Bestami Zabun'dan Önemli Açıklamalar
Hatay'da tarım gıda ve hayvancılık İl Müdürü Bestami Zabun'dan önemli açıklamalar
ZABUN: 2007 den bugüne kadar 831 adet makine dağıttık. Sadece bu yıl 904 adet makine dağıtacağız.
14-15-16 Ekim tarihlerinde defne festivali yapılacak
"GEZİCİ MOBİL PROJESİ" ile çiftçilerimizi gidip köylerde eğiteceğiz.
Çiftçilerimiz komşusunda gördüğü şekilde tarım yapmasın.
Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Bestami Zabun Hatay'daki Tarım potansiyelini, hayvanclığı, gıda ve denetimlerini Hatay Fm'de anlattı. Ayhan Gümüşsoy ile Hatay Gündemi programının canlı yayın konuğu olan Zabun çiftçileri bir çok konuda uyararak vatandaşlara ve işletmecileri de özellikle gıda denetimleri konusuda önemli açıklamalarda bulundu.
İlimiz tarımsal potansiyeli açısından Türkiye genelinde önde gelen illerle bir çok ürünlerde yarışmakta olduğunu söyleyen Zabun Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumuda (TKDK) İlin potansiyelini değerlendirdiklerini ve 527 faaliyet planı hazırladıklarını belirtti. Özellikle zeytin, zeytinyağı, narenciye ve pamukta markalaşmak ve Türkiye birincisi olmak için çalıştıklarını belirten Zabun zeytin konusunda Suriye ile rekabet edebilecek seviyeye gelerek Ortadoğu'nun tarım ticaret merkezi olacak şekilde vizyon belirlediklerini ifade etti.
Toplam tarım arazi varlığımızın yüzde 59'uzunu tarla bitkileri oluşturuyor diyen Zabun Narenciyede Türkiye üretimini yüzde 19'unu biz Hatay olarak karşılıyoruz. Mandalinada yüzde 27.4, portakalda 23.6, greyfurtta 18.4'ünü, Pamuk üretiminde yüzde 12.8, zeytin üretiminin yüzde 11.3'ünü karşılıyoruz. Aynı zamanda Trabzon hurması, can eriği, maydanoz, yeşil soğan, pazı şalgam ve marulda da Türkiye birincisiyiz. Patlıcan, mandalina, portakal, greyfurt üretiminde Türkiye ikincisiyiz. Zeytin havuç, turp üretiminde Türkiye üçüncüsü, kuru soğan, sarımsak üretiminde 4. Limon, salatalık, ıspanak ve pamukta 5, Mısırda 9, Buğday üretiminde Türkiye 10'uncusuyuz. Tarımsal üretimde Hatay'a maddi katkımız 2002 yılında 1 milyon 98 bin 680 TL iken 2009 yılında artışla 2 trilyon 532 milyon 123 bin 301 TL'ye çıkmış durumdadır. Strateji planında biz bunu 20 trilyona çıkarmayı hedefliyoruz. İhracat olarak Türkiye'den yaş meyve sebze ihracatının yüzde 29'unu Hatay gerçekleştiriyor dedi.
Bestami Zabun Defnenin tanıtımı için 14-15-16 Ekim tarihleri arasında defne festivali yapılacağını hatırlatarak il merkezimizde olacağı gibi Samandağ ve Yayladağı'nda da yapılacağını söyledi. Ayrıca Çiftçilerimizi köylerde ayaklarına gidip eğiteceğiz diyen Zabun, DOĞAKA'ya bir proje sunduk kabul edilirse "Gezici Mobil" diye bir proje. Bir tır aracını her türlü eğitime uygun şekilde donarak köylere gidip çiftçilerimizi bilinçlendireceğiz. Kabuk edilirse önümüzdeki aylarda uygulayacağız.
İLİMİZDE HAYVANCILIK
Hayvancılık konusunda ilin genel durumunu anlatan Bestami Zabun, genelde 100 - 500 başlık olan bir kaç tane işletmemiz dışında büyük işletmeler şeklinde değil de aile tipi işletmeler diye tabir ettiğimiz 3-5 tane hayvan bulunduran aile tipi işletmeler var. Daha çok aileler kendi ihtiyaçlarını karşılayıp artan sütlerinde piyasaya satmak şeklinde hayvancılık var. Ekonomik manada değerlendirdiğimizde bu hayvancılığın en az 50 baş ve üzeri şeklinde işletmelerde hayvancılık yapıldığı zamana o işletme kârlı işletme anlamına gelir diyen Zabun 50 baş ve üzeri işletmelerde hayvanların yem giderlerini kendi arazilerinde kendileri üretir. 3-5 ineği olan kişi sağdan soldan topladığı ve fabrikaların ürettiği yem bayilerinden satın aldığı yemlerle besler buda pahalıya mal olur. Çünkü hayvancılık işletmeciliğinin yüzde 65-70'i yem giderleri oluşturur. Siz ne kadar aşağıya çekerseniz bu yem giderlerini o oranda kâr etmiş olursunuz. İlimizde birde hayvanların barınakları konusunda sorunu var. Bizim çiftçilerimizde şöyle bir anlayış var. Kış günleri ineğimiz hayvanlarımız üşümesin diye her tarafını kapatırlar. Fakat bu defada ahırda bulun amonyak gazının artmasıyla hayvanda göz hastalıları, tırnak, akciğer şeklinde hastalıklar oluşur. Ve neticesinde süt verimi, et verimi yavru veriminde azalma olur. Açık ahır sistemi olmalı. Bizim ilimiz sıcak bir il, hiç kapatmaya gerek yok. Güvenliği sağladıktan sonra hayvanlar dışarıda serbest beklesinler. Hayvan üşümez çünkü doğu illerinde kar altında soğukta hayvanlara bir şey olmuyor hayvan üşüdükçe daha çok yem yer.
İlimiz genelinde hayvan sayısı olarak 2009 TÜİK verilerine göre (2010 verileri daha açıklanmadı) ortalama 106 bin civarında büyük baş, 2 milyon civarında kanatlı, bu sektörde damızlık işletmesi olarak Beyza tavukçuluk var. Küçükbaş hayvan sayısında koyun keçi sayımız 160 bin civarında. Küçükbaş kayıt sistemi küpeleme geçen yıl başladı, sürekli kayıt altına alıyoruz. Arıcılıkta 88 bin kovanımız olduğunu kaydetti.
Su ürünleri konusunda ilimizin üç tarafı denizle çevrili olması deniz ürünlerinin geliştirilmesi açısından önemlidir. Farklı bölgelerde avlanma yasakları uygulanır. Sebebi balık popülâsyonun arttırılmasıdır. Çünkü yasak zamanlarda yavrulama döneminde siz balığın anaçlarını avlarsanız sayıyı düşürürsünüz her yıl böyle devam ederse gün gelir avlayacak balık bulamazsınız. Balıkçılara hep şunu söyleriz bindiğiniz dalı kesmeyin. Dinamitle avlanmakta hem tehlikeli hem de canlıların yaşam alanlarını yok ettiği için yasak.
BAKANLIĞIN İL GENELİNDE VERDİĞİ DESTEKLER
Bakanlığın verdiği desteklemelerden de bahseden Zabun TKDK son 7 yılda doğrudan gelir desteği olarak, mazot desteği, kimyevi gübre desteği, organik tarım desteği toprak analizi desteği, sertifikalı tohum kullanılması ile ilgili ve üretilmesi ile ilgili destek, sertifikalı fidan, elektrik enerjisi, yem bitkileri, anaç sığır desteği (hayvan başına para veriyoruz) suni tohumlamadan doğan buzağı desteği, anaç manda, gebe düve, süt sağımı desteği, besi sığırcılılığı ile et desteği, ana arı, süt teşvik desteği, süzme bal desteği, su ürünleri desteği, kuraklık afet desteği, anaç koyun keçi desteği yapıyoruz. Bunların hepsini topladığımızda 2002 ile 2009 yılı içerisinde toplam 620 milyon TL Hatay'a destek verilmiş durumda.
2006 yılından itibaren makine ekipman ve ekonomik yatırımlar desteğiyle de yüzde 50 hibe ile her yıl Şubat mart aylarında tebliğ yayınlanır ve belli bir süresi var o süre içinde müracaat yapılıyor değerlendiriyoruz. Hak edenlere gelen kaynak çerçevesinde dağıtımı yapıyoruz. Bu senenin dağıtımını şuanda bugünlerde yapıyoruz. 2007 den bugüne kadar 831 adet makine dağıttık. Sadece bu yıl 904 adet makine dağıtacağız.
Ekonomik yatırımlara destek olaraktan fabrika ve tesislerede desteklerimiz oluyor. Proje yarışması yapılıyor projeyi geçene Toplamda 600 bin TL kaynağın yarısı olan 300 bin TL'sini hibe olarak vereceğiz. Bu yıl 13 proje geçti, her bir projenin 300 bin TL'sini hibe olarak vereceğiz. Bugüne kadar fabrika olarak 50 tane fabrikaya destek verdik.
GIDA DENETİMLERİ
İlimizde gıda güvenliği konusundaki çalışmalarıda aktaran Tarım Gıda ve Hayvancılık İl Müdürü Bestami Zabun bu konuyu çok önemsediğini belirterek gıda insan için çok önemli olduğunu,her şeyden önce gıdanın geldiğini, sağlıklı bir şekilde gıda alınmaması durumunda hastalıkların baş göstereceğini dile getiren Zabun şöyle devam etti; Eğitimden, sağlıktan her şeyden önce sağlıklı gıda gelir. O yüzden çok önemsiyorum. Gıdaları eskiden köylümüz evinde hazırlardı, ama şimdi aklınıza hangi gıda geliyorsa fabrikalarda üretiliyor. Ve üretilen bu gıdalar vatandaşa satılmakta piyasaya arz edilmektedir. Öyle ise bu ürünlerin insan sağlığı açısında sağlıklı güvenilir olması gerekiyor. Bundan sorumluda tarım bakanlığıdır. Bundan dolayı büyük bir yük var üzerimizde hem yasal olarak hem vicdani bir yük var üzerimizde belki yasal olarak bir şey olmaz ama insan öldükten sonra öbür tarafta hesaba çekilecek ve sen bu kadar insanın sağlığı ile ilgili görevin vardı görevini yaptınmı diye soracaklar o yüzden önemsiyorum. Buradan tüm vatandaşlarımıza hatırlatmak istiyorum aldığımız her bire gıdayı güvenli olduğuna eminsek alalım, emin değilsek almayalım. Satın alacağımız gıdaların yerlerini şöyle bir bakalım, kesinlikle pisse almayalım ve alo 174 hemen arayarak şikâyet edin. Yıllık program dahilinde sektör sektör, rutin denetimler yapıyoruz, şikâyet olduğunda nokta denetimlerimizi yapıyoruz. bu denetimlerde teknik hijyenik şartlara uymayan, kayıt belgesi almadan üretim yapan işletmelere hem para cezası hem de üretimden men cezası veriyoruz. Mesela bakkal market ve fırınlardan ekmek alıyoruz, bazı esnaflarımız alışmış hemen gazete kâğıtlarına sarıp veriyorlar, bunu önlemek için çok uğraşıyoruz, uyarıyoruz para cezası kestiğimiz oldu. Bütün vatandaşlarımıza sesleniyorum ekmeği poşete koydurarak alsınlar yoksa almasınlar. İşletmeler maliyeti yüksek geliyor kazanamıyoruz diyorlarsa. O bizim konumuz değil biz o gıdanın sağlıklı bir şekilde üretilmesini isteriz, maliyeti yüksekse o zaman bağlı olduğunuz mesela fırıncılar odası başkanlığı olarak bunu değerlendirsinler kendi aralarında fiyat artışına mı giderler bilemem ama biz tarım müdürlüğü olarak teknik yönüne, sağlığına, hijyenine bakarız. 5996 sayılı gıda kanunu çerçevesinde hemen uyarıyoruz. Uyarılarımıza rağmen pisliğine devam ediyorsa kapatıyoruz ve 2 bin Tl para cezası uyguluyoruz. Üretim belgesi ve kayıt belgesi yoksa yine kapatıp 5 bin TL para cezası uyguluyoruz. Hiç af yok sürekli denetimlerimiz var taki adam akılı orayı işletene kadar kapalı kalır.
Ayrıca satış yerinden marketten bir ürün satın alırken vatandaşlarımız etiket kontrolü yapsınlar. Etikette; üretim tarihi, son kullanma tarihi, üretilen ürünün adı, üretildiği yer, telefon iletişim bilgileri ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının tarih sayılı izni ile üretilmiştir ifadesi var mı yok mu ona baksınlar. Eğer öyle bir ifade yoksa o ürün merdiven altı, sağlık yönünden tehlikeli bir üründür almasınlar ve hemen anında Alo 174'ü arasınlar dilekçeyle vs uğraşmadan 174'ü aradığı zaman yada internet sitemizden bize bildirirlerse anında gider denetimleri yapar gerekli işlemleri yaparız.
Son olarak çiftçilerimizden desteklemeler konusunda çiftçi kayıt sistemine belirtilen tarihe uymaları hususunda hatırlatma yapan Zabun, tarih geçmeden gelip müracaatlarını yapsınlar. Tarih geçtiği taktirde geri dönüşü yok gelip, il ve ilçe ve müdürlüklerimize sorunlar. Birde komşusunda gördüğü şekilde tarım yapmasınlar, gelip sorsunlar, ben domates yetiştirmek istiyorum nasıl yapacağım gelsin sorsun öğrensin, öğrenerek yapsın. Efendim pamuktu vs şu hastalık var komşum şu ilacı kullanmış bende kullanayım şeklinde değil gelsin Ziraat Mühendisine sorup öyle kullansın. İlaçlamanın dozu da önemli, sebzeye zehir atıyorsun istenilen oranın üstünde atılırsa insanları zehirlersiniz.
Hatay Fm'de her hafta çiftçilerimizi bilinçlendirerek ilimizdeki ürünlerin tanıtımının yapılacağı ve teknik bilgilerin yapılacağı bir program düzenleneceği de kararlaştırıldı.
