıdır ki herhangi bir yaptırım gücüne sahip olamadıklarını gözlemledik. Açıkçası net olarak neden böyledir anlamış değilim. Ekonomimize verdikleri zararı göz önüne bulundurduğumuzda derhal müdahale etmeleri gerekirken neden müdahale etmiyorlar? Etin pahalı olmasından dolayı Güney’e kaçan büyük alıcıların yanında bu sefer perakendeci insanları da itiyoruz. Güney daha cazip hale geliyor. Ekonomiye nasıl bir zararı olduğunu anlamak için alim olmak gerekmez. Bu konuda herkes bize hak veriyor. Ekonomi Bakanı, Maliye Bakanı hak veriyorlar ancak kimse çıkıp bunu düzeltmeye çalışmıyor”.

“HERKES HAK VERİYOR AMA KİMSE ELİNİ TAŞIN ALTINA KOYMUYOR”

Yetkililere birçok veri ulaştırdıklarını da kaydeden Akbıçak, şu anda iç piyasada bir denge isteniyorsa hem üreticinin zarar görmeyeceği hem de dürüst esnafın haksız rekabete uğramayacağı bir çalışma başlatılaması gerektiğini söylediklerini açıkladı. Bunun yolunun ithal etin kontrollü olarak ve hak ediş esasına göre ele alınıp serbest bırakılmasından geçtiğini de vurgulayan Akbıçak, “Herkes hak veriyor ancak klimse elini taşın altına koyup bunu gerçekleştiremiyor. Bunun nedenini hiçbirimiz anlamış değiliz. Bize desinler ki; ‘bunu yapamayız çünkü daha caziptir. Gitsinler Rum tarafından alışveriş yapsınlar, serbest piyasa var, herkes istediği gibi satsın ve alsın”, biz de kendi işletmelerimizi ya kapatalım  ya da başımızın çaresine bakalım. Çünkü artık rekabet edemiyoruz” diye konuştu.

“KUZU ETİ FİYATININ 30 TL’NİN ÜZERİNE ÇIKMASINI BEKLİYORUZ”

Akbıçak, söz konusu durumun büyükbaş hayvanda da sıkıntı yarattığının altını çizerek fiyatı yükselen kuzu etinin 18-24 TL arasında bir fiyat istikrarına oturduğunu ancak bunun artık değişerek 30 TL’nin üzerine çıkmasını beklediklerini belirtti.

“ÜRETİCİ MALINI ELİNDE TUTUYOR”

Üreticinin fiyatlar yükseleceği için malını elinde tuttuğunu kaydeden Akbıçak, “Üreticileri suçlamak niyetinde değilim. Arz-talep dengesiyle işleyen bir piyasa var. Fazla talep ederseniz, talebi kısacaktır. Arz az olduğu için, fiyat suni olarak yükselecektir” dedi.

YENİ BİR BİRLİK OLUŞTURULUYOR

Şu anda yeni bir birlik oluşturma sürecini başlattıklarını da açıklayan Akbıçak, Et Tedarikçileri ve İmalatçıları Birliği’ni kurma aşamasında olduklarını, Kasaplar Birliği’ni de bu yeni kurulacak olan birliğe katacaklarını belirtti.

Akbıçak, sözlerini şöyle tamamladı:

“İleriki dönemlerde de aynı şekilde Süt İmalatçıları Birliği, Restorancılar Birliği, Otelciler Birliği şeklindeki birliklerle bir dayanışma içine girip sorunlarımızı topluca dile getireceğiz. Sorun, sadece kasabın sorunu değil. Tüketiciler Birliği’yle de bir dayanışma içine girip hareket etme planlarımız var. Bu birlikleri en kısa sürede oluşturup daha etkili bir şekilde sesimiz duyurma hedefimiz var. Sonuçta burada herkes zarar görüyor. En büyük zararı gören Tüketiciler Birliği ve Hayvcancılar Birliği’nin de bu oluşuma katkı sağlamasının kaçınılmaz olması gerekiyor. Tarım ve hayvancılık konusunda ancak böyle ileri gidilebilecek. Bir ülkede kapıların açık olduğu  bugünlerde aramızda fiyat farkı sürdüğü sürece hem kaçakçılık devam edecek hem de ekonomi Güney’e kayma eğilimini devam ettirecek. Düzelmesi için elimizden geleni yapacağız. Tek sesle birşey yapılamayacağının farkına vardık, diğer birliklerle birlikte hareket edeceğiz.

‘NICE TO MEAT’ DİREKTÖRÜ KAZIM BEYOĞLU...

Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz bir diğer isim olan ‘Nice to Meat’ Direktörü Kazım Beyoğlu ise Güney Kıbrıs’a son dönemde uygun fiyatla Bulgaristan’dan kuzu eti geldiğini ve kaçakçılık önlenemediğinden dolayı son dönemde iç piyasada fiyatlar düştüğü için kaçak et getirenlerle kendileri gibi normal çalışanlar arasındaki fiyat daraldığından dolayı insanların kasaplardan et almayı tercih etmediğini kaydetti.

BULGARİSTAN’DAN GÜNEY’E ET...

“Etler Bulgaristan’dan geldiği için fiyatları iç piyasada yükselttiler, kendileri de eti Güney’den tedarik ederek fiyatta uçurum açtılar” diyen Beyoğlu, yerli ürün ile Güney’den gelen ürünler arasında uçurum olduğunu kaydetti.

“REKABET KURULU HESAP SORMUYOR... İTHAL ETE İZİN VERİLSİN”

Rekabet Kurulu’nun hesap sormadığını, yetkililerin ise ilgilenmediğini belirten Beyoğlu, “Maliyetin altında et satmanın başarı olduğunu düşünüyorlar. Bu da bizi etkiliyor. Tarım Bakanı çok duyarsız davranıyor. Herkes bunun bilincinde fakat müdahale eden de yok. Piyasayı etkiliyor. İthal ete izin verse bugün tüm sorun ortasdan kalkar. Bunu herkes görebilir.  Hayvancı da görebilir, idareciler de bilir ama kimse müdahale etmiyor. Başbakan bile biliyor ve müdahale etmiyor” dedi.

Beyoğlu, oluşan fiyat farklarından dolayı kaçak et konusunun yine hortladığının da altını çizdi ve halkın et pahalı olduğu için Rum tarafına gidip alışveriş yaptığını, etin orada ucuz olduğunu ifade ederek, “Vatandaş cebine bakar. Haksız rekabet olduğu ortamda fiyat farkı artınca eti Güney’den alıyor. Ama fiyat normalleşip daraldığında alışveriş iç piyasaya yayılıyor” dedi.

www.kibrispostasi.com