En az 5, en çok 20 koyun ve keçi parası ile üye oluyorsunuz. 3’üncü yılın sonunda, her 5 koyun veya keçi için bir asgari ücret tutarında kâr payı ödenecek; ayrıca her hafta 2 kilo et 5 litre de süt alacaksınız. Modelin sahibi Ankara’da Kurulu bir tarım kooperatif… Kooperatifin reklâmları bir süreden beri ulusal medyada da yer alıyor. Balcı, mali kaynağın üyelerden sağlanacağını söylüyor. Kuşku ile karşılanan projesi için ‘dolandırıcı değiliz’ açıklaması yapıyor. Halep keçisi, Romanov cinsi koyunlarla ortak olunan kooperatifte, müfettişlerin ise denetim yaptıkları ortaya çıktı.
Önceki yıllarda deve kuşu, Pekin ördeği gibi hayvan türleri için geliştirilen, ancak başarısız olunan projelerin bir benzeri koyun ve keçilerle hayata geçirilmeye çalışılıyor. Bu iş için kurulan kooperatifin adı ‘S.S. Büyük Anadolu Tarım ve Ziraat Ürünleri Üretim ve Pazarlama Kooperatifi’. Ankara Çankaya’da kurulu kooperatifin 7 yöneticisi bulunuyor. Kooperatif geçtiğimiz Haziran ayından bu yana faaliyette. Ancak, ulusal yayın yapan televizyonlara verdiği reklâmlara adından söz ettirdi.
Kooperatifin web sitesinde, 3 temel amaçlarının olduğu açıklanıyor. İlki, üye çiftçilere yüzde 10 daha ucuz mazot desteği sağlama, ikinci, yine daha ucuz gübre desteği ve tarımsal ekipman sağlama, üçüncü amaç ise üyelerin de ortak olması ile on binlerce koyun ve keçi yetiştirme. Sitede yer alan bilgiye göre Türkiye’nin 81 ilinde bin 117 entegre tesis kurulacak.
Modelin işleyişi ise şu şekilde açıklanıyor: En az 5 keçi veya koyun en fazla 20 keçi veya koyun ile kooperatife ortak olunuyor. Üretilmek istenen keçi türü Halep keçis, koyun ie Romanov ırkı. Keçi başına 600 TL, koyun başına ise 800 TL ödeniyor. Örneğin bir kişi 10 keçi ve 10 koyun ile kooperatife ortak olmak istedi. 14 bin TL’lik toplam tutarın yüzde 30’u kooperatif hesabına yatırılıyor. Kalan kısım ise taksitler halinde ödenebiliyor. 3’üncü yılın sonunda ise kâr payının dağıtımına başlanıyor.
Toplam 20 hayvanı olan bir kişiye her yıl, uygulamadaki asgari ücretin 4 katı kadar bir para ödeniyor. Ortağın ayrıca her hafta 8 kilo et, 20 kilo da süt alma hakkı bulunuyor. İsteyen et ve süt yerine parasını da alabilecek. Bugün ortak olan bir kişinin ortaklığı ise ancak 2 yıl sonra sonlandırılabilinecek.
İLK AĞIL BAŞKAN'IN KÖYÜNDE
Türkiye geneline yayılmak istendiği açıklanan modelin ilk uygulaması, Kırşehir Kaman’a bağlı Yeni Köy’de kurulu ağılda hayata geçirilmiş. Yeni Köy tercihinin sebebi ise Kooperatif Başkanı Ahmet Balcı’nın da Yeni Köy’lü olması. Balcı’ya ait arazide ilk ağıl kuruldu ve keçiler konuldu. Söz konusu ağılda şimdilik 103 keçinin olduğu öğrenildi. Benzer bir çalışmanı Eskişehir Sivrihisar’da da olduğu ifade edildi.
‘KUŞKULU KOOPERATİF’
Hürriyet Dünyası’nın konuştuğu sektör kaynakları geliştirilmek istenen modele kuşku ile bakıyor. Tarım ve hayvancılık sektöründe yaşanan sorunlara dikkat çeken kaynaklar, geçmişte birçok örneği yaşanan ve çok sayıda mağdur yaratan bir tür “saadet zinciri” oluşturmaya çalışıldığı iddiasında.
‘HEDEFİMİZ BU YIL 150 BİN ÜYE’
Kooperatif Başkanı Ahmet Balcı’nın (50) geçmiş deneyimi konut kooperatifçiliği üzerine. Kooperatifin 7 yöneticisinin olduğunu ifade eden Balcı, kaç üyeye sahip olduklarını açıklamak istemedi. Hürriyet’in, kooperatif kaynaklarından edindiği ‘550 üye’ rakamına ilişkin ise bir yorumda bulunmadı. Ancak bu yıl 150 bin üyeye ulaşacakların iddia etti.
‘KEÇİLERE BİRŞEY OLMAZ’
Balcı, sitelerinde açıkladıkları ‘1.117 entegre tesis’ konusuna da açıklık getirerek şunları söyledi: “Türkiye’nin 7 bölgesine 7 entegre tesis kuracağız. Buralarda kesimhaneler de olacak. Bunların toplam maliyet 70 milyon TL. Bin 117 rakamı ise Türkiye genelinde kuracağımız ağıl sayısı. Biz, sahip olacağımız koyun ve keçiler için bu sayıda ağıla ihtiyaç duyacağımızı hesaplıyoruz. Bu kooperatifin batması söz konusu değil. Koyun ve keçilere de bir şey olmaz. Birileri bizim dolandırıcı olduğumuzu söylüyor ancak dolandırıcı değiliz. Bunu söyleyenleri Bunu söyleyenler işine son verdiğim kişiler. Kooperatifin mali gücü üyelere dayalı. ”
KEÇİ SÜTÜ HESABI
Balcı finansal olarak zor gibi görünen sistemin nasıl işleyebileceğine ilişkin ise şu kaba hesabı yaptı: “ Bugünkü asgari ücret 800 TL. Bu asgari ücreti nasıl veriyoruz? 5 keçi ile kooperatifimize katılan bir çiftçimiz 3. yıldan sonra üretim çiftliğindeki keçi sayısı 50’ye ulaşıyor. Bu keçilerden günde ortalama 10 kilo süt alıyoruz. Keçi sütünün kilosu piyasada 4 TL civarında. Hesap ortada. ”
