Koyun sağmak için 20 km yürüyorlar
Bitlis’in Güroymak ilçesinde yaz aylarında dağlarda otlatılan koyunları sağmaya giden ve bölgede ‘berivan’ olarak bilinen kadınlar, her gün 20 kilometre yol katedip Nemrut Dağı eteklerine kadar yürüyor.
İlçeye bağlı Gölbaşı beldesinde yaklaşık 60 berivan, her gün çobanlar tarafından Nemrut Dağı eteklerinde otlatılan koyunlarını sağmak için yaklaşık 5 saat yürürken, yolda geçen zamanda ise arkadaşlarıyla hem muhabbet ediyor hem de hasret gideriyor. 4 ay boyunca her gün 20 kilometre yol yürüyen berivanlar, 4 ayın toplamında 2 bin 400 kilometre yol katediyor. Katedilen onlarca kilometreye rağmen hallerinden memnun olduklarını söyleyen kadınlar, atlı ve yaya berivanlar olarak iki gruba ayrılıyor. Beldede at arabası olan berivanlar ‘atlı berivan’ olarak tanınıyor. Atlı berivanlar at arabalarını da kendileri sürüyor.
Günlerinin büyük bölümünün koyun sağmak için yürümekle geçtiğini belirten berivan Nafize Sultan, beldede devlet tarafından tütün ekiminin yasaklanmasından sonra tek geçim kaynağı olarak hayvancılığın kaldığını, bu yüzden beldedeki halkın büyük bir kısmının, özellikle de kadınların küçükbaş hayvan besiciliğine başladığını söyledi. Nemrut Dağı’nın eteklerinde koyun sağmak için her gün gruplar halinde toplanarak yola koyulduklarını ifade eden Sultan, koyunları sağdıktan sonra sütlerini kovalara koyarak sırtlarına alıp tekrar köye doğru yola koyulduklarını anlattı.
Her gün berivan arkadaşlarıyla yürüdükleri kilometrelerce yola binlerce anı sığdırdıklarını dile getiren Sultan, "Berivanlık yapmak özünde zor bir iş. Herkes yapmaz ancak berivanlığın güzel yanları da var. Bunun en güzel yanlarından biri de her gün birlikte 20 kilometre yol katettiğiniz arkadaşlarınız ve arkadaşlıklarınız. Bunun yanında, bazı günler sütümüz az oluyor. O zaman da sağdığımız sütleri o gün için bir berivan arkadaşımıza veriyoruz. Bu, böyle devam edip gidiyor" dedi.
Her gün yaya olarak 20 kilometrelik stabilize yolu kat etmek zorunda kaldıklarını anlatan berivan Zübeyde Bakır ise, çocuklarıyla sağım yeri olan Nemrut Dağı’nın eteklerine geldiklerini anlattı. Bakır, "Günde öğle ve akşam olmak üzere iki defa süt sağımına gidiyoruz. Her gün iki defa olmak suretiyle 5 kilometre gidip 5 kilometre de geri dönüyoruz. Yani günde toplamda 20 kilometre yol yürümüş oluyoruz. Öğle saatlerinde hayvanların sağımı yapıldıktan sonra, sıcaktan bozulmaması için bidonlara doldurduğumuz sütü, sağım yerindeki soğuk su kaynaklarına bırakıyoruz. Yılın 4 ayını koyun sağımıyla geçiriyoruz. Bu 4 ay boyunca her gün 20 kilometre yol yürüyoruz" diye konuştu.
Berivan kadınlardan Kadriye Ulu da yürümek zorunda kaldıkları yolun kendilerini yorduğunu ancak diğer yandan spor amacıyla düşündüklerinde sağlığa faydalı olduğunu belirtti.
(İHA) |
