Başbakan Tayyip Erdoğan'ın "Milli içki bira değil, ayran" açıklaması ile yeni bir tartışma başlarken, Türk halkının açık ara 'kolakolik' olduğu ortaya çıktı. Çünkü Türk halkı yılda 2.6 milyar litre kola tüketiyor. Bu rakam Erdoğan'ın milli içki olarak gösterdiği ayran tüketimini 6'ya katlarken, bira tüketiminin de 998 milyon litre ile çok üzerinde yer alıyor.
Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Dünya Sağlık Örgütü'nün düzenlediği Global Alkol Sempozyumu'nda "Bira, Cumhuriyet'in ilk yıllarında bazı kitaplarda maalesef milli bir halk içkisi olarak takdim edilmiştir. Bizim milli içkimiz ayrandır" diyen Erdoğan'ın çıkışıyla hangi içeceği ne kadar tükettiğimiz merak konusu oldu.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na bağlı Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) tarafından hazırlanan Süt ve Süt Ürünleri Raporu'na göre, Türkiye'nin 2012 yılında tahmin edilen ayran tüketim miktarı 442 milyon 570 bin litre. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (TAPDK) verilerinde, aynı dönemde tüketilen bira miktarının ise 998 milyon litre olduğu yansıtılıyor. Rakamlara göre, Türk halkı en çok ABD'den dünyaya yayılan kolayı içmeyi seviyor. Türkiye'de kişi başına yıllık kola tüketiminin 2012'de 35 litre olduğu tahmin ediliyor. Buna göre, Türk halkının 2012'deki yıllık toplam kola tüketimi 2.6 milyar litre olarak hesaplanıyor.
Ev yapımı ayran birayı geçiyor
Paketli ayran satışı 442 milyon litre olarak görünse de ev yapımı ayran dereye girdiğinde rakamın 1.5 milyar aştığı tahmin ediliyor.
TEPGE'nin raporuna göre, Türkiye'de 2012 yılında 14.2 milyon ton süt üretildi. Aynı dönemde peynir üretimi 516 bin, tereyağı üretimi 48 bin, ayran üretimi 442 bin, süt tozu üretimi 87 bin, yoğurt üretimi 1.1 milyon, içme sütü üretimi de 1.2 milyon ton olarak gerçekleşti (1 ton=1000 litre). 8 kilo sütten 1 kilo peynir, 10 kilo sütten 1 kilo tereyağı ve 1 kilo süt tozu üretildiği göz önünde bulundurulduğunda, peynire 4 milyon, tereyağına 500 bin, yoğurda 1.1 milyon ton süt kullanıldığı hesaplanıyor. Bir başka deyişle, toplam üretim 14.2 milyon ton iken, kullanılan toplam süt miktarının 8.1 milyon olduğu görülüyor. Geri kalan sütün ambalajlı ürün haline dönüşmediği ifade edilirken, kayıtdışı kaldığı ve evde peynir, ayran, yoğurt, yağ olarak tüketildiği tahmin ediliyor. Rakamlar ayran tüketimini 442 milyon litre olarak gösterse de toplam tüketimin bunun çok daha üstünde olduğunu ifade eden Sütaş Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Yılmaz, "Ayran herkesin yoğurttan kendi kendine yapabileceği bir ürün. Ambalajlı ve markalı ayran tüketimi ciddi biçimde artış gösteriyor; fakat evlerde yapılanları da göz önünde bulundurduğumuzda tüketimin 1.5 milyar litreyi bulduğunu tahmin ediyorum" diyor.
Meyve suyu 1 milyar litre barajına ulaştı
Türkiye'de 2012'de gerçekleşen meyve suyu tüketiminin 1 milyar litre olduğu ifade ediliyor. Dimes Genel Müdürü Ozan Diren'in verdiği bilgiye göre, meyve suyu sektörü son 5 yılda ortalama yüzde 10'luk büyüme grafiğini yakalamış durumda.
2013 yılında da meyve suyu sektöründe yüzde 7-8 civarında büyüme olması bekleniyor.
220 MİLYON LİRALIK PAZAR
Yaşar Holding İcra Kurulu Başkanı Mehmet Aktaş, ayran tüketiminin yaklaşık yüzde 80'nin ev dışı tüketim noktalarında olduğunu belirterek, "Perakende kanalında satılan ayran pazarının büyüklüğü 220 milyon lirayı buluyor" dedi.
Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği (ASÜD) Genel Sekreteri İsmail Mert ise Türkiye'de üretilen sütün yüzde 50'si olarak ifade edilebilecek miktarının kayıtdışında kaldığının altını çizerek, "Ayran, peynir, tereyağı gibi ürünleri, markalıların dışında kalan toplam tüketimini hesaplamak çok kolay değil" diyor.
2009 YILINDA TESCİLLENDİ
Türk Patent Enstitüsü'nün (TPE) 2009'da Türkiye Cumhuriyeti sınırlarında üretilen 'Milli içki' olarak tescillediği rakının 2012'deki toplam tüketim miktarı ise TAPDK verilerine göre, 44.6 milyon litrede kaldı.
