Tacirlerin ''ticari defter'' tutma zorunluluğu Her tacir, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri
kebiri tutmakla yükümlü olacak
ANKARA (A.A) - Gerçek ve tüzel kişi olup olmadığına
bakılmaksızın her tacir ''yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebiri''
tutmakla yükümlü olacak.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından Yeni Türk
Ticaret Kanunu'na dayanılarak hazırlanan, Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ, Resmi
Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ ile gerçek ve tüzel kişi tacirler tarafından fiziki veya elektronik
ortamda tutulacak ticari defterlerin nasıl tutulacağını, defterlerin kayıt
zamanını, onay yenileme ile açılık ve kapanış onaylarının şekli ve esasları
belirlendi.
Tebliğe göre, her tacir tebliğde belirtilen ticari defterleri tutmak ve
defterlerinde ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu,
borç alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri açıkça
görülebilir şekilde ortaya koymakla yükümlü olacak.
Defterler üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içerisinde yapacakları
incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek
şekilde tutulacak. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterden
izlenebilecek.
-Tutulacak defterler-
Gerçek ve tüzel kişi olup olmadığına bakılmaksızın her tacir, il özel
idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu hizmeti tüzel kişileri tarafından kurulan
ve tüzel kişiliği bulunmayan işletmeler, kamu yararına çalışan dernekler, yevmiye
defteri, envanter defteri ve defteri kebiri tutmakla yükümlü olacak. Şahıs
şirketleri bu defterlere ek olarak genel kurul toplantı ve müzakere defterini de
tutacak.
Bunlara ilave olarak anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler
pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere
defteri, limited şirketler ise pay defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere
defteri tutmak zorunda olacak.
Her tacir, tutmakla yükümlü olduğu ticari defterleri ve bu defterlere
yapılan kayıtların dayandığı belgeleri sınıflandırılmış bir şekilde 10 yıl
saklamakla yükümlü bulunacak. Tacirler tarafından fiziki ortamda tutulan yevmiye
defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar
defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin açılış onayları
kuruluş sırasında ve kullanmaya başlamadan önce, izleyen faaliyet dönemlerindeki
açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından
önceki ayın sonuna kadar noter tarafından yapılacak.
-İkinci sınıf tüccarların tutacağı defterler-
Tebliğe konulan geçici maddeye göre, gerçek kişi tacirlerin Vergi Usul
Kanunu'na göre ikinci sınıf tüccar sayılanlar, yeni bir düzeleme yapılıncaya
kadar tebliğde sayılan defterler yerine uygulamadaki kanun hükümlerine uygun
olarak işletme hesabı esasına göre defter tutabilecek.
Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) kullanılmaya başlanana kadar tebliğde
MERSİS numarası kullanılmasının öngörüldüğü durumlarda, ticaret sici numarası ile
vergi kimlik numarası kullanılacak.
Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve
müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla ve tebliğde belirtilen
bilgilerin eksik olanların yazılması suretiyle açılış onayı yapılmaksızın
kullanılmaya devam edilebilecek.
2013 yılına dair defterlerin 1 Ocak 2013 tarihine kadar yapılacak açılış
onaylarında noterlerce ticaret sicil tasdiki aranmayacak.
| 
