Bu makineyle ağaçlar kesilmeden aşılanabiliyor
Emekli asker ve eski silah tamircisi olan Osman Nuri Ses’in yapıp patentini aldığı göz aşı makinesiyle ağaçlar kesilmeden yandan aşılama yapılabiliyor. Denizli’de düzenlenen 8. Ege Tarım Sera ve Hayvancılık Fuarı’na katılan Ses’in yaptığı makinesiyle yaklaşık 30 saniyede bağ aşısı, bu işi hiç bilmeyenler tarafından bile kolaylıkla yapılabiliyor.
Emekli olduktan sonra bir müddet silah tamirciliği yapan Ses, yaklaşık 25 yıldır aşı makineleri üzerinde çalıştığını, ağırlıklı olarak bağ ve meyve aşı fidanı üreticileri için makine yaptığını söylüyor. Şimdiye kadar yedi tür aşı makinesi yaptığını belirterek, “Bir kısmı fidan üreticileri için elektrik motorlu, bir kısmı manuel, kimisi pedallı ayakla, kimisi de elle çalışıyor. Fidan üretim istasyonlarında kullanılan bu makineler, ya omega aşı veya yongalı göz aşısı yapıyor. Yongalı göz aşısı benim buluşum, patenti bana ait.” diyor. Türkiye genelinde yedi senedir deneme aşamasında olduğunu, son olarak Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nde denettiğini aktarıyor: “Aşı tutma oranı Avrupa’da satılan emsallerinde yüzde 45, usta aşı yapanlarda yüzde 65, benim makinemle yüzde 78,7. Elimde resmî rapor var. Dolayısıyla denenmiş, uygulamada gayet iyi netice veren, kullanımı kolay, hasar nispeti çok az bir makine imal ediyoruz. Benim yaptığım aşı türü uygulamasında, anaç tamamen kesilmiyor. Aşı yandan monte edildiği için yabani üstte bırakılan gözü beslemek için mineral ve su yürütümüne devam ediyor. O aşamada da aşının tutma oranı yüksek oluyor.”
Bağlarda üzüm cinsi beğenilmeyip satılamadığı zaman değiştirmek için eski usulde asmanın köklenip sistemin bozulduğunu vurgulayan Osman Nur Ses, şunları söylüyor: “Bu makineyle sökme ortadan kalktı. Ne asmayı ne direği söküyorsun. Asmanın üzerinde budama zamanında yedek göz bırakılıyor, o çubuklara aşıyı vuruyorsun. Ertesi sene değişik üzüm alıyorsun. Böylece yeni bir fidan alıp bağı söküp temizlemeye para harcanmıyor. Yeni dikilen fidan, ürün vermesi için beş sene beklenir. Bunlar hem zaman kaybı hem de maliyeti yükseltiyor. Benim yaptığım makine sistemi bozmadığını için ertesi sene üzüm alma avantajınız oluyor.”
Bağ makası şeklindeki aşı makinesinin fiyatının 206 lira olduğunu kaydeden Ses, Avrupa’daki muadillerinin aşı değil sadece kesim yaptığını, aşıyı sonradan üreticinin yaptığını savunuyor: “Benim makine, aşıyı kendisi yapıyor. Bağlarda tutma oranı yüzde 96'ya kadar çıktı. Dört beş makineyle 10 dönüm bağı, bayanlar iki günde aşılayabiliyor. Aşıcı olmanıza gerek yok. Kadın erkek, genç ihtiyar herkes aşı yapar. Tarlalarda 300 tane yapılabilir. Fidanlarda 5 bin aşı normal, 6 bine çıkan da var, 4 binde kalan da.”(CİHAN) |
