Sıfırdan 30 milyon dolarlık ihracata
ADANA’nın Ceyhan İlçesi’nde Yaltır Ailesi, pamuğun rağbet gördüğü yıllarda Çukurova’da çilek yetiştirip, ihraç ederek, elde ettikleri geliri yıllık 30 milyon dolara yükseltti.
Çilekle, Çukurova’da üründe devrim yaratan Yaltır A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yaltır, 25 yıl önce, Türkiye’den hiç çilek ihracatı yapılmazken, üretime başladıklarını söyledi. 1800’lü yıllarda babası, amcası ve dedesinin Kırım Harbi’nin ardından Türkiye’ye göç ettiğini ve Osmanlı Devleti’nin verdiği toprakta tarımla uğraştıklarını anlatan Mehmet Yaltır, daha sonra yağ fabrikası kurduklarını, bu fabrikayı da 1984’de sattıklarını anlattı.
25 YILDA 66 KAT BÜYÜDÜ
Tarım geçmişini sanayi tecrübesiyle birleştirip, modern tarıma yönelmeye karar verdiğini anlatan Yaltır, şöyle dedi:
“O dönemde üniversite eğitimimi yeni bitirmiştim. Yağ fabrikasını sattık ve ne yapabileceğimizi düşündük. Modern tarım da aslında bir sanayidir. Sanayi gibi yönetilirse modernleşiyorsunuz. Aksi takdirde hele küçük topraklarda hiçbir şansınız yok. Böyle bir işletme açma ve çilek yetiştirme fikri oldu. Daha küçük alanda daha büyük verim alma işine gitmek gerektiği düşüncesiyle çilek yetiştirip, ihrac ettiğimiz şirketimiz Yalex’i kurduk. Adana’da 250 dekarda, Mersin’in Silifke İlçesi’nde 2 bin 500 dekar alanda üretim yapıyoruz. İlk üretimimiz 30 dekardan 150 tondu. Şu anda 10 bin ton çilek üretiyoruz. Üretimimiz 66 kat artmış. İşe ilk başladığımızda Türkiye’nin çilek ihracatı sıfırdı. Şu anda sektörde 20-30 bin ton çilek ihraç ediliyor ve yıllık 30 milyon dolar ihracat geliri var. Bu da yine bizim başlattığımız işin sayesinde olmuştur.”
Çileğin narinliğini anlatırken ‘erken doğmuş kuvözde bebek’ benzetmesi yapan Yaltır, sektörde çok zor anlar yaşadıklarını söyledi. En büyük hedefinin Türkiye’nin Doğu Avrupa’nın çilek pazarına hakim olan İspanya kadar büyümesi olduğunu anlatan Yaltır, “Sektörün gelişeceğine inanıyorum. İspanya bugün 300 milyar dolarlık çilek ihracatı yapıyor. Bundan 30 yıl önce ilk İspanya’ya gittiğimde bizim bu halimizden geriydiler. Bizim, pazarda büyüyüp onların yerini alma ihtimalimiz var. Ona ulaşmak için bilinçli çalışmak, kaliteli mal üretmek, bunun bilincinde olmak ve entegre çalışmak gerekir. Çilek erken doğmuş kuvöze konulmuş bebek gibi narin. Yaş meyve sebze bütün kategorinin adı. Elma 6-8 ay, portakal 2-3 ay dayanır ama çileğin ömrü 10-12 gündür. En fazla 15 gün, o da usulüne uygun ortam ve şartlarda olursa yoksa 1 gündür çileğin ömrü. Riski çok fazla fakat gelişime açık bir sektör” diye konuştu.
Üretimde 4’üncü, ihracatta 12’nciyiz
AKDENİZ Yaş Sebze Meyve İhracatçılar Birliği (AKİB) Başkanı Ali Kavak, Türkiye’nin çilek üretiminde dünya 4’üncüsü olmasına karşılık, ihracattaki sıralamada 12’nci olduğunu kaydetti.
Türkiye genelinde 239 bin ton çilek üretimi yapıldığını bildiren Kavak, “Üretimimiz fazla olmasına karşılık, ihracatta dünya sıralamasında 12’nci sıradayız. 2008’de Rusya başta olmak üzere Romanya, Polonya, Ukrayna, Bulgaristan, Hırvatistan, Macaristan, Sırbistan, Almanya ve Letonya’ya 30 bin tonun üzerinde çilek ihraç ettik. Bu yıl ise hedefimiz daha yüksek” dedi. |
