Kabak Aşısı Karpuzda İlaç Kullanımını Azaltıyor
TAGEM BATI AKDENİZ TARIMSAL ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ DR. SUAT YILMAZ: ''KABAK FİDESİ ÜZERİNE KARPUZ FİDESİ AŞILANDIĞINDA KÖK HASTALIKLARINA, TOPRAK KÖKENLİ HASTALIKLARA KARŞI TARIM İLACI KULLANILMASINA GEREK KALMAZ'' -''PİYASADAKİ KARPUZLARIN ÖNEMLİ KISMI, YÜZDE 90'A YAKINI AŞILI KARPUZ. BU ORAN KAVUNDA YÜZDE 1'İ BULMAZ'' -''AŞILI KARPUZUN TATSIZ OLMASININ NEDENİ ERKEN HASAT''
ANKARA (A.A) - Fazilet Özer - Kabak aşısının karpuz üretiminde ilaç kullanımını azalttığı, kabak fidesi üzerine karpuz fidesi aşılandığında kök hastalıklarına, toprak kökenli hastalıklara karşı tarım ilacı kullanılmasına gerek kalmadığı belirtildi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Suat Yılmaz, AA muhabirine, aşılı karpuz fidesi ve bunun karpuzun tadına olan etkisine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Yılmaz, piyasadaki karpuzların önemli kısmının, yüzde 90'a yakınının aşılı karpuz olduğunu, bu oranın kavunda yüzde 1'i bulmayacağını açıkladı.
Aşılamanın tüm meyve türlerinde yapıldığını hatırlatan Yılmaz, kiraza kuş kirazı veya mahlep denilen bitkilerin aşılandığını, bu işlemin yabani bitkilerin hastalık ve zararlılara karşı daha dayanıklı olması dolayısıyla yapıldığını kaydetti.
Sebzelerde aşılama konusunun 1930'larda başladığını, Japonların o dönemde bu tür çalışmalar yürüttüklerini anlatan Yılmaz, Türkiye'de 1997'de sebzelerde aşılama çalışmasının ilk olarak domateste başladığını, sonra diğer türlere kaydığını söyledi. Türkiye'de aşılamanın en fazla karpuzda yapıldığını belirten Yılmaz, ''Piyasadaki karpuzların önemli kısmı, yüzde 90'a yakını aşılı karpuz. Bu oran kavunda yüzde 1'i bulmaz. Diğer türlerde de dikkate alınacak ölçüde değil'' dedi.
Kabağın yüzlerce çeşidi bulunduğunu, aşılama için rastgele değil, en uygun çeşitlerin ıslah edildiğini vurgulayan Yılmaz, aşılama yöntemi ilk uygulanmaya başladığı dönemde uygun olmayan kabak türleriyle de aşılama yapıldığını, bu nedenle bazı formlarda sıkıntılar yaşanabildiğini belirtti. Yılmaz, ''Şu an öyle bir sıkıntı yok, uygun olan kabak türlerinde aşılama yapılıyor'' dedi.
-KARPUZ AŞILAMA VERİMİ ARTIRIYOR, İLAÇ KULLANIMINI AZALTIYOR-
Aşılı karpuz üretiminin ciddi avantajları olduğunu dile getiren Yılmaz, bu konuda şunları söyledi:
''Aşılı karpuz en az 2-3 kat daha verimlidir. Kabak, karpuza göre yabani bitki sayılır, hastalık ve zararlılara daha dayanıklıdır. Karpuzda en önemli hastalık 'fusarium solgunluğu' denilen bir hastalıktır. Bu hastalıkla mücadelede ilaç da kullanılır. Kabak fidesi üzerine karpuz fidesi aşılandığında, bu hastalık için ilaç kullanmaya gerek kalmaz. Kabak çok güçlü kök sistemine sahiptir. Kabak fidesi üzerine karpuz fidesi aşılandığında yapraktaki hastalıklar için etkili olmaz, ancak kök hastalıklarına karşı, toprak kökenli hastalıklara karşı tarım ilacı kullanılmasına gerek kalmaz. Bu yönüyle de aşılı karpuz, kök hastalıklara karşı ilaç kullanımının azalmasıyla insan ve çevre sağlığına da katkı sağlar.
Bu avantajlar dolayısıyla son 10-15 yıldır Türkiye'de bu endüstri çok gelişti, hatta dünyaya örnek olacak bir seviyeye geldi. Bu sistem sadece Türkiye'de değil, Hollanda, İtalya, Avrupa ülkelerinin hepsinde uygulanıyor. Hatta Çin'de salatalıkların hemen hemen yüzde 100'e yakını bu aşılama tekniğiyle yetiştiriliyor.''
-TATSIZ KARPUZUN NEDENİ ERKEN HASAT-
Yılmaz, yaptıkları araştırmalara göre, kabak fidesi üzerine karpuz fidesi aşılamanın karpuzun tat, koku, aromaya ciddi bir etkisinin bulunmadığını, dünyadaki araştırmalarda da bu tür sonuçlar alındığını ifade etti. Suat Yılmaz, ''Geçmişte bu konuda çok deneme yaptık. Zamanında koparıldığında mükemmel tatta bir karpuz oluyor erken koparıldığında tatsız oluyor. Aşısız karpuzu da vaktinden 7-10 gün önce hasat ederseniz tatsız olur'' dedi.
Piyasadaki tatsız, ''kabak karpuzlara'' ilişkin soru üzerine Yılmaz, herhangi bir karpuz çeşidi aşısız yetiştirildiğinde hava sıcaklığına göre 70-90 günde olgunlaştığını ve pazara çıktığını,
ancak denemelerine göre kabak üzerine aşılanan karpuzların olgunlaşmasının bu süreyi 7-10 gün aştığını söyledi. Yılmaz, ''Aşısız karpuz 3-4 kilograma ulaşıyorsa aşılı karpuz 7-8 kilograma ulaşıyor, daha büyük ve gösterişli. Çiftçiler 'olgunlaştı' düşüncesiyle aşılı karpuzları aşısız karpuzlarla aynı tarihte kesmeye başlıyor. Şeker oluşumu tamamlanmadığı, karpuz olgunlaşmadığı için bu karpuzların tadı tam olmuyor. Aşılı karpuz erken hasat edilirse bu durum ortaya çıkıyor. Aşılı karpuzla aşısız karpuzun yetiştirme teknikleri biraz farklı. Bu konuda üreticiler daha dikkatli olmalı, üretici bilinçlendirilmeli'' diye konuştu.
Aşılı veya aşısız bazı karpuzların tadının iyi olmamasının nedeninin kuzeyden esen poyraz olduğunu belirten Yılmaz, şu bilgiyi verdi:
''Aşılı, aşısız tüm karpuzlarda, ürün tarladayken eğer poyraz eserse bitkilerin suyunu uçuruyor. Bu zaman zaman yaşanıyor, üzerine poyraz estiğinde bitkilerin yaprakları kuruyor, bitki direkt güneşe maruz kalıyor. Satılan bazı karpuzların bir tarafı normal renkte diğer tarafı açık, renksiz gibidir. O karpuzları kestiğinizde lastik gibi veya serttir. Bu tamamen fizyolojik bir durumdur. Bu konuda yapacak çok fazla bir şey yok. Ekim yapılan yerlerde bu şekilde rüzgara maruz kalan ürünler oluyor. O dönemde hasat edilen karpuzlarda olgunlaşmış olsa bile lastik gibi tatsız karpuzlarla karşılaşılabilir. Bu tamamen poyrazdan kaynaklanan fizyolojik bir durumdur.''
Yılmaz, bu arada, ürünü pazara sezondan önce götürerek daha iyi para kazanmak isteyen bazı kişilerin ürünü erken hasat edebildiğini, bu nedenlerle de sıkıntı yaşanabildiğini belirtti.
Suat Yılmaz, karpuzun tadını belirleyen bir başka etmenin ürünün bakımı olduğunu, sulama, gübreleme ve budamanın bitki bakımı açısından önem taşıdığını kaydetti. Yılmaz, hangi ürün olursa olsun iyi bakılmadığı takdirde ürünün tadında sıkıntı olabileceğini sözlerine ekledi.
