Eti ve Sütü Değerli Mandaların Neslini Koruyacak Proje
Afyonkarahisar'da üniversite tarafından geliştirilerek maddi destek sağlanan projeyle Türkiye'de sayıları 85 bine kadar düşen manda neslinin korunması, et ve süt veriminin artırılması hedefleniyor.
Türkiye'de sulak alanların azalması, meraların tarım ve sanayi arazilerine dönüşmesi gibi nedenler, sığır alt familyasından manda türünün sayısının hızla azalmasına yol açtı. 1982 yılında 1 milyon olan manda sayısının, 2010'daki sayımda 85 bine kadar düştüğü belirlendi.
Söz konusu tespitler doğrultusunda manda yetiştiriciliğinin teşviki için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nca teşvik paketi oluşturuldu. Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Veteriner Fakültesi de manda yetiştiriciliğinin sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla proje geliştirdi.
Türün sürdürülebilirliğini sağlamak için Türkiye'nin 4 bölgesinden toplanan 173 baş manda, fakültenin Afyonkarahisar-Konya yolundaki çiftliğinde toplanarak yetiştiriciliğine başlandı. Hayvanların sayısal artışı yanında ürün verimi ve kalitesini artırmaya yönelik tesis projesi de hazırlandı.
-Sucuğa manda Eti, kaymağa manda sütü lezzet veriyor-
Projenin koordinatörlüğünü yürüten AKÜ Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emine Hesna Kandır, AA muhabirine, "Modern Manda Yetiştiricilik Sistemi" projesi kapsamında kurulacak tesisin, Türkiye'de manda yetiştiriciliğinde örnek bir tesis olacağını ve bu tesislerde gerçekleştirilecek bilimsel araştırmalarla manda yetiştiriciliğine katkıda bulunulacağını söyledi.
Yurt içi ve dışında birçok manda yetiştiriciliği tesisinde yaptıkları araştırmalara göre projeyi geliştirdiklerini belirten Doç. Dr. Kandır, şöyle devam etti:
"Modern Manda Yetiştiricilik Sistemi, halen manda yetiştiriciliğinin sürdüğü fakültemizin 1800 dekar araziye sahip çiftliğinde kurulacak. Hedefimiz; modern ve hayvan refahına uygun tesiste, sahip olduğumuz gen havuzuyla kaliteli damızlık manda yetiştiriciliği yapmak, mandalardaki verim miktar ve kalitesinde artışı sağlamak, bölgedeki manda yetiştiricilerine örnek olup bilinçli yetiştiriciliğe teşvik etmek.
Zafer Kalkınma Ajansı'na başvurarak destek istediğimiz proje incelendi ve 100 üzerinden 86,5 gibi yüksek bir puanla desteklenmeye hak kazandı. AKÜ Rektörlüğü ile Zafer Kalkınma Ajansı arasında imzalanan protokol gereği 1 milyon 275 bin lira maliyet bedeli olan projeye yüzde 50 hibe desteği verildi. 18 ayda tamamlanacak projeyle manda yetiştiriciliğinde örnek tesisler kurarak ses getireceğimizi düşünüyoruz."
Doç. Dr. Kandır, Afyonkarahisar'ın meşhur ürünlerinden sucuğa manda etinin, kaymağa da manda sütünün lezzet verdiğini dile getirerek, manda etinde kolesterol düzeyi ve yağ oranının çok düşük, manda sütünde ise yağ, protein, besin oranının diğer çiftlik hayvanlarına göre yüksek olduğunu anlattı.
Hastalıklara karşı çok dirençli olan mandalarda ilaç kullanımına gerek kalmadığını ve bundan dolayı ürünlerinin saf ve doğal olduğunu bildiren Doç. Dr. Kandır, "Son yıllarda doğal ürünlere ilginin artmasıyla yakın gelecekte manda ürünleri de en çok aranan besinler arasında yer alacak" diye konuştu.(AA)
