İSTANBUL- Enflasyon yılı çift haneli kapatacağının ilk sinyalini kasımda verdi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun dün açıkladığı verilere göre kasımda aylık enflasyon gıda, giyim fiyatlarının yükselmesinin yanı sıra sigara, içki zamları ile ithalat vergilerindeki yükselişin etkisiyle yüzde 1,2 olan beklentilerin üzerinde yüzde 1,73 arttı.
Yüksek gelen kasım ayı verisiyle yıllık enflasyon da yüzde 9,48 ile 19 ayın zirvesine çıktı. Türk Lirası’ndaki değer kaybının da etkili olduğu kasım ayının ardından yılın sonunda enflasyonda Nisan 2010’un ardından yeniden çift haneye dönülmesi bekleniyor. Mevsimin etkisiyle başta patlıcan ve domates gibi sebzelerde yaşanan yüzde 40-70 arası artışların olumsuz etkilediği enflasyonu tek düşürücü etki benzin ve LPG’deki indirimler sayesinde ulaştırmadan geldi.
Gümrük vergisi etkiledi
Gıda grubunda fiyatlar ekime göre yüzde 3,27 artarken bunun aylık enflasyona etkisi 0,87 puan oldu. En yüksek artışlar ise yüzde 66 ile patlıcan ve yüzde 48 ile domateste yaşandı. Gıdada artışın aralık ayında da sürmesi bekleniyor.
Giyim grubunda indirimler bitti ve ithalat vergisindeki artışın da etkisiyle fiyatlar yükselişe geçti. Yüzde 5,59 zamlanan fiyatların aylık enflasyona etkisi ise 0.40 puan oldu. En yüksek artışlar ise kışlık kaban ve ayakkabıda.
Ekim ayındaki ÖTV zamlarıyla enflasyonu 0.81 puan arttıran içki ve sigara grubunda kasımda yüzde 3,69 fiyat artışları yaşandı. Bunun aylık enflasyona etkisi ise Merkez Bankası’nın da tahmin ettiği gibi 0.22 puan oldu. Doğalgaz ve elektrik zamları nedeniyle ekim ayında enflasyonu olumsuz etkileyen konut grubunun kasımda aylık enflasyona arttırıcı etkisi ise sadece 0.1 puan olarak kendini gösterdi.
Merkez Bankası’nın para politikasını yönetmek için takip ettiği çekirdek enflasyon göstergeleri de kasımda artışını sürdürdü.
Ekonomistler ne diyor
RBS Ekonomİstİ Timothy Ash
Çekirdek enflasyondaki yükseliş geniş bantlı enflasyon baskısı anlamına geliyor. Rakamlar artan enflasyon ve yüksek cari açık verilerinin yansıttığı üzere ekonominin fazla ısındığını söyleyenlerin açıklamalarını destekliyor.
EFG İstanbul Haluk Bürümcekçi
Giyimde mevsimsel artışın üzerindeki artış sektöre getirilen gümrük vergisiyle ilgili. Böylece çekirdek enflasyon da beklenenin üzerinde arttı. Buradaki artışın diğer bir nedeni de cep telefonunda gözlenen vergi zammının etkisinin sürmesi oldu.
Ekspres Invest Nilüfer Sezgin
Yıl sonunda gıda enflasyonunda mevsimselliğin dışında çok beklenmedik bir artış olmazsa TÜFE’nin yıllık artışının yüzde 10’a yakın bir seviyede yüzde 9,5 ile 10 aralığında olmasını beklemek makul. Gelecek yıl ise ikinci yarıdan sonra düşüş başlayacak.
ING Bank Ömer Zeybek
ÖTV artışlarının etkilerinin azalması, MB’nin sıkılaştırıcı para politikasının etkisinin görülmesiyle, 2012 başından itibaren fiyatlar genel seviyesindeki artışın dengeleneceği düşüncesindeyiz.
Yüksek enflasyonla memura ek zam
Enflasyonun yüksek çıkması memura ek zam getirdi. 11 aylık TÜFE’ye yüzde 9,82’ye çıkmasıyla memurun yıllık zam oranı yüzde 8,16 aşıldı. Aralık ayında enflasyon sıfır çıksa bile memura aradaki fark yani yüzde 1,6 zam yapılması gerekecek.
