SAKARYA MISIR ARAŞTIRMA İSTASYONUNDA 34 ÇEŞİT BUĞDAY ÜRETİLEREK TESCİLLENDİ
SAKARYA (İHA) - 1926 yılında kurulan Sakarya Mısır Araştırma İstasyonu'nda 1928 yılında başlanan buğday ıslah çalışmaları sonrası 34 çeşit buğday üretilerek tescillendi.
Mısır Araştırma İstasyonu Müdürü Yavuz Ağı, bölgede, 650-700 bin ha ekiliş alanıyla Türkiye buğday ekiliş alanının yüzde 7 ila 8'ine sahip olduğunu ve bu alanla da yüzde 12 ile 15'lik bir üretim gerçekleştirildiğini anlattı.
Mısır Araştırma İstasyonu'nun Buğday ıslah çalışmaları 80 yılı aşan bir geçmişe sahip. Kurum bu konudaki çalışmalarına 1928-1931 yıllarında introdüksiyon yoluyla ve yöresel buğday popülasyonları taranarak başlamış. Bu yıllar içerisinde önceleri yerli popülasyonlar değerlendirilmiş ve bu sayede Akova çeşidi çiftçinin hizmetine sunulmuş. Aynı yıllarda yurt dışından getirilen çeşitler bölgede denenmiş ve verim kabiliyeti yüksek çeşitler tescil ettirilmiş.
Melezleme çalışmalarıyla hız kazanan çeşit geliştirme çalışmaları 1970'li yıllarda başlayan Uluslararası materyal mübadelesi sayesinde hız kazanmış. Kuruluş tarafından bugüne kadar 34 çeşit buğday tescil ettirilmiş.
Mısır Araştırma İstasyonu Müdürü Yavuz Ağı, yürütülmekte olan Marmara Bölgesi Serin İklim Tahılları Çalışmaları, Doğu ve Güney Marmara ve Batı Karadeniz Bölgesi'nde yüksek verim ve kalitede, hastalıklara ve yatmaya dayanıklı, yetiştirme tekniği karakterleri yönünden daha üstün yeni çeşitler ve teknolojik paketler geliştirerek bölge ve ülke ekonomisine katkıda bulunduklarına dikkat çekti.
Sakarya Bölgesinin yazlık ve kışlık karakterli çeşitler geliştirmeye uygun bir iklim özelliğine sahip olduğunu belirten Ağı, “Ancak yağışların buğday yetişme döneminde fazla olması (700-800 mm) nedeniyle rutubetin artmasına, dolayısıyla da hastalıkların gelişmesine uygun bir ortam hazırlanmaktadır. Bu durum, Enstitü arazilerinin Türkiye genelinde geliştirilen buğday çeşitlerinin hastalıklara dayanıklılık yönünden test edilebileceği doğal bir merkez haline gelmesine yol açmaktadır. Ülkesel bazda yürütülen buğday ıslah ve yetiştirme tekniği çalışmaları sayesinde gerek Türkiye içindeki diğer araştırma enstitüleri ve üniversiteler ve gerekse Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Araştırma Enstitüsü ve Merkezi Meksika'da bulunan uluslararası Mısır ve Buğday Geliştirme Merkezi (CIMMYT) gibi Uluslararası kuruluşlarla hâlihazırda yapılan işbirliği arttırılarak sürdürülecektir” diye konuştu.
Bölgemizin, 650-700 bin ha ekiliş alanıyla Türkiye buğday ekiliş alanının yüzde 7-8'ine sahip olduğunu ve bu alanla da yüzde 12-15'lik bir üretim gerçekleştirildiğini anlatan Ağı, “Bu üretim oranı Tarım İl Müdürlükleri istatistiklerine göre dekara verimin ortalama 300-350 kg olması halinde gerçekleşmektedir. Oysa verim potansiyeli açısından üretim rakamlarının en az iki katına çıkarılması mümkündür. Bunun anlamı, 'Enstitü Bölgesi Türkiye buğday üretiminin yüzde 30'unu karşılayabilirdir.' Kurumumuz buğdayda Marmara Bölgesi Buğday Islah Projesi ile Bölgenin yüksek verimli, kaliteli, hastalıklara dayanıklı çeşit ihtiyacını karşılamakta; hastalıklardaki çeşit dayanıklılığının kırılmasıyla birlikte meydana gelebilecek dayanıklı çeşit ihtiyacını karşılayabilmek üzere de elde hazır dayanıklı hat bulundurmaya devam etmektedir. Kurumumuz ayrıca makarnalık buğday ve triticale ıslah çalışmaları da sürdürülmektedir. Kuruluşumuzda bugüne kadar ıslah çalışmaları sonucu 33 ekmeklik, 1 makarnalık buğday çeşidi geliştirilmiştir. Halen bu çeşitlerden 6 adedi üretim programında yer almaktadır. Başta Doğu ve Güney Marmara Bölgesi ile Karadeniz Bölgesi'nde geniş alanlarda yetiştirilmektedir” dedi.
Uzun yıllar araştırmanın sonucu olarak geliştirilen Beşköprü ve Hanlı buğday çeşitlerinin 2007 yılında tescil edildiğini ifade eden Ağı şunları söyledi; “Söz konusu buğdaylarımız dekara ortalama 700-1000 kg arasında verim vermektedir. 2009-2010 üretim dönemi için yapılan sözleşme şartları doğrultusunda Adapazarı Pancar Ekicileri Kooperatifi ve ülkemizde birçok firma tarafından çiftçilere tohum temini için bu çeşitlerin üretimine başlamıştır.
