ULUSAL FINDIK KONSEYİ'NDEN 'FINDIK RAPORU' - UFK, GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANI MEHDİ EKER'E GÖNDERDİĞİ FINDIK RAPORUNDA, 'FINDIK BAHÇELERİNİN SÖKÜMÜ' VE 'ALAN BAZLI DESTEK ÖDEMELERİ' KONUSUNDA UYARILARDA BULUNDU - UFK RAPORUNDAN: "FINDIK SÖKÜM SİSTEMİ ÜRETİCİYE GÜVEN VERMEDİ, REVİZE EDİLMELİ" - "DEKARA 150 LİRA OLAN ALAN BAZLI DESTEK ÖDEMESİ, GEREKTİĞİ GİBİ TEST EDİLEMEDİ"
- "YÜKSEK KESİMLERDE ÜRETİM MALİYETİ YÜKSEK VERİM DÜŞÜKTÜR. YÜKSEK KESİMİN ALAN BAZLI DESTEK ÖDEMESİ ARTTIRILMALIDIR" - "SİSTEMDE YENİ DÜZENLEMELER YAPILMASI ZAMAN ALACAĞI İÇİN ŞU AŞAMADA HER İKİ UYGULAMA DEVAM ETMELİDİR"
ORDU (İHA) - Ulusal Fındık Konseyi (UFK), 15 Temmuz 2009 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 'Fındık Üreticilerine Alan Bazlı Gelir Desteği ve Alternatif Ürüne Geçen Üreticileri Telafi Edici Ödeme Yapılmasına Dair Kanun'un revize edilmesi gerektiği, ancak gerekli düzenlemeler yapılana kadar uygulamanın devam etmesinin yararlı olacağını açıkladı.
UFK Başkanı Necdet Gürsoy imzasıyla Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker'e gönderilen raporda, gönüllü olarak fındık bahçelerinin sökülerek alternatif ürün yetiştirmek isteyen üreticilere yapılacak ödeme desteğinin yeniden şekillendirilmesi, ayrıca yüksek kesimlerde bulunan üreticilere yapılan 'Alan Bazlı Destek Ödemesi'nin yükseltilmesi istendi.
"FINDIK SÖKÜM SİSTEMİ YENİLENMELİ"
Raporda, 15 Temmuz 2009 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 'Fındık Üreticilerine Alan Bazlı Gelir Desteği ve Alternatif Ürüne Geçen Üreticileri Telafi Edici Ödeme Yapılmasına Dair Kanun'un arz fazlası fındığın çözümüne yönelik bir yapı üzerine kurulduğu hatırlatıldı. Taban arazideki üreticilerin fındık bahçelerini sökerek alternatif ürünlere yönelmeleri, bu süreç sırasında 'telafi edici ödeme desteği' yapılması uygulamasının üreticiye 'güven vermediği' kaydedilen raporda, şu
tespitlere yer verildi:
"Kararnamenin uygulanmaya başlandığı günden bu yana arz fazlası vermeyen sezonların yaşanması nedeniyle fiyatların üreticiyi tatmin edecek seviyelerde seyretmesi, özellikle telafi edici ödeme miktarının yetersiz olması ve önerilen alternatif ürünlerin gelir sürekliliği açısından üreticiye güven vermemesi söküm desteğine ilgi gösterilmesini engellemiştir. Fındık üretiminde bazı dönemlerde beklentinin altında fiyat oluşumu gerçekleşse de her zaman satış garantisinin olması, uzun süre saklanabilmesi ve depo
sorunu olmaması da üreticilerin fındıktan vazgeçerek diğer ürünlere yönelmesini engellemiştir. Telafi Edici Ödeme Desteği, yeniden gözden geçirilerek ödeme miktarı arttırılmalı, fındık yerine yetiştirilecek ürünün başta pazarlama garantisini içeren depolama ve alt yapı sorunları giderilmelidir. Gönüllülük esasına dayanan fındık bahçelerinin sökülerek alternatif ürüne geçiş sistemi revize edilmelidir."
"DESTEK ÖDEMELERİ YENİDEN DÜZENLENMELİDİR"
UFK raporunda, dekara 150 lira olan 'Alan Bazlı Gelir Desteği' sisteminin de gereği gibi test edilemediğine dikkat çekildi. Raporda, kararnamenin uygulanmaya başlamasından bu yana geçen 3 yıl içerisinde arz fazlası üretim dönemi yaşanmadığı için, söz konusu sistemin test edilemediğine dikkat çekildi.
Raporda ayrıca, Mart-Nisan aylarında yapılan ödemelerin üreticiyi gübreleme, ilaçlama ve toplama giderlerinin karşılanması yolunda önemli bir kaynak oluşturduğu, piyasaya borç yükü olmadan ürünlerini hasat etme imkanı sağladığı, piyasa borcu ödeme zorunluluğu ile ürünün erken pazara inmesini önlediği ve fındık fiyatlarının sezona düşük başlamasını engellediği de vurgulandı.
Ancak 'Alan Bazlı Destek Ödemeleri'nde 'sahil kesimi ile yüksek rakımlı kesim' arasında '1 dekarda üretilen ürüne' bakıldığında verim farkı olduğuna dikkat çekilen raporda, şu görüşlere yer verildi:
"Fındık üretim bölgeleri sahil kuşağından başlayarak yüksek kuşağa doğru verim farklılıkları göstermektedir. Sahil kuşağında 1 dekarda 150-200 kg ürün elde edilirken, üretim maliyeti daha fazla olan 500-750 metre ve üzeri yüksek kesimlerde 1 dekarda 60-70 kg fındık ürünü elde edilmektedir. 'Alan Bazlı Destek Ödemeleri'nin rakım, üretim bölgelerinde ikamet ve iyi tarım uygulamaları dikkate alınarak yeni bir düzenleme yapılmalıdır. Üretim maliyeti fazla olan yüksek rakımlı bölgelere yapılan 'Alan Bazlı
Destek Ödemeleri' miktarı arttırılmalıdır."
"DÜZENLEME YAPILANA KADAR SİSTEM DEVAM ETMELİ"
UFK raporunun sonuç bölümünde, 'Alan Bazlı Gelir Desteği' ile 'Alternatif Ürüne Geçen Üreticileri Telafi Edici Ödeme' sisteminin devam etmesi gerektiği vurgulandı. 3 yıllık süreç içerisinde serbest piyasa şartlarının alt yapısının tamamlanamadığı, arz fazlası bir dönem yaşandığında olumsuz sonuçların doğmasının muhtemel olduğuna dikkat çekilen raporda, şu tavsiyelerde bulunuldu:
"Fındık lisanslı depolarının devreye girmesi, Fiskobirlik'in yeniden yapılanarak hizmet vermesinin sağlanması, alternatif ürüne geçilerek ürün sahalarının daraltılması gibi üretici lehine yapılacak düzenlemeler zaman alacaktır. Son üç yıllık dönem içerisinde fındık politikasında radikal bir değişim sağlanarak devletin müdahale alımı olmaksızın fındığın serbest piyasa şartlarında işlem görmesi sağlanmıştır. Sürekliliği düşünülen bu sistemin kalıcı olması amacıyla, sistemin eksik yapılarının tamamlanması
için zamana ihtiyaç vardır. Bu nedenle 'Telafi Edici Ödeme Desteği' ile 'Alan Bazlı Gelir Desteği' ödemesinin devam etmesi önem arz etmektedir."
