16 milyar liralık sebze-meyve çöpe gitmeyecek, fiyat ‘aşırı’ artmayacak
Yeni yılda yürürlüğe giren Hal Yasası ile her yıl 16 milyar liralık meyve ve sebze çöpe gitmekten kurtulacak.
Türkiye’de piyasaya sürülen meyve sebzenin yüzde 25’inin ıskartaya çıktığını belirten Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, “Hal Yasası ile zaiyatı minimize edeceğiz. Böylece meyve ve sebze fiyatında aşırı artışlar da yaşanmayacak. Hal Kanunu bir defa ertelendi. Bazıları 1 Ocak’tan önce gelerek yine ‘erteleyin’ dedi. Ertelemeyi alışkanlık haline getirirseniz bunu yürürlüğe koyamazsınız” dedi. Yazıcı, şunları anlattı: Üretici ne aldığını bilecek Hal Kayıt Sistemi, haziran ayında tam tekmil devreye girecek. Bu işlemler şu anda mekanik olarak, elle yapılıyor. Devlet bütçesinden ne kadar meyve sebze üretildiğini, ne kadarının iç piyasaya arz edildiğini, ne kadarının satıldığını bileceğiz. Tüketici satın aldığı ürünler üzerinde ürün kimliği vesilesiyle ne satın aldığını bilecek. Üretici de ürettiği ürünü nerede pazarlayabileceğini, alıcının kimler olduğunu Hal Kayıt Sistemiyle bilecek.
Zayi olanı minimize edeceğiz Büyük ölçüde kayıtdışı olarak sürdürülen bu faaliyet kayıt altına alınmış olacak. Türkiye’de üretilen meyve sebzenin yüzde 95’i iç piyasaya veriliyor. Yüzde 25’i zayi oluyor, yani ıskartaya çıkıyor. Elmaları bir kasa içine üst üste koyarsanız çürüyen elmalar diğerlerini de çürütüyor. Ambalajlama standardı getiriyoruz. Dolayısıyla bu zayiatı minimize edeceğiz. Piyasaya arz edilenin yüzde 70’i kayıtdışı.
42 milyon ton ürün
2010’da 26 milyon ton sebze, 16 milyon 600 bin ton meyve üretildi. Toplam 42 milyon 600 bin ton ediyor. Bunun parasal değeri 57 milyar liradır. Oranladığımız zaman zayi olanın parasal değeri 16 milyar lira ediyor. Türkiye’de faaliyetini sürdüren 206 hal var. Bunların 3 yıl içinde sağlıklı, hijyenik ortamda depolama tesisi oluşturma yükümlülükleri var.
Alışveriş merkezleri kent dışına çıkmayacak
HİPERMARKETLER Yasası’nın da düzenlemeye muhtaç bir alan olduğunu belirten Hayati Yazıcı, “Bu yasa çıkınca bütün alışveriş merkezleri (AVM) kent dışına taşınacak gibi bir şey söylemiyoruz” dedi. Paydaşlarla oturup konuşacaklarını dile getiren Yazıcı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Elbette ki bu alanın bütün aktörleriyle konuşarak bir düzenleme ihtiyacı var. Sonuçta bütün taraflarla bir noktaya gelebilirsek Meclis’e sevk edeceğiz. Buraya kadar çok tasarı hazırlanmış çıkmamış. Bu yasa çıkınca bütün AVM’ler kent dışına taşınacak gibi bir şey söylemiyoruz. Düzensiz bir alan. Bir tarafta esnaf var, bir tarafta insanların rahat ticaret yapabileceği ortamlara ihtiyacı var. Bütün talepleri karşılayabilecek, en azından ortak payda etrafında bu alanı düzenlememiz gerekiyor.” | 
