Çevre sorunları, küresel ısınmanın yarattığı iklim değişiklikleri, sanayinin doğaya verdiği zararlar yeşil işleri doğurdu. 

 

Başta uluslararası global şirketler olmak üzere artık firmalar çevreye verdikleri zararı en aza indirmeye çalışıyorlar, yenilenebilir enerji kaynakları kullanıp, karbon salınımlarını azaltıyor, çevreye bıraktıkları zararlı izleri siliyor ve daha çevreci ürünler üretiyorlar. Tabii bu işlerde çalışacak kişilere olan ihtiyaç da hızla artıyor. Bu tür çevreci işlerde çalışanlar yeşil yakalı olarak anılıyor.

 

Her sektörde olacak

 

Yeşil işlerin ortaya çıktığı sektör ‘yenilenebilir enerji’ kavramıyla enerji sektörü oldu ama ilerleyen yıllarda, hemen her sektörde çokça yeşil iş ilanı göreceğiz. Küresel ısınma, çevre felaketleri ve yeşil pazarlama bu talebin daha da çoğalmasına yol açacak. Ayrıca devletler yeşil enerji konusunda büyük teşvikler sağlayacaklar.

 

Yeşil işlerde çalışacakların ağırlıklı olarak mühendislik eğitimi almaları gerekiyor. Kendilerini pazarlama ve tasarım alanlarında da geliştirmeliler. Bu mesleklerde çalışacaklar yenilikçi, çevreye duyarlı, yaratıcı, analitik düşünebilen, İngilizce bilen, enerji piyasaları mevzuatı konusunda bilgi sahibi kişiler olmalılar.

 

20 bin yeni iş olacak

 

Yeşil işlerde çalışan kişilerin sayısının 50 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de çevre ile bağlantılı alanlarda iki yıl içinde yaklaşık 15-20 bin yeni iş yaratılacağı beklentisi var. Dünyaya baktığımızda ise yenilenebilir enerji sektöründe çalışanların sayısı yaklaşık 3 milyon.

Bu alanda yetişmiş eleman azlığı ve artan istihdam ihtiyacı nedeniyle yeşil yakalılar normal ücretlere oranla yüzde 50, hatta yüzde 100 daha fazla ücret alabiliyor. Şimdilik bu alanda eğitim veren fazla kurum olmadığı için yetişmiş personel de çok fazla yok. O nedenle ücretler yüksek oluyor.

 

Ne tür iş alanları var?

Yeşil yakalı meslekler içinde bütün dünyada şu uzmanlıkların yükselmesi bekleniyor:

Çevre mühendisliği

Çevre mühendisliği kökenli (yenilenebilir) enerji danışmanlığı

Çevre hukuku uzmanlığı

Organik tarım ve organik kozmetik konusundaki danışmanlıklar

Şehir ve çevre planlama

Atık su/atık yönetimi konusundaki uzmanlıklar

 

 

Rüzgar ve güneş enerjisi kullanımına yönelik yatırımlarla ve yenilenebilir enerji kullanımı ihtiyacıyla, yeşil mesleklerin gelişmesi giderek hız kazanacak.

 

 

Yeşil işler arasında en popüler olanları ise şöyle;

 

Yenilenebilir enerji uzmanı: Şirketler son zamanlarda yenilenebilir enerji üretimine büyük ilgi duymaya başladı. Bu şirketler için hem PR ve pazarlama açısından hem de yeni enerji kaynaklarını kullanma açısından önemli bir hamle. Bu alanda kendini geliştirecek başarılı mühendisler, MBA veya pazarlama mastırı da yaparlarsa ilerleyen yıllarda çok iyi şartlarda iş bulabilirler.

 

Yenilenebilir Enerji Mühendisi: İleri derecede mühendislik bilgisi gerektiren bu meslek için gerekli kişileri yetiştiren birkaç üniversite var. Bu üniversitelerden mezun olanları iyi bir kariyer bekliyor.

 

Rüzgar Enerjisi Uzmanı: Rüzgar enerjisi, yenilenebilir enerji alanında en bilinen ve popüler olan enerji dalı. Ülkemizde şu anda çok sayıda şirket, rüzgar türbini yapmaya başladı. Rüzgar enerjisi alanında, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rüzgar Enerjisi Araştırma Merkezi’nde yüksek lisans ve doktora eğitimi veriliyor. Mezunları iş bulma konusunda çok şanslı görünüyor.

 

Yeşil Pazarlama Danışmanı: Bu kişilerin görevi şirketlerin, çevre politikaları ve çevre ile ilgili sosyal sorumluluk planlarını yürütmek ve duyurmak; şirketin, müşterilerinin katkısıyla daha yeşil ve temiz bir dünyaya katkıda bulunmasını sağlayarak şirketin çevre duyarlılığını artırmak ve bunu şirketin pazarlama politikasının merkezine yerleştirmek. Pazarlama, işletme, endüstri veya çevre mühendisliği vs. bölümlerden mezun, kendini pazarlama odaklı geliştirmiş kişiler yeşil pazarlama danışmanı olabilirler.

 

Yeşil İnsan Kaynakları Yönetmeni: Şirketin personelinde çevre duyarlılığı yaratmak ve onların şirket kaynaklarını daha tasarruflu kullanmalarını sağlamaktan sorumlu olacak. Gereksiz kaynak tüketimini engelleme, ortak araç uygulaması yapma, personelin çevre ile ilgili projelere katılımını sağlama, ofis ve çevrenin doğaya uygun ve doğaya zarar vermeyecek şekilde düzenlenmesi işlerini yapacak; işletme ve çevre konusunda bilgili insan kaynakları yönetmenlerine/uzmanlarına ilerleyen yıllarda daha çok ihtiyaç duyulacak.

 

Yenilenebilir Enerji Hukuku Uzmanı: Şirketlerin doğal kaynaklar ve enerji konularını, yasal mevzuata uygun şekilde ve çevreyle uyumlu şekilde yönetecek uzmanlara ihtiyaçları var. Bu uzmanlar, kamu ve özel sektör arasındaki hukuksal konuları çözecek, ilerleyen yıllarda AB uyum kanunları çerçevesinde AB mevzuatına göre şirketlerin bu yasalara uygun çalışmasını sağlayacaklar. Bu şekilde çalışacak enerji hukuku uzmanlarına büyük ihtiyaç duyulacak. Bu alanda çalışan “Enerji Hukuku Araştırma Enstitüsü” de kurulmuş durumda.

 

Yeşil Turizm Uzmanı: Şehir yaşamının getirdiği sıkıntıdan ve yoğunluktan olsa gerek, insanlar tatillerinde sürekli denize gitmek yerine köylerde, tenha ve sessiz kıyılarda, Karadeniz’in el değmemiş yaylalarında, sarp ve yüksek dağlarda, kaplıca ve şifalı sularda tatillerini geçirmeye ve doğa sporlarıyla ilgilenmeye başladılar. Önümüzdeki yıllarda doğa ve ekolojik turizm konusunda uzmanlaşmış, kendini yetiştirmiş rehberlere/uzmanlara ve tesislere ihtiyaç olacak.

 

Yeşil (Organik) Kozmetik Uzmanı: Doğal ve organik kozmetik ürünleri büyük yükselişte. Durum böyle olunca bu alanda da bir uzmanlık dalı oluşmuş görünüyor. Farmakoloji veya fitoterapi uzmanları, bu alanda kariyer yapabilirler.

 

Çevre Mühendisliği / Çevre Hukuku Uzmanlığı: Çevre mühendislerine gereken itibarın geç de olsa verildiği bir dönemdeyiz. Doğal kaynakların en iyi biçimde kullanılması, çevrenin korunması ve insan sağlığına uygun biçimde geliştirilmesi konusunda çalıştıkları için, bu alanda eğitim gören mühendislere/uzmanlara atıkların arıtılması, gerekli tesislerin kurulması, işletilmesi, yapılanların denetlenmesi, gürültü kaynaklarının belirlenmesi gibi birçok iş düşüyor.

 

Organik Tarım Mühendisi / Uzmanı: Organik tarım ve organik ürünler dünyada olduğu kadar Türkiye’de de çok ilgi görüyor. Organik ürünlerin yarattığı talebe dayalı olarak organik ürün yetiştiriciliği çok popüler. Bu konuda özel eğitim merkezleri olmamakla birlikte ziraat mühendisleri dünyadaki yeni ve gelişen uygulamaları takip ederek bu iş kolunda ilerleyebiliyorlar.

Tüm bunların dışında popülerliği artacak diğer yeşil meslekler arasında yeşil bilgi teknolojileri uzmanlığı, enerji verimliliği uzmanlığı, karbon yönetimi uzmanlığı, meteoroloji mühendisliği, ekolojik yaşam danışmanlığı sayılabilir. Gelecekte çevre ve enerji alanında yetişmiş birçok uzman ve mühendisin çalışma alanları genişleyecek.

  

Okul yıllarında deneyim kazanın 

 

İnsan Kaynakları Uzmanı Cengiz Çatalkaya’ya göre temel problem kişilerin tek bir uzmanlık dalında olmaları. Bunu aşanlar daha başarılı olacaklar. Sürekli kendini geliştirmeyen, değişime ayak uyduramayan ve doğaya önem vermeyen kişiler yeşil mesleklerde de başarıyı yakalayamayacak. Bu yüzden birkaç alanda uzmanlaşıp donanımlı bir şekilde yeşil iş sektörüne girmeliler. Ayrıca bunun için üniversitenin bitmesini beklemeden, ikinci sınıftan itibaren staj-yarı zamanlı vs. yollarla sektöre girip bir an önce tecrübe kazanmaya çalışmalılar. Yapacakları yeşil işten büyük mutluluk duyacaklar, çünkü yeşil yakalılar doğaya katkıda bulunacaklar ve dünyayı daha yaşanabilir.