Niğdeli patates üreticisi haciz batağına düştü, umudunu tefeciye bağladı
 Niğdeli patates üreticisi haciz batağına düştü. Tarla ve arabalarına haciz konuldu, borçtan dolayı elektrikleri kesildi. Türkiye'nin toplam patates üretiminin yüzde 20'sini karşılayan üreticiyi yakalanma korkusu sarmış durumda. İcralık olan üreticinin bu yıl ekim yapması için de parasının olmadığı ifade edildi. Banka borçları için kapısı çalınan kesim ise tefeciler oluyor.
Türkiye’nin patates deposu olarak bilinen Niğde’de hemen her üretici 'bir dokun bin ah işit' durumunda. Yüzlerce üretici icralık olmuş. Sulama için kullandıkları elektriğin borcu ödenmeyince ev-işyeri elektriği kesilen üreticiler yeni ekim dönemi için gerekli olan parayı nerede bulacaklarını kara-kara düşünüyor.
Niğde’de icralık olan patates üreticisinin yaşadıkları soruna geçmeden önce, Niğde’nin patates üretimindeki konumuna kısaca bakmakta yarar var. Türkiye’nin toplam patates üretimi 6.5 milyon ton iken son yıllarda 4.5 milyon tona düştü.
Söz konusu üretimin yüzde 20’lik kısmını tek başına Niğde karşılıyor. Niğde’nin patates üretimi 900 bin ton seviyesinde. Patates üretimi ile uğraşan hane sayısı ise 8-10 bin dolayında.
Don vurdu, destek gelmedi
Niğdeli patates üreticisinin icralık olmasının gerisinde ise bir dizi neden yatıyor. Söz konusu sorunların başında geçtiğimiz sonbahar ürünü vuran don yer alıyor. Don vuran ürünün 200 bin tonluk kısmı çöpe gitti. Bölge afet kapsamına alınmadığı için devletten mali bir destek de sağlanmadı.
Bir diğer sorun bankalara olan tarımsal kredi borçları. Borç faizleri katlanırken kimi yerlerde tarla ve araçlar icradan satışa konulmaya başlandı. Niğdeli üretici için biriken elektrik borçları da büyük sorun…Elektrik dağıtım şirketi MEDAŞ'a olan borçlar, şirketin özelleştirmesi sonrası tahsil edilmeye başlanınca uzun süredir biriken borçlar gündeme geldi.
Son seçim öncesi düzenleme yapılacağı söylenen elektrik borçları için bir iyileşme yapılmayınca tarımsal sulamada kullanılan elektrikler kesildi. Borç yine ödenemeyince bu kez ev ve işyerlerinin elektrikleri kesilmeye başlandı. Üreticiyi vuran bir diğer sorun ise maliyetin altında oluşan satış fiyatları… Patatesin kilogram başına maliyet fiyatı 60-65 kuruş iken satış fiyatı ortalama 30 kuruş seviyesinde.
Her 10 üreticinin sekizi hacizli
Niğdeli patates üreticisinin yüzde 80’inin haciz ve borçlarla boğuştuğu ifade ediliyor. Sorunun en yoğun yaşandığı köy ve kasabalar ise şunlar: Çiftlik, Alay, Gölcük, Bağlama, Orhanlı, Erikli, Ağaçaşar, Kiledere, Hasköy, Melendiz, Derinkuyu…
Niğde Adliyesi’nin çevresinde bulunan taksiciler, “Buradaki tek işimiz pazartesiden- cumaya köylere, kasalara hacze gitmek” derken, araçları haczedilen kimi üreticilerini MOBESA kameralarına yakalanmamak için köyden çıkmadıkların ifade edildi.
hurriyet.com.tr’nin görüştüğü üreticiler yaşadıklarını şu sözler:
'Tefeciye bile dua ediyoruz!'
Veli Kenar (Niğde Ziraat Odası Başkanı): "Bizim burada tefeciye bile 'Allah razı olsun' denilmeye başlandı. İcralık olmayan üretici yok gibi. Banka borçları elektrik borçları kangrene dönüşmüş durumda.
Banka hacizden tarlayı satacak korkusu ile millet tefeciden para alıp bu borcu kapatıyor yeni kredi alıyor. Kimse banka faizini sormuyor. Yıllık banka faizleri yüzde 28'e çıkmış durumda. Üretici bankadan kredi alacağı zaman artık faiz oranı ne kadar olacak diye sormuyor. Bu yıl yeni ekim yapılması da çok zor görünüyor. Gübre ve tohum satışlarında durumu gözlemlemek mümkün. Buradaki durum kangren olmuş durumda."
Jandarma korkusunda evinde yatamayan var
Mustafa Kuş (Derinkuyu İlçesi Bayramlı Mahallesi Muhtarı): “Derinkuyu’da 3 bin kadar üretici var. Bunların yüzde 99’u perişan durumda. Muhtar olduğum için ve esnaf olduğum için milletin durumunu iyi biliyorum. Millet kahvehaneye bile çıkamıyor. Cebinde çay parası yok… Ekin zamanı geldi gübre-tohum alacak para yok… Hepsi esnafa borç yapıyor. Bana bile 200 bin lira borçları var. Hükümet her şey yolunda diyor ama biz burada kaderimize terk edildik.”
Mustafa Doğan (Orhanlı kasabasında üretici): “Her taraftan haciz borç altındayım. Tarlalarımda haciz var. Durum düşündüğünüzden de kötü. 200 bin lira kadar borcum var nasıl ödeyeceğimi kara kara düşünüyorum. Bize bakan da yok.
Yılda 4-5 ton patates üretim evimi geçindiriyorum. Ama bu sene ekemiyorum da. 320 liralık mazot destekleme parası almak için bankaya gittim, haciz koydukları için alamadan döndüm. Orhanlı’da hemen herkesin durumu aynı… Jandarma korkusunda evinde yatamayan var… Hakkında yakalama kararı olan korkudan evde kalamıyor..”
Erdoğan Bilgin (Orhanlı kasabasından): “Kasabadan şehre bir hasta olsa araba ile götüremiyoruz. Çünkü hepsi hacizli… Hemen yakalıyorlar. Bunun için ambulans çağrılıyor… Tarlalarda haciz var… Banka borcundan elektrik borcundan dolayı… Milletin cebinde kahvede çay içecek para yok.. Bu sene ekim yapamayız.. Çünkü para yok.” |
