Gelecekte borsacılar değil, çiftçiler mi Lamborghini’ye binecek?

Yatırım ve finans uzmanı Rogers'in sözleri tartışılıyor...

Tüm dünyada “emtia gurusu” olarak tanınan yatırım ve finans uzmanı Jim Rogers, “Mevcut Piyasa Koşullarında Nasıl Para Kazanılır?” başlıklı konferans için Türkiye’ye geldi ve ilginç açıklamalar yaptı. Rogers’a göre geleceğin kazananları çiftçiler olacak. “Dünya büyük bir dönüşüm içinde. Doğal kaynaklar, hammadde ve emtia piyasaları yeniden yükselişte. İnsanların fazla bilgi sahibi olmadığı ve yeterince yatırım yapmadığı bu piyasalara yatırımın tam zamanı.

Maden, altın, gümüş ve tarım büyük getiriler sağlayacak alanlar olacak. Emtia piyasaları, önümüzdeki 10-15 yıl yükselmeye devam edecek. Tarım kaynakları giderek azalıyor. Gelecek günlerde gıda ürünlerinin fiyatlarında aşırı düzeyde artış gözlemleyeceğiz. Amerika’da çiftçi yaşının 58, Japonya’da ise 66 olduğunu görüyoruz. Kimse okula çiftçi olmak için gitmiyor. Şeker bugün en yüksek değerinin % 70 altında satılıyor. Tarımın önem kazanmasıyla, gelecekte borsacılar değil, çiftçiler Lamborghini’ye binecek” diyen Rogers öngörülerinde haklı mı? Konunun uzmanlarına sorduk, işte farklı görüşler...

‘Yatırım yapmak istiyorsanız tarım arazisi alın’

Eski Morgan Stanley Türkiye Genel Müdürü, Piyasa Uzmanı Kaan SARIAYDIN: KRİZ başladığından beri söyleniyor bunlar, hatta ben sık sık “Yatırım olarak tarım arazisi alın” diyorum. Bir yanda arz azalacak, nüfus patlayacak; öte yanda aşırı miktardaki para akışı bir iki yıl içinde enflasyona yol açacak. Bunun sonucunda da bütün emtialarda fiyat yükselecek. Buğday, mısır gibi tarım ürünleri bugün olması gereken fiyatların çok altında satılıyor. 2008’de çok daha yüksekti, bir tepe fiyat görmüştük. Ben Rogers’a katılıyorum, birkaç yıl içinde bu fiyatlar yine o eski tepe fiyatlara ulaşacak. Alternatif enerji meselesi de etken olacak. Alternatif enerji kaynaklarına yönelimle beraber şekerkamışı, mısır gibi ürünlerde fiyat yükselecek.

‘Gıda yeniden stratejik emtia olacak’

Emtia Piyasaları Uzmanı Ateşan AYBARS: GIDA fiyatlarının artması meselesi arz-talepten değil, spekülasyondan, büyük banka fonlarının yaptıkları operasyonlardan ileri geliyor. Rogers’ın dediği doğru, katılıyorum. Dönüşüm meselesine gelince, dönüşüm her zaman var ve olacak; ancak şu netleşti: Petrol enerjisini artık güç olarak kullanma meselesi ABD tarafından büyük ölçüde güvence altına alındı. Bundan sonra 1970’li yıllarda Kissinger’ın dediği gibi gıda tekrar stratejik emtia olarak öne çıkabilir.

‘Önümüzdeki yıllarda çiftçiler otobüsten inip BMW’ye binecekler’

Baybars ALTUNTAŞ: ROGERS’ın tespitlerine katılıyorum, çünkü bir şey ne kadar azalırsa, o kadar değeri artar. Artık doğal yaşama odaklanmış bir tüketici kitlesi var. Türkiye de bu konuda oldukça şanslı. ABD’deki ekilebilir alanların toplamının üçte biri kadar alan sadece Çukurova’da var. Anadolu, dünyada en yüksek ekilebilir alanlardan birine sahip. Önümüzdeki yıllar Anadolu çiftçisinin yüzü gülecek; otobüsten inip BMW’ye binecekler

‘Çiftçiler değil yine sermaye sahipleri kazanacak’

Hububat Üreticileri Sendikası Genel Başkanı Abdullah AYSU: BU öngörülerin bir bölümüne katılıyor, bir bölümüne katılmıyorum. Katılmıyorum çünkü kazançlı çıkacak olanlar çiftçiler değil, pazara hâkim olan şirketler olacak. Pazar egemenliği olan çok para kazanacak. Katıldığım nokta ise şu: Endüstriyel tarımın giderek bütün dünyayı açlığa, kıtlığa götürdüğü doğru. Toprağı toprak olmaktan çıkardı, suyu kullanamaz duruma soktu. Böyle bir ortamda, kazançlı çıkan, fiyatları kontrol hakkına sahip olan şirketler olacak. Çiftçiler fiyatları kontrol etme hakkına sahip olmadığı için kazanamıyorlar, arazilerini elden çıkarmak zorunda kalıyorlar. Toprağın hangi ellerde toplandığına bakmak lazım; toprağa gerçekten sahip olan, egemenlik kuran belirleyicidir

‘Çiftçi asgari maaşa mahkûm olacak’

Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet ATALIK: GELECEKTE hiçbir çiftçi Lamborghini’ye binemeyecek. Neden? Dünyada çeşitli kurumların yayınladığı raporlar var, buralarda da bahsedilen bir konu var: Arazi gaspı. Çokuluslu şirketler tarım arazilerini kapatıyor, tarım üzerine borsa oynanıyor, fiyatlar spekülatörler yüzünden artıyor. Tarım arazilerinin sahibi çiftçiler değil, araziyi gasp eden şirketler. Çiftçiler, şirketleşen tarımda asgari ücretli çalışanlar olarak kalacaklar. Kendi topraklarında işçileşecekler. Sonunda şirketler kazanacak ve insanlık sonu belli olmayan bir yere doğru gidecek

‘Gelecek tarımda ama Lamborghini’ye binecekler tespiti işin kreması’