Türk Gıda Kodeksi Yönetmelikleri (2)
-Maksimum aflatoksin limitine uygun olmayan yerfıstığı,
diğer yağlı tohumlar, sert kabuklu meyveler, kuru meyveler,
pirinç ve mısır, doğrudan insan tüketimine sunulamayacak
-Geri dönüştürülmüş plastikler gıdayla temas eden madde ve
malzeme üretiminde kullanılamayacak
-Gıdaya doğrudan temas etmekte olan ve piyasaya arzında gıdayı
dış etkenlerden koruyan lastik madde ve malzemeler bir kez
kullanılacak, ancak plastik esaslı su damacanaları, yapısı ve
şeklinin değiştirilmemesi ve hijyen gerekliliklerinin sağlanması
koşuluyla tekrar kullanılabilecek
-Salmonella için gerekli şartları yerine getiren kıyma ve et ürünlerinde,
tüketiciyi bilgilendirmek amacıyla, tüketilmeden önce tamamen pişirilmesi
gerektiği konusunda, üretici tarafından açık bir şekilde etiketlenecek.
ANKARA (A.A) - Maksimum aflatoksin limitine uygun olmayan
yerfıstığı, diğer yağlı tohumlar, sert kabuklu meyveler, kuru meyveler, pirinç ve
mısır, doğrudan insan tüketimine sunulamayacak.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, 10 Türk Gıda Kodeksi yönetmeliği,
Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
Bakanlığın ''Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği'' ile gıda ve gıda ile temas eden
madde ve malzemelere ilişkin asgari teknik ve hijyen kriterleri, pestisit
kalıntıları ve veteriner ilaç kalıntıları, gıda katkı maddeleri, aroma vericiler
ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri, bulaşanlar, ambalajlama,
etiketleme, numune alma, analiz metotları, taşıma ve depolama ile ilgili yatay ve
dikey gıda kodeksine ilişkin esaslar ile coğrafi işaretle ilgili özel hükümlerin
belirlenmesine dair kurallar düzenlendi.
Buna göre, ''Yatay Gıda Kodeksi'' gıda katkı maddelerinin kullanımı,
etiketlenmesi ve saflık kriterleri, aroma vericiler ve aroma verme özelliği
taşıyan gıda bileşenlerinin kullanımı ve etiketlenmesi, bulaşanların maksimum
limitleri, gıdalarda bulunmasına izin verilen pestisitlerin maksimum kalıntı
limitleri, hayvansal gıdalarda bulunabilecek veteriner ilaçlarının maksimum
kalıntı limitleri, gıdaların mikrobiyolojik kriterleri, gıdayla temas eden madde
ve malzemelerle ilgili genel kurallar, gıdaların etiketlenmesi, gıdalardaki
beslenme ve sağlık beyanları, numune alma ve analiz metotları konularını
içerecek.
''Dikey Gıda Kodeksi'' ise yatay gıda kodeksi hükümlerine ilave olarak,
kapsadığı gıda veya gıda grubu veya gıdayla temas eden madde ve malzemelere
yönelik olarak belirlenecek özel kriterleri içerecek.
Belirli bir gıda veya gıda grubu veya gıdayla temas eden madde ve malzeme
için özel olarak düzenlenmiş numune alma ve analiz metotlarına ilişkin mevzuat da
dikey gıda kodeksi kapsamında olacak. Herhangi bir gıda katkı maddesi, aroma
verici veya aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşeni veya diğer gıda
bileşenleri ilave edilen kaynak suları, içme suları, doğal mineralli sular ve
yapay sodanın özellikleri dikey gıda kodeksiyle belirlenecek.
Gıda ve gıdayla temas eden madde ve malzemeler için ilgili yatay gıda
kodeksi hükümlerine uyulması zorunlu olacak. Dikey gıda kodeksi hükümleri, yatay
gıda kodeksi hükümleriyle birlikte uygulanacak.
Yönetmelik kapsamındaki yatay veya dikey gıda kodeksinde hüküm bulunmayan
hususlarda öncelikle ilgili ulusal standart, ulusal standardın bulunmaması
durumunda ise uluslararası standartlar dikkate alınacak.
Gıda işletmecileri, 1 Ocak 2013 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümlerine
uymak zorunda olacak.
-Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği-
Bakanlığın ''Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliği'' ile
gıdaların mikrobiyolojik kriterleriyle gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması
gereken kuralları belirlendi.
Buna göre, gıda işletmecisi; gıdaların, belirlenen mikrobiyolojik kriterlere
uygunluğunun sağlanmasından sorumlu olacak.
Perakende satış yeri dahil üretim, işleme ve dağıtımın her bir basamağındaki
gıda işletmecisi, ''gıda ve ham maddenin temini, taşınması ve işlenmesi sırasında
yer alan üretim hijyeni kriterlerine, dağıtım, depolama ve kullanımın öngörülen
şartları da dikkate alınarak ürünün raf ömrü boyunca uygulanan gıda güvenilirliği
kriterlerine uygunluğu sağlamak için Gıda Hijyeni Yönetmeliğinde belirlenen iyi
hijyen uygulamalarıyla birlikte tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları
(HACCP) ilkelerine dayalı prosedürlerinin bir parçası olarak '' tedbirler alacak.
Bakanlık, güvenilirliğinden şüphe edilen gıdalar için yönetmeliğin ekinde
yer almayan mikroorganizma ve bunların toksin ve metabolitlerini tespit etmek
amacıyla işlemin uygunluğunun doğrulanması veya risk analizi kapsamında daha
ayrıntılı numune alma ve analiz yapma hakkına sahip olacak.
Gıda işletmecisi, üretim hijyeni kriterlerine uygunluğu sağlamak için
belirlenen kurallara göre numune alınmasının temininden sorumlu olacak.
Gıda işletmecisi, yönetmelik yükümlülüklerini yerine getirmek üzere Bakanlık
tarafından çıkarılan iyi hijyen uygulama kılavuzlarını da kullanabilecek.
Analiz sonuçları, belirlenen kriterlere uygun değilse gıda işletmecisi,
HACCP ilkelerine dayalı prosedürlerinde tanımladığı düzeltici faaliyetler ve
tüketici sağlığını korumak için gerekli diğer faaliyetler ile birlikte belirlenen
tedbirleri alacak.
Gıda işletmecisi, mikrobiyolojik bulaşmanın yeniden oluşmasını engellemek
amacıyla uygun olmayan sonuçların sebebini bulmak için; HACCP ilkelerine dayalı
prosedürlerin veya diğer iyi hijyen uygulamalarının geliştirilmesini içeren
tedbirleri de alacak.
Pişmemiş olan çiğ etlerde tavuklarda ve yumurtada bulunma olasılığı mevcut
ve insan ve hayvanların sindirim sistemi florasında bulunabilen bir bakteri olan
salmonella için gerekli şartları yerine getiren, pişirilerek tüketilmek amacıyla
üretilen ve piyasaya arz edilen kıyma, hazırlanmış et karışımları ve et
ürünlerinde, tüketiciyi bilgilendirmek amacıyla tüketilmeden önce tamamen
pişirilmesi gerektiği konusunda, üretici tarafından açık bir şekilde
etiketlenecek.
Gıda işletmecileri, Yönetmelikle öngörülen Ek-2 ve Ek-4'te yer alan
hükümlere, 31 Aralık 2013 tarihine kadar uymak zorunda olacak.
-Etiketleme Yönetmeliği-
Son tüketiciye ve toplu tüketim yerlerine arz edilen gıdaların genel ve
belirli özel etiketleme kurallarını, beslenme yönünden etiketleme kurallarını,
tanıtımı ve reklamına ilişkin belirli kuralları ve gıdalardaki beslenme ve sağlık
beyanlarına ilişkin kuralları belirleyen ''Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliği'' de Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Yönetmelik AB mevzuatına uyum sağlarken, gıdaların etiketlenmesine ilişkin
genel gereklilikler ve gıda işletmecilerinin sorumlulukları kapsamında son
tüketiciye veya toplu tüketim yerlerine arz edilen tüm gıdaların beraberinde,
Yönetmeliğe uygun olarak gerekli bilgiler bulundurulacak.
Gıdanın etiketlenmesi; ''gıdanın nitelikleri, özellikle de doğası, kimliği,
özellikleri, bileşimi, miktarı, dayanıklılığı, menşe ülkesi, imalat veya üretim
metodu açısından, gıdanın sahip olmadığı etkilere veya özelliklere atıfta
bulunarak, tüm benzer gıdalar aynı niteliklere sahip olduğu halde, belli bir
gıdanın özel niteliklere sahip olduğunu ileri sürerek ve özellikle belirli
bileşenler ve/veya besin öğelerinin varlığını veya yokluğunu özel olarak
vurgulayarak, gıdanın bileşiminde doğal olarak bulunan bir öğe veya gıdada normal
olarak kullanılan bir bileşen farklı bir öğe veya farklı bir bileşenle ikame
edildiği halde, görünüş, tanımlama veya resimli gösterimler vasıtasıyla söz
konusu gıdada o öğenin veya o bileşenin varlığını ima ederek'' yanıltıcı biçimde
olamayacak.
Gıdanın etiketlenmesinde, verilen bilgilerin doğru, açık ve tüketici için
kolay anlaşılabilir olması sağlanacak.
Gıdanın etiketlenmesinde, özel beslenme amaçlı gıdalarla ilgili mevzuat
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, o gıdanın bir hastalığı önleme, tedavi etme veya
iyileştirme özelliğine sahip olduğunu bildiren veya böyle özelliklere atıfta
bulunan ifadeler yer alamayacak.
Bu hükümler, gıdanın reklamı, gıdanın tanıtımı, özellikle de şekli, görünüşü
veya ambalajı, kullanılan ambalaj malzemesi, düzenlendiği biçim ve sergilenme
şekli için de uygulanacak.
Gıdayı kendi adı veya ticari unvanı altında pazarlayan gıda işletmecisi,
gıdanın etiketlenmesinden sorumlu olacak. İthal edilen gıdanın etiketlenmesinden
ise ithalatçı sorumlu olacak.
Gıdanın etiketlenmesinden sorumlu olan gıda işletmecisi, zorunlu etiket
bilgilerinin gıdada bulunmasını ve doğruluğunu sağlayacak.
Gıda işletmecileri, son tüketiciye yönelik olan veya toplu tüketim yerlerine
arz edilecek olan hazır ambalajlı olmayan gıdalar ile ilgili olarak, gerektiğinde
zorunlu etiket bilgilerinin son tüketiciye sunulmasını sağlamak amacıyla gıdayı
alan gıda işletmecisine aktarılması gereken bilgileri sağlayacak.
Beslenme ve sağlık beyanları, Yönetmelik hükümlerine uymak kaydıyla,
piyasaya arz edilen gıdaların etiketi, tanıtımı ve reklamında kullanılabilecek
beslenme ve sağlık beyanlarının kullanımı; belirsiz, yanlış veya yanıltıcı
olamayacak. Diğer gıdaların beslenme yönünden yeterliliği ve/veya güvenilirliği
konusunda şüpheye neden olacak şekilde, belirli bir gıdanın aşırı tüketimini
teşvik edecek şekilde, yeterli ve dengeli beslenmenin, genelde besin öğelerini
uygun miktarlarda sağlayamayacağını belirtecek, ileri sürecek veya ima edecek
şekilde olamayacak.
Söz konusu beyanların kullanımı tüketicide endişeye neden olabilecek
biçimde, yazılı, resimli, grafik veya sembolik gösterimler vasıtasıyla vücut
fonksiyonlarındaki değişiklere atıfta bulunacak şekilde de olamayacak. Bakanlık
gerekli gördüğü durumlarda, belirli gıda veya gıda gruplarına yönelik olarak
ürünün izlenebilirliğini temin etmek amacıyla, etiketlerde ürün takip sisteminin
uygulanmasına ilişkin özel uygulamalar yapabilecek veya yaptırabilecek.
-Bulaşanlar Yönetmeliği-
''Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği''ne göre de gıdalarda bulunabilen
belirli bulaşanların maksimum limitlerini belirlendi.
Buna göre yönetmelikte yer alan ve maksimum limiti aşan miktarda bulaşan
içeren gıdalar, piyasaya arz edilmeyecek.
Yönetmeliğin Ek-1'inde yer alan maksimum aflatoksin limitine uygun olmayan
yerfıstığı, diğer yağlı tohumlar, sert kabuklu meyveler, kuru meyveler, pirinç ve
mısır, doğrudan insan tüketimine sunulamayacak ve/veya gıda bileşeni olarak
kullanılamayacak.
Marulların etiketinde de örtü altında yetiştirildiğine dair bir bilgi yer
almıyorsa, açık havada yetiştirilen marullar için belirlenen maksimum limitler
uygulanacak.
Yönetmelik kapsamındaki gıdalardan ''nitrat, mikotoksin, kurşun, kadmiyum,
civa, inorganik kalay, 3-MCPD, benzopiren, dioksinler ve PCB'ler'' ile ilgili
mevzuatta belirtilen hükümlere uygun olarak numune alınacak ve bunlara
uluslararası kabul görmüş analiz metotları uygulanacak.
-Gıda ile Temas Eden Malzemeler Yönetmeliği-
Bakanlığın ''Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzemeler
Yönetmeliği'' ile de gıda ile doğrudan ya da dolaylı olarak temas eden veya temas
etmesi beklenen madde ve malzemelerin, insan sağlığının yüksek seviyede
korunmasının sağlanması ve tüketici ihtiyaçlarının karşılanması da dikkate
alınarak, üretim, işleme ve dağıtımın tüm aşamalarındaki özellikleri belirlendi.
Buna göre, yönetmelik kapsamında yer alan madde ve malzemeler iyi üretim
uygulamalarına uygun olarak üretilecek ve normal veya beklenen kullanım
koşullarında madde ve malzemeyi oluşturan bileşenlerden gıdaya; insan sağlığını
tehlikeye sokacak veya gıdanın bileşiminde istenmeyen değişimlere neden olacak
veya duyusal özelliklerinde değişikliğe neden olacak miktarda geçiş olamayacak.
Geri dönüştürülmüş plastikler gıdayla temas eden madde ve malzeme üretiminde
kullanılamayacak. Ancak üretim çapakları ve kenar fireleri geri dönüştürülmüş
plastik olarak değerlendirilmez ve işletme dışına çıkarılmadan, üretimin bir
parçası olarak, iyi üretim uygulamaları çerçevesinde ve bu Yönetmelik ile ilgili
diğer mevzuatta yer alan hükümlere uygun olarak üretilmesi koşuluyla
kullanılabilecek.
Gıdaya doğrudan temas etmekte olan ve piyasaya arzında gıdayı dış
etkenlerden koruyan plastik madde ve malzemeler bir kez kullanılacak. Ancak
plastik esaslı su damacanaları, yapısı ve şeklinin değiştirilmemesi ve hijyen
gerekliliklerinin sağlanması koşuluyla tekrar kullanılabilecek.
|
