GDO içermeyen pamuğun ‘GMO Free’ etiketiyle gelecekte daha yüksek bedelle alıcı bulacağına dikkat çekti
Tekstil sektörü GDO’lu pamuk konusunda ikiye ayrıldı. Sektörün bir kısmı, zaten 1.1 milyon tonluk GDO’lu pamuğun ABD ve Yunanistan’dan geldiğini, Türkiye’de de ekilmesinin bir sakıncası olmadığını ifade ederken diğer kısım, GDO içermeyen pamuğun ‘GMO Free’ etiketiyle gelecekte daha yüksek bedelle alıcı bulacağına dikkat çekti
Yıllardır kontrol altına almak için çaba sarf edilen GDO’lu ürünlerde ilgili gıdadaki tartışma pamukla tekstil sektöründe de patlak verdi. Pamuklu Tekstil Sanayicileri Birliği (PTSB) Genel Sekreteri Atilla Bağçuvan’a göre Türkiye’de yılda 400 bin ton civarı pamuk üretiliyor. Yıllık tüketim ise 1.5 milyon ton. Geri kalan 1.1 milyon tonluk ithalat, genetiği değiştirilmiş (GDO) tohum tartışmalarını da beraberinde getiriyor. Sektör bu konuda ikiye ayrılmış durumda.
‘GDO’LUSU YAMULMAZ’ Bir kısmı, GDO’lu pamuk tohumlarının Türkiye’de ekilmesi durumunda verimin 2 kat artacağını ifade ediyor. GDO’lu pamuğun dik durduğunu, sağa sola yamulmadığını dile getiren üreticiler de böylece hem makine hem de elle toplamada kolaylık sağladığını belirtiyorlar. Sektörün diğer kısmı ise GDO’nun bulaşmadığı pamuğun sadece Türkiye’de olduğuna, gelecekte Türk pamuğunun gerçekten “beyaz altın” değerinde olacağına dikkat çekiyorlar. Tarım Bakanlığı ise GDO’lu tohumlardan oluşacak pamukların çekirdeğinden yağ yapıldığını işaret ederek, gıda ürünü olması sebebiyle GDO’lu tohuma izin vermiyor. İthalatın yüzde 21’in Yunanistan’dan, büyük kısmının ise ABD’den yapıldığını anlatan Bağçuvan, “ABD’den gelen pamuğun tamamına yakını GDO’lu. Teşvik yetersizliği ve artan maliyetler nedeniyle üretici artık pamuktan vazgeçti. Yıllık üretim 400 bin tonu geçmiyor. GDO’lu tohum olursa bu 2 kat artar” dedi.
‘GMO FREE’ MARKASI AVANTAJ OLACAK Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı Barış Kocagöz ise Türkiye dışındaki pamuk üretiminin yüzde 80’inin GDO’lu, kalan yüzde 20’nin ise karışık üretildiğine dikkat çekti. Bu nedenle Türkiye’nin avantajlı olduğunu ifade eden Kocagöz, şunları söyledi: “Belirtildiği gibi verim sorunumuz yok; Avustralya’dan sonra ikinci sıradayız. ‘GMO Free’ diye bir proje başlattık; pamuk ve tekstil ürünlerinin üzerine bunu yazıyoruz. Şu anda GDO’lu olan ya da olmayan pamuk aynı fiyattan satılıyor. Ancak GDO’suz pamuğu marka haline getirdiğimizde gelecekte çok değerli hale gelebilir.” GDO’lu tohumların bir yandan ilaç kullanmadan zararlılarla savaştığını diğer yandan da her yıl bu zararlıları geliştirdiğini kaydeden Kocagöz, zararlılar bu genlere adapte olduğunda dünyada ciddi pamuk krizi yaşanabileceğini de sözlerine ekledi.
‘GDO’lu pamuk almayız’ Çukobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Seçkin Sakar, üreticilere GDO’lu tohum vermediklerini belirterek, “GDO’lu tohumdan üretilen pamuğu da üreticiden almayız” diye konuştu.
Pamuk yağı üretildiği için izin verilmiyor Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, pamuktaki GDO tartışmalarında net tavır almış durumda. Tarım Bakanı Mehdi Eker, daha önce gıda ürünü olarak Türkiye’ye GDO’nun giremeyeceğini dile getirmişti. Bakanlık yetkililerinin belirttiklerine göre, söz konusu pamuğun çekirdeklerinden pamuk yağı üretildiği için Bakan Eker, GDO’lu pamuğa sıcak bakmıyor.
GDO’suzla pazar büyütürüz Eski Ege Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Işık Tarakçıoğlu, “Hindistan, GDO’lu pamuğa geçti, çünkü 1 hektardan 300 kilo elyaf alıyordu; şimdi 600 kilo alıyor. Biz zaten 1 hektardan 1 ton elyaf alıyoruz. Özellikle Ege’de yetişen pamuk, ABD’nin Memphis pamuğu kadar kaliteli. Elle toplanıp ‘rollergin’ denilen daha yavaş yöntemle çırçırlanırsa dünyanın en kaliteli pamuklarından biri olur” diye konuştu. Tarakçıoğlu, Türkiye’nin GDO’suz üretimle gittikçe büyüyen organik pazarda yer alabileceğine dikkat çekti.
"GDO’lusu sağlığa zararlı değil" Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Selim Çetiner ise şunları söyledi: “Tüm dünyada ve Türkiye’de ürünler, reyona çıkmadan önce barındırdığı insan sağlığı ve çevresel risklerine baklır, uygunsa devlet otoriteleri tarafından onaylanır. AB’de İngiltere, Almanya ve Fransa siyasi olarak karşı çıktığı için bir iki ülke dışında GDO’lu üretim yapılmıyor. Ancak gıda ve yem amaçlı 47 ürün, ithal ediliyor. Dolayısıyla hem ABD hem de AB’de tekstil amaçlı kullanılan pamuğun, insan sağlığına zararlı olduğunu düşünmüyorum.”
