Ugandalılar, karpuzu Adanalı işadamından öğrendi
Ekvator çizgisinin üzerinden geçtiği doğu Afrika ülkelerinden Uganda, karpuzu Adanalı işadamı Şemsettin Çolak’tan öğrendi. Çolak Uganda’ya ilk karpuz götüren kişi oldu. Muz pişirmeye alışık olan kimi Ugandalılar ise karpuzu da pişirmeye kalkıştı.
Yurt dışı serüveni 1980’lerde Libya’da bulunan babasının yanına gitmekle başlayan işadamı Çolak, Uganda’ya ilk karpuzu getiren adam olarak tarihe geçti.
Uganda’yı yurt dışına dönük ziyaretleri sırasında keşfeden Çolak, geldikleri Kenya’da karşılaştıkları bir diğer Türkün tavsiyesi üzerine Uganda’ya gider. 1983’de babasıyla birlikte adeta botanik bir bahçeyi andıran Uganda’ya gelen Çolak, o gün bugündür Uganda’da yaşıyor. Daha sonra buradan evlenen Çolak, burayı ikinci yurt edindi.
Çolak, ılık bir iklime sahip Uganda’daki iş hayatına baba mesleği ziraatla başlıyor. Memleket Adana olunca haliyle ilk akla gelen karpuz ekimi oluyor. Bunun üzerine Çolak ailesi Uganda’nın Masaka şehrinde arazi satın alıyor. Hikayenin geri kalanını ise işadamı Çolak’tan dinleyelim: "Masaka yolu üzerinde satın aldığımız arazide karpuz yetiştirmeye başladık. Babam yerli halkın karpuzu seveceğini söyledi. Ektik, çok güzel karpuzlar yetişti. Yerli halk karpuzu bilmediğinden önce bir alıp tadına bakıyor sonra atıyordu. İlk dönemde müşteri bulmada zorluk çektik. Bir müddet sonra ise insanlar kendileri karpuzu ekmeye başladı ve bu işi artık kendileri yapıyor. Hatta kimileri burada muzu patates gibi pişirdikleri gibi karpuzu da pişirmeye çalıştılar, ama olmadı."
Normalde iş makineleri tamircisi olan Çolak, karpuz ekimini bırakınca zamanın artan kısmında iş makinelerini tamir etme işine başladı. Adanalı işadamı Viktorya gölü kenarındaki arsasında inşa ettiği evinin yanına getirilen iş makinelerini başarıyla tamir ediyor.
İlk dönemlerde Uganda’da sadece iki kişi olduklarını ve aktarmalı yollarla Uganda’ya gelebildiklerini dile getiren Çolak, "Şu ada burada iş yapan başka esnaflarımız ve okullarımız var." diyor. Türkiye büyükelçiliğinin de faaliyet başladığı Uganda'ya THY haftada 5 gün sefer düzenliyor.
Bazen Kampala Türk okulunu ziyaret eden Çolak burada öğrencilerle konuşup sohbet ediyor. Çolak ikinci vatan edindiği Uganda hakkında ise çok olumlu konuşuyor. Uganda’da her zaman bir bahar havası olduğunu dile getiren Çolak, "Uganda gerçekten çok güzel bir yerdir. Senenin 12 ayında hiç bir zaman kış olmaz. Adana’daki gibi yaz da olmaz. Her zaman burada ilkbahar havası vardır." değerlendirmesinde bulunuyor.
İşadamı Çolak’ın kızı Melda Çolak ise babasını bu yaz tatilinde yalnız bırakmamış. Melda okul biter bitmez soluğu Uganda’da almış. Adana’da liseyi bitiren Melda şimdi üniversiteye hazırlanıyor.
Çolak’ın öncülük ettiği karpuzlar ise artık yerli halk tarafından yetiştirilip tezgahlarda pazarlanıyor. (CİHAN) |
