ELEKTRİKTE ÖZELLEŞTİRME, ÇİFTÇİYİ OLUMSUZ ETKİLEDİ -ÖNCEDEN, SULAMADA KULLANILAN ELEKTRİĞİN PARASINI HASAT SONUNDA, YILDA BİR KEZ ÖDEYEN SULAMA KOOPERATİFLERİNE, DAĞITIM ŞİRKETLERİNİN ÖZELLEŞTİRİLMESİNDEN SONRA AYLIK FATURA GELMEYE BAŞLADI -ÜRÜNÜNÜ SATMADAN MİLYONLARCA LİRALIK ELEKTRİK FATURASIYLA KARŞI KARŞIYA KALAN ÇİFTÇİ, TARLASINA İCRA GELMESİNDEN ENDİŞE EDİYOR -TÜRKİYE SULAMA KOOPERATİFLERİ MERKEZ BİRLİĞİ, ELEKTRİK FİYATINDA PAZARLIK YAPABİLMEK İÇİN ''SERBEST TÜKETİCİ BELGESİ'' ALDI -TÜS-KOOPBİR BAŞKANI HALİS UYSAL: ''TARIMDA, YILDA 3,5 MİLYAR KWH ELEKTRİK TÜKETİLİYOR. DAĞITIM ŞİRKETLERİYLE PAZARLIK YAPIP, BİRİM FİYATI DÜŞÜRMEYE ÇALIŞACAĞIZ'' -''DAĞITIM ŞİRKETLERİ, TARIMDA SULAMANIN YAPILMADIĞI DÖNEMLERDE DE KAYIP/KAÇAK BEDELİNİ ALMAYA DEVAM EDİYOR''
ANKARA (A.A) - Fatma Orhan - Elektrikte dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesi, çiftçiyi olumsuz etkiledi. Önceden, tarımsal sulamada kullandığı elektrik borcunu hasat sonunda ödeyen çiftçi, özelleştirmeden sonra aylık elektrik faturasıyla karşı karşıya geldi. Ürününü satmadan milyonlarca liralık elektrik faturası ile karşı karşıya kalan çiftçi, ürününe ve tarlasına icra gelmesinden endişe ediyor.
Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOPBİR) Genel Başkanı Halis Uysal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, elektrikte dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesinden sonra, bu şirketlerin çiftçiye aylık olarak fatura göndermeye başladığını söyledi. Önceden, tarımsal sulamada kullanılan elektriğin borcunun, hasat sonrasında, Kasım ayında ödendiğini hatırlatan Uysal, şimdi şirketlerin aylık olarak gönderdiği elektrik faturasını ödeyemeyen çiftçinin, tarlasının icraya düşmesinden endişe ettiğini belirtti.
TÜS-KOOPBİR'de 27 bölge birliğinin bulunduğunu, bu birliklere 2500 sulama kooperatifi, bu kooperatiflere ise 600 bin çiftçinin üye olduğunu anlatan Uysal, şimdi çiftçilerin gelen milyonlarca liralık elektrik faturası nedeniyle mağdur hale geldiğini kaydetti.
Özel dağıtım şirketlerinin aylık fatura gönderme dışında, çiftçiyi kayba uğratan iki uygulama daha yaptığını bildiren Uysal, şu bilgiyi verdi:
''Tarımsal sulama, genellikle mayıs ayında başlar ve ekim-kasım aylarında sona erer. Tarımsal sulama kooperatifleri, Kasım ayında elektrik kullanımını durdurdukları yönünde dilekçe verip aboneliklerinin dondurur, Mayıs'ta dilekçe verip tekrar açtırır. Bu sürede de elektrik faturası gelmediği için bir ödeme yapılmazdı. Şimdi, özel şirketler, hem aylık fatura gönderiyor hem de sayaç kapatma dilekçesi verseniz bile, kapalı olan dönemler için kayıp-kaçak (K/K) bedeli almaya devam ediyor. Geçen yıl yüzde 14 olan elektrik faturalarına yansıtılan kayıp-kaçak oranı, bu yıl yüzde 17,7'ye yükseltildi. Bütün yatırımlara karşın kayıp/kaçak oranı azalacağına arttı ve vatandaş bunu ceza gibi ödemeye mecbur bulunuyor.''
Elektrik bedeli alınırken ayrıca ''reaktif güç bedeli'' altında bir bedel alındığına işaret eden Halis Uysal, ''Önceden reaktif güç bedeli olarak 6 beygir gücü dikkate alınıyordu. Şimdi bu güç miktarını 52 beygire çıkardılar. Yani 30 beygir de 20 beygir de olsa, 52 beygir üzerinden reaktif güç alınıyor. Bu da faturaları şişiriyor'' dedi.
Türkiye'de tarımsal sulamada, yılda yaklaşık 3,5 milyar kilovatsaat (KWH) elektrik kullanıldığını açıklayan Uysal, elektrikte özelleştirmeden kaynaklanan mağduriyeti avantaja dönüştürmek için TÜS-KOOPBİR olarak EPDK'dan ''serbest tüketici belgesi'' aldıklarını bildirdi.
Uysal, bu belge sayesinde artık dağıtım şirketleri ile pazarlık etme şansına kavuştuklarını belirtirken, ''Halen tarımsal sulamada kullanılan elektriğin KWH bedelini, dağıtım şirketleri ile pazarlık ederek indirmeye çalışacağız. Pazarlıkların 2-3 ay içinde tamamlanmasını hedefliyoruz. Bu pazarlık sırasında belki ödeme kolaylığı da sağlarız ve hasat döneminde ödeme imkanı elde edebiliriz'' dedi.
Tarımda kullanılan ve geçen yıl 1,6 milyar lirası faiz, 780 milyon lirası anapara olmak üzere 2,4 milyar liraya ulaşan elektrik borcunun, alacakların yeniden yapılandırılması kanunu çerçevesinde faiz borcu silinerek, 5 yıl vadeli olmak üzere yeniden yapılandırıldığını da kaydeden Uysal, şimdi şirketlerin aylık olarak gönderdikleri elektrik faturası yüzünden, yeniden yapılandırma taksit ödemelerinin de zora girdiğini söyledi.
Uysal, tarımsal sulama kooperatiflerinin 4 bin 300 adet elektrik aboneliğinin bulunduğunu ve yıllık elektrik tüketim bedelinin 2 milyar liraya yakın olduğunu kaydetti.
-''ŞEKER FABRİKASINDAN ALDIĞIMIZ AVANSI, ELEKTRİK ŞİRKETİNE TEMİNAT OLARAK VERDİM''-
Yozgat Merkez Esenli Sulama Birliği Başkanı Osman Barış da elektrik faturalarının hasat dönemi yerine her ay gelmesi üzerine çiftçinin zor durumda kaldığını belirterek, ''Bizim aylık maaşımız yok, her ay ürün satmıyoruz, bu faturaları ödemek mümkün değil'' dedi.
Barış, bölgede ağırlıklı olarak şeker pancarı ve fasulye ürettiklerini kaydederek, şunları söyledi:
''Şeker pancarı Eylül'den itibaren satılıyor. Şeker fabrikaları, o tarihe kadar çapalama ve sulama avansı veriyor. Biz de bu avansları elektrik şirketine teminat olarak verdik. Yoksa elektriğimizi keseceklerini söylediler. Eğer elektriğimiz kesilirse, 8,5 milyon liralık ürün zarar görür. Eskiden olduğu gibi, hasat döneminde ödeme yapmak istiyoruz.''
Alacakların yeniden yapılandırılması kanunu çıkarılırken, özel şirketlerin yapılandırma konusunda serbest bırakıldığını belirten Barış, bu nedenle kendi bölgelerindeki elektrik borcunu 3 yıl vadeli olarak yeniden yapılandırabildiklerini anlattı.
