21. yüzyılın en zorlu mücadelesi ‘suda’ yaşanacak STOCKHOLM - İsveç’in başkenti Stockholm’de 1991 yılından bu yana, Stockholm Uluslararası Su Enstitüsü (SIWI) tarafından ‘Dünya Su Konferansı’ düzenleniyor. Stockholm Fuar Merkezi’nde yapılan ve bir hafta süren Su Konferansı dün sona erdi.
100’e yakın ülkeden aralarında çok sayıda devlet bakanının da olduğu etkinlikte; iş sektöründen, bilim dünyasından, sivil toplum örgütleri ile uluslararası kuruluş temsilcilerinden oluşan 2 bini aşkın katılımcı; düzenlenen workshop, panel ve konferanslarda su sorununu masaya yatırdı. Konferansın bu yılki temasını ‘Su ve Gıda Güvenliği’ oluşturdu.
Programın açılışında konuşan Stockholm Uluslararası Su Enstitüsü İcra Direktörü Torgny Holmgren, dünya üzerinde 900 milyon insanın temiz içecek suyundan mahrum olarak yaşadığı ve 2,5 milyar kişinin de tuvalet imkânlarından yoksun olduğunu vurguladı. Her dakikada dört çocuğun susuzluktan öldüğüne dikkat çeken konuşmasında Holmgren, dünya nüfusunun 9 milyarı bulacağı 2050 yılında, gıda üretimi için yüzde 10 oranında daha fazla suya ihtiyaç duyulacağını kaydetti.
“İSRAFI ÖNLEMEK İÇİN KÜRESEL BİR EYLEME İHTİYAÇ VAR”
Yeryüzünde 2 milyardan fazla insanın yetersiz beslenmeden dolayı ciddi sağlık riskleri ile karşı karşıya olduğunu belirten Holmgren, 1,5 milyar insanın da aşırı gıda tükettiği ve üretilen gıdanın üçte birini zayi ettiğinin altı çizdi. Holmgren, “Sadece Amerika’da her yıl üretilen gıdanın yüzde 40’ı çöpe gidiyor.” dedi. Bu israfı önlemek için küresel bir eyleme ihtiyaç olduğunu söyleyen Holmgren, “Gıda atık miktarının azaltılması; su ve toprak kaynakları üzerindeki baskıyı hafifletmek için en akıllı ve en kestirme yoldur. Bu da yapmamız gereken kaçırılmayacak bir fırsattır.” diye konuştu.
Onlarca panel, konferans ve workshopun yapıldığı etkinlik kapsamında suyun verimli kullanılması ve su kaynaklarının korunması konusunda üstün çalışma ortaya koyan kişi veya kuruluşlara, düzenlenen ayrı törenlerle Stockholm Su Ödülü, Stockholm Gençlik Su Ödülü ve Stockholm Endüstri Su Ödülü verildi.
Stockholm Gençlik Su Ödülü’nü vermek için düzenlenen törende konuşan Stockholm Su Derneği Başkanı Peter Forssman, verdiği rakamlarla su kaynakları üzerinde giderek artan baskılara ve suyun hayati önemine dikkat çekti. 2050 yılında dünya nüfusunun 9 milyarı bulacağının tahmin edildiğini söyleyen Forssman, “Bu 2 milyar daha fazla insan demek. Bütün bu insanları doyurmak ve onların içme su gereksinimini karşılamak zorlu bir mücadele olacak. Bu zorlu sınavın üstesinden gelmek için de daha öncesine göre çok daha yenilikçi ve mantıklı hareket etmek durumundayız.” dedi.
İNSANLIK YETERSİZ BESLENME SORUNU İLE KARŞI KARŞIYA
Suyun tasarruflu kullanılmasının önemine vurgu yapan Forssman, insanlığın yetersiz beslenme sorunu ile karşı karşıya kalabileceğini belirterek, gıda üretiminin artırılması için de suyun en önemli unsurlar arasında yer aldığının altını çizdi.
Jüri Başkanı Dr. Fredrik Moberg de, ‘su kaybı ve suyun yanlış kullanımı, gıda kaybı demektir’ mesajını vererek, suyun her alanda kullanımı konusunda insanlığı dikkatli davranmaya çağırdı. Eline aldığı bir elmayı gösteren Moberg, “Sadece bir elma üretmek için 100 litre su harcıyoruz. Benim günlük ihtiyaçlarımı karşılamak için harcadığım suyu düşünün, bir de 7 milyar insanın ihtiyacını tasavvur edin. Bunun ötesinde, bir de bunun üzerine 2 milyar kişi daha geleceğini düşünün.” diyerek su sektöründe yaşanacak ciddi sıkıntılara dikkat çekti.
Su konusunda verilen dünyadaki en saygın ödül olan bu yılki Stockholm Su Ödülü’ne, yaptıkları araştırmalarla gelişmekte olan ülkelerdeki çiftçilere daha az su ile daha çok ürün elde etmelerine yardımcı oldukları için, Sri Lanka merkezli Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü (IWMI) layık görüldü. Su damlacığını tasvir eden mavi bir kristal ve 150 bin dolar değerindeki ödülü, Enstitü adına Dr. Colin Chartres, İsveç Kralı Karl Carl XVI Gustaf’ın elinden aldı.
Jüri, Stockholm Endüstri Su Ödülü’ne de, 2006 yılına kıyasla 2011 yılı içinde 16 milyar litre su tasarruf ettiği gerekçesiyle Pepsi Cola’yı layık gördü.
ADAYLARIN EN KÜÇÜĞÜ BİR TÜRK ÖĞRENCİYDİ
Yaşları 16-20 arasında değişen öğrencilerin projeleri ile aday olduğu Stockholm Gençlik Su Ödülü’nü ise Luigi Marshall, Jun Yong, Nicholas Lim ve Carnie Ann adlı öğrencilerden oluşan Singapur ekibi kazandı. Singapurlu gençlere, 5 bin dolar ve mavi kristalden yapılmış su damlacığını tasvir eden birincilik ödülünü, düzenlenen bir törenle, İsveç Veliaht Prensesi Victoria verdi. Yarışmaya, kendi ülkelerinde düzenlenen elemelerde yüzlerce öğrenci arasında birinci olan 28 ülkeden 53 finalist çalışmalarıyla katıldı. Türkiye’yi temsil eden lise 1 öğrencisi 16 yaşındaki Alara Şafak’ın konferans boyunca asılı duran poster çalışması jüri üyelerince takdir edildi, ancak dereceye giremedi.
TÜBİTAK İç Anadolu bölge birincisi olan Alara Şafak, projesi hakkında gazetemize bilgi verdi. Yarışmanın en küçük öğrencisi olan Şafak, Türkiye’de çok fazla atık suyun deşarj edildiğini belirterek, “Biz bu çevre projemizle bunu önlemeye çalışıyoruz. Fabrikalardan çıkan boya maddeleri göllere aktığı zaman göllerin rengini değiştiriyor. Bu da eko sistemini değiştiriyor ve ayrıca insan sağlığına zarar veriyor. Bunları arıtmak için kolon sistemleri yaptık. Doğal olarak betonit madde denilen kedi kumu (kil) kullandık. Bu maddeleri 80 derecede bir saat dondurduk. Sünger gibi gözenekli bir hale dönüştü. Bu şekilde yüzde 50 oranında bir arıtım elde ettik. Bu sistem birçok fabrikada kullanılabilir. Bizim kolonumuz çok küçüktü, bunu 4-5 kat daha büyütürsek yüzde 100 bir arıtım sağlayabileceğimizi düşünüyoruz.” şeklinde konuştu.
KONFERANSTAN BİLGİLER
Dünya Su Haftası’nda, küresel su sorununun, su kaynaklarının kıtlığından dolayı değil, kötü yönetilmesinden kaynaklandığına dikkat çekilirken, dağıtılan broşürlerde ve asılan posterlerde de şu istatistikî bilgilere yer verildi:
-Dünyada her dakikada dört çocuk susuzluktan ölüyor.
-326 milyon Afrikalı temiz su olanağından yoksun.
-564 milyon kişinin yaşadığı bölgelerde arıtma tesisi yok.
-Uluslararası organizasyonların yardım kampanyaları sayesinde 20 yıl önce yüzde 45’i su olanağına sahip Afrikalıların oranı bugün yüzde 60’lara yükseldi. Bazı ülkelerde bu oran yüzde 80’e kadar çıktı.
-Bir Amerikalı günde ortalama 400 litre, Avrupalı 200, Afrikalı ise 10 litre su tüketiyor. (CİHAN) |
