Bu hızdaki tüketim için 1.5 gezegene daha ihtiyaç var ‘Yaşayan Gezegen’ raporu insanın tüketim hızının ulaştığı boyutlarla dünyayı tükettiğini ortaya çıkardı. Böyle giderse yeni bir gezegene daha ihtiyacımız olacak.
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan bir rapor, tüketim hızımızın ulaştığı boyutları ortaya koydu. WWF, yani Doğal Hayatı Koruma Derneği’nin Londra Zooloji Derneği ve Küresel Ayak İzi Ağı işbirliğiyle iki yılda bir yayımladığı ‘Yaşayan Gezegen 2012’ isimli raporunun ortaya koyduğu çarpıcı sonuç, dünya insanlarının mevcut yaşam tarzı ve tüketim alışkanlıklarını devam ettirmesi halinde 1.5 gezegene daha ihtiyaç duyacağı yönündeydi.
Bu yaklaşımımızın ortaya koyduğu sonuçlar ise, 1.5 gezegene ihtiyaç duymamız kadar çarpıcı. Çünkü,üç kurumun yaptığı işbirliğiyle tutulan ‘Yaşayan Gezegen Endeksi’ne göre, son 40 yılda biyolojik çeşitlilik küresel ölçekte yüzde 30 azalmış durumda. Tüketim tercihlerimizi değiştirmememiz ve bu hızla devam etmemiz halinde ‘küresel ayak izimiz’ gezegende çok daha büyük sorunlara yol açacak. Bu arada ‘ekolojik ayak izi’nin sürdürülebilirliği ölçülebilir hale getiren bir doğal kaynak hesaplama aracı olduğunu belirterek, rapordaki bir diğer dikkat çekici sonucu ortaya koyalım.
Ekolojik ayak izi’nin farklı gelir gruplarına göre incelendiği raporda zengin ve yoksul ülkeler arasındaki fark da açık ve net bir şekilde ortaya çıkıyor: Yüksek gelirli ülkelerin ekolojik ayak izi, düşük gelirli ülkelerin ayak izi’nin neredeyse beş katı.
Bir gezegen daha varmış gibi...
WWF International Genel Müdürü Jim Leape, bu durumu, “Elimizin altında sanki bir gezegen daha varmış” benzetmesiyle ortaya koyarken, dünyanın sağlayabildiği kaynakların yüzde 50’sinden fazlasını kullandığımızı ifade ederek, çarpıcı tespit ve önerilerini şu sözlerle sürdürdü: “Yönümüzü değiştirmezsek, bu oran büyük bir hızla artacak ve 2030 yılına gelindiğinde insanlara iki gezegen bile yetmeyecek. Tercih bizim. 2050 yılında gezegeni paylaşacak 9 milyar insana gıda, su ve enerji sağlayan rahat bir gelecek yaratabiliriz. Çözümler atıkları azaltmak, suyu akılcı yönetmek ve rüzgâr, güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmaktan geçiyor.”
WWF Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Bayar ise, Yaşayan Gezegen Endeksi’ndeki düşüşü tersine çevirmek için Ekolojik Ayak İzi’nin gezegenin sınırlarına çekilmesi, tehlikeli iklim değişikliğinin önlenmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti: “Dünyanın doğal sermayesi olan biyolojik çeşitliliğin, ekosistemlerin ve ekosistem hizmetlerinin bir sınırının olduğu başlıca gerçeklik olarak ele alınmalı; bu da ekonomilerin, iş modellerinin ve yaşam biçimlerinin temelini oluşturmalıdır,” dedi.
Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu’na atıfta bulunan WWF Türkiye Genel Müdürü Tolga Baştak ise, bir başka çarpıcı benzetmeyi yapan isim oldu: “Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi, küresel ölçekteki resme çok benziyor. Dünyadaki herkes Türkiye’deki gibi yaşasaydı, 1.5 gezegene ihtiyacımız olacaktı. Türkiye’de karar vericilerin çözüm araması gereken en önemli sorunlardan biri de ‘tek dünya’ sınırları içinde yaşayabileceği bir yol bulmasıdır.”
TÜRKİYE’NİN EKOLOJİK BİLANÇOSU NE DİYOR?
Mart ayında Türkiye için ilk kez yayınlanan ‘ekolojik ayak izi’ raporuna göre, Türkiye’nin tüketim düzeyi, dünya genelinde kişi başına düşen doğal kaynak kapasitesinin yüzde 50 üzerinde. İşte, o rapordan ekolojik karnemiz...
* Dünyada görüldüğü gibi Türkiye’de de, 1970’lerden beri biyolojik kapasite açığı artıyor.
* Türkiye, kişi başına düşen Ekolojik Ayak İzi sıralamasında 150 ülke arasında 68. sırada yer alıyor.
* Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz Havzası’nda ekolojik limit aşımı son 50 yılda sekiz kat arttı.
* Türkiye’nin ekolojik ayak izi, sahip olduğu yenilenebilir doğal kaynakların iki katı.
* Türkiye’nin ekolojik ayak izinin yaklaşık yarısını karbon ayak izi oluşturuyor. |
