Türkiye Mersin Balığına yeniden kavuşacak

Türkiye Mersin Balığına yeniden kavuşacak

NESLİ TEHLİKE ALTINDAKİ TÜRLER LİSTESİNDE YER ALAN MERSİN BALIĞI, GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞININ ''TÜRKİYE'DEKİ MERSİN BALIĞI POPÜLASYONUNUN İYİLEŞTİRİLMESİ, HABİTAT DEĞERLENDİRMESİ VE STOK TAKVİYESİ PROJESİ'' İLE KURTARILACAK -BU YIL TAMAMLANACAK PROJEYLE, YILLAR ÖNCE OLDUĞU GİBİ MERSİN BALIĞI STOKLARININ TÜRKİYE SULARINDA AVLANABİLİR DÜZEYE ERİŞMESİ VE BÖLGE ÜLKELERİYLE İŞ BİRLİĞİ HALİNDE KARADENİZ'İN EKOSİSTEMİYLE UYUMLU BİR ŞEKİLDE MERSİN BALIĞININ SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞİMİNİN SAĞLANMASI HEDEFLENİYOR -PROJE KAPSAMINDA GEÇEN YIL MAYIS AYINDA RUSYA FEDERASYONU'NDAN GETİRTİLEN 2 KİLOGRAM MERSİN BALIĞI YUMURTALARINDAN 55 BİN YAVRU ELDE EDİLEREK, BİR KISMI ÇARŞAMBA VE SAKARYA'DA DOĞAYA SALINDI -YAVRULARIN BİR KISMI ÜNİVERSİTELERE VERİLİRKEN, BİR KISMI DA AR-GE ÇALIŞMALARI İÇİN ÖZEL SEKTÖRE AKTARILDI

ANKARA (A.A) - Tamer Toğanaş- Fazilet Özer - Nesli Tehlike Altındaki Türler listesinde yer alan Mersin Balığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ''Türkiye'deki Mersin Balığı Popülasyonunun İyileştirilmesi, Habitat Değerlendirmesi ve Stok Takviyesi Projesi'' ile kurtarılacak.

Bu yıl tamamlanacak projeyle, yıllar önce olduğu gibi Mersin Balığı stoklarının Türkiye sularında avlanabilir düzeye erişmesi ve bölge ülkeleriyle işbirliği halinde Karadeniz'in ekosistemiyle uyumlu bir şekilde mersin balığının sürdürülebilir gelişiminin sağlanması hedefleniyor.

Yaşayan fosil olarak kabul edilen mersin balıklarının bilinen en eski tarihten beri var olduğu sanılıyor. Adını yumurtalarının yani havyarının mersin bitkisinin meyvesine benzetilmesinden alan Mersin Balığı, Kuzey yarım kürede yaşayan, eti ve değerli havyarı ile ekonomik balıkların ilk sıralarında yer alıyor.

Göçmen balıklardan olan mersin balıkları, eşeysel olgunluğa erişinceye kadar Karadeniz'de yaşıyor ve yumurtlamak için Yeşilırmak, Kızılırmak, Sakarya ve Çoruh nehirlerine göç ediyorlar. Buna karşılık, bu nehirlerin yumurtlama alanları, 1970'li yıllardan itibaren kirlilik ve doğal su rejimlerinin değiştirilmesi sonucu büyük oranda tahrip oldu. Dünyada 27 türü bulunan mersin balıklarının geçmişte 5 türünün Türkiye sularında yaşadığı ve ticaretinin yapıldığı bildirilirken, ancak bugün sadece 3 türe ait bireyler çok nadir olarak balıkçıların ağına takılıyor.

Proje Koordinatörü Hayri Deniz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaşamlarının büyük bölümünü denizlerde geçiren mersin balıklarının, üremek için tatlı sulara girmek ve yumurta bırakmak için akarsuların iç kesimlerine doğru göç etmek zorunda olduklarını belirtti. Buna karşılık günümüzde akarsular üzerine inşa edilen ve balıkların göçlerini büyük ölçüde engelleyen bentler, barajlar ve HES'ler ile evsel ve sanayi atıklarının akarsulara boşaltılması sonucu oluşan kirlilik nedeniyle mersin balıklarının üreme ve yaşam alanları yok olmaya başladığını ve giderek nesillerinin tükendiğini ifade eden Deniz, bu nedenle, artık Karadeniz'de akarsularda doğal olarak üremiş balıklar yerine kültür ortamında yetiştirilip denizlere ve akarsulara salınmış balıklara rastlandığını kaydetti.

Mersin balığının hem lezzetli ve besleyici eti ve hem de değerli havyarı ile büyük bir ticarete konu olması nedeniyle doğal stoklarla ilgili yeni stratejiler belirlemek üzere, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Teknik İşbirliği Programı çerçevesinde hazırlanan ''Türkiye'deki Mersin Balığı Popülasyonunun İyileştirilmesi: Habitat Değerlendirmesi ve Stok Takviyesi Projesi''nin, Bakan Mehdi Eker'in girişimleriyle, FAO tarafından kabul edildiğini belirten Deniz, şunları kaydetti:

''Projenin hazırlık safhasında mersin balıklarının yaşam alanlarının değerlendirilmesi söz konusu olduğu için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı koordinasyonu sağlandı ve bu değerli balık için her iki Bakanlık güçlerini birleştirdiler. Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü koordinasyonunda başlatılan projede Bakanlık adına Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı adına Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yürütücü olarak görev aldı.

Projeye ayrıca Dünya Mersin Balıkları Koruma Derneği, FAO konu uzmanları ve İstanbul Üniversitesi ve Sinop Üniversitesi uzman akademisyen desteği sağlanarak çok iyi bir sinerji oluşturuldu.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (TÜGEM ve TAGEM) ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı arasında imzalanan protokol kapsamında, DSİ Amasya Yedikır Su Ürünleri İstasyonunun mersin balığı üretimine tahsis edilmesi ve Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünü (SUMEA) ile birlikte projenin yürütülmesi kararlaştırıldı. Bu kapsamda, daha önce sazan üretimi yapılan Yedikır Su Ürünleri İstasyonunda gerekli düzenlemeler ve ekipman takviyesi yapılarak mersin balığı yetiştiriciliğine uygun hale getirildi.

Projede; Mersin Balığı üretimi ile ilgili teknik kapasitenin artırılması, genetik stok yapısının belirlenmesi, önemli Mersin Balığı habitatlarının ve göç yollarının rehabilitasyonuna yönelik bir strateji geliştirilmesi ve iyileştirme programıyla toplum bilincini ve katılımcılığı arttırarak Mersin Balığı balıkçılığı yönetiminin geliştirilmesi ve Türkiye?nin Mersin Balığı stoklarının rehabilitasyonu hakkındaki bölgesel işbirliğine katılımının sağlanması hedefleniyor.''

Bu amaçlar doğrultusunda gerçekleştirilen çalışmalarla, öncelikle Sakarya, Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerindeki Mersin Balığı yaşam alanları ile bu nehirlerin hidrolojik yapısı ve su kalitesinin incelendiğini anlatan Deniz, ayrıca, eş zamanlı olarak, proje uzmanlarının tesviyeleri doğrultusunda, DSİ 7. Bölge Müdürlüğüne bağlı Amasya, Suluova, Yedikır Su Ürünleri İstasyonunun teknik kapasitesi iyileştirildiğini ifade etti.

Bu süreçte, en somut gelişme olarak, Mayıs 2010 tarihinde, hem anaç stok oluşturmaya yönelik ve hem de balıklandırma amaçlı kullanmak üzere, proje çerçevesinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, Rusya Federasyonu'ndan 1'er kg döllenmiş karaca ve sivriburun mersin yumurtaları getirtildiğini ve bu yumurtalardan 55 bin adet yavru alınarak büyütüldüğünü ifade eden Deniz, bir kısmının Çarşamba ve Sakarya'da doğaya salındığını kaydetti. Deniz, yavruların bir kısmının ise üniversitelere verilirken, bir kısmının da ar-ge çalışmaları için özel sektöre aktarıldığını belirtti.

Projede yer alan önemli faaliyetlerden birinin de Türkiye'deki nehirlerde bulunan önemli mersin balığı (yumurtlama) habitatlarının ve göç yollarının rehabilitasyonu için taslak stratejik eylem planı hazırlanmasına ilişkin çalışmalar olduğunu vurgulayan Deniz, hazırlanan eylem planı ile kısa, orta ve uzun dönem koruma stratejileri hayata geçirileceğini ve bu değerli balığın ülke sularında yeniden hak ettiği yeri almasının sağlanacağını söyledi.

E-Posta

Şifre