Baharda kokusu ile kenti saran hatta adına festival düzenlenen ‘portakal çiçeği’, mevsimi gelip meyve verdiğinde de ayrı bir şölendir Adana’da. Kaldırımlar, refüjlar, bahçe ve tarlalar turuncuya boyanır. Adanalıların alışık olduğu bu tablo dışardan şehre gelen insanlarda da hayranlık uyandırır.

Adana Turunçgil Üreticileri Birliği Başkanı Remziye Karabucak ile şehir için ekonomik olarak da büyük paya sahip olan turunçgil ve turunçgil üreticiliği üzerine konuştuk. Karabucak, bölgede önemli yer tutan narenciye ve narenciye üretimi ile ilgili sorunları, beklentileri ve yapılan çalışmaları anlattı.

ADATÜB’ün işlevi, amacı nedir?

Adana Turunçgil Üreticileri Birliği’nin (ADATÜB) amacı üreticilere bilgi aktarımı yapmak bilimsel toplantılar hazırlamak, ‘Birlikten kuvvet doğar’ düşüncesinin doğru olduğuna inanarak üretici birliği sıfatıyla bir araya gelmek, fikirleşmektir. Şu anda birliğimizin 70 üyesi var. Birliğimiz, üreticiyi bilinçlendirmek ve narenciye üreticileri arasında dayanışma sağlamak adına önemli bir rol üstleniyor. Sene içerisinde yapılan seminerler ile bu konuda doğru adımlar atıldığını düşünüyorum. Üretici olarak ise ben kendi çiftliğimde 14 yıldır görev alıyorum. Babamı kaybettikten sonra işleri kardeşimle devraldık. Daha çok narenciye olmak üzere nar, kayısı gibi meyveler yetiştiriyoruz. Bunun yanında pamuk, buğday, mısır gibi tarla ziraati üretimi de yapıyoruz.

Adana’nın narenciyedeki konumu nedir?

Adana narenciye üretiminde Türkiye’de 1 numara. Bu anlamda Yüreğir ilçesinde yapılan narenciye üreticiliği de çok gelişmiş durumda. Üstelik bu bölgede çiftçilerimiz çok bilinçli. Ar-Ge çalışmasının yanı sıra zirai gelişmeleri de internet ortamından takip ediyor. Özellikle yeni nesil üreticiler çok daha bilinçli bir şekilde tarım yapıyor. Herşeyi araştırıp, soruşturuyor; bilgi çağının nimetlerinden sonuna kadar yararlanıyor. Adana’da narenciye üretiminin en büyük faydalarından biri tarım arazilerinin büyük olması. Bölgedeki turunçgil yetiştirilen arazilerin genişliği, ülke genelindeki ortalama arazi genişliğinin çok üzerinde.

Bu sene turuçgille ilgili beklentileriniz ne yönde?

Meyvecilikte ürün verimi seneden seneye fark edebiliyor. Bu seneki verimlilik geçtiğimiz senelere göre daha fazla. O yüzden ihracat konusunda beklentilerimiz geçen senekine nazaran daha yüksek. Yine de endişeler var tabii. Çünkü ülkeler arasındaki olumsuz bir süreç, ihracatı etkileyebilir. Üreticiye ihracat için teşvik sağlanıyorken ve ihracat konusunda bu sene umutlar yüksek iken umuyorum ki üreticiyi mağdur edecek bir durum yaşanmaz. 

Narenciye üretiminde ne gibi sıkıntılar var?

Eskiye oranla narenciyenin karlılık oranı az. Ben 14 yıldır bu işin içindeyim. 14 yıldır narenciyeyi aynı fiyattan satıyorum. Üretim maliyetleri fiyatları çok yükseldi.  Mazot çok pahalandı. Gübrede de ciddi fiyat artışı oldu ve işçi ücretleri yükseldi.  Yani maliyet fiyatı arttı ama satış fiyatı aynı kaldı. Yalnız şuna vurgu yapmak gerekir: Narenciyedeki yeni çeşitlerde karlılık oranı daha yüksek. Çünkü henüz yeni çeşitlerin üretimi çok yaygınlaşmadı. İkinci bir sıkıntı ise ülke olarak araştırma merkezi konusunda dünyaya oranla çok gerilerdeyiz. Türkiye’de yetişen hiçbir tohumun orjinali ülke içinden çıkma değil. Yani bize ait bir tohum çeşidi yok. Mersin’in Silifke ilçesinde ALATA Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu var. Burada çeşitli denemeler yapılıyor. Başarılı olduğu takdirde bize ait, Türkiye’nin patentinde tohum çeşitleri ortaya çıkacak. Bu tip araştırma merkezlerinin fazlalaşması ülkemiz için büyük gelişmeler sağlar ancak şu an bilimsel açıdan yeterli değiliz.

Verimliliği arttırmak için neler yapıyorsunuz?

Biz üreticiler olarak verimliliğin en yüksek seviyede olması için bütün gerekenleri yapıyoruz. Toprak araştırması yaprak analizinden başlayarak, ona göre ürünün besleme düzenini ayarlayıp, gübreleme zamanını  tespit edip o şekilde ürün yetiştiriyoruz. Buna rağmen kontrol edilemeyecek olan iklim unsuru var. Onun dışında ürünlerle ilgili bizim müdahale edeceğimiz hiçbir şeyi gözden kaçırmıyoruz. Yurt dışından danışmanları seminer vermek üzere buraya davet ediyoruz ve üreticinin bilgilendirilmesi sağlıyoruz. Zirai faaliyetlerimizi danışmanların yaptığı araştırmalar doğrultusunda sürdürüyoruz.

Narenciye üreticilerine önerileriniz nelerdir?

Narenciye üreticilerine önerim yeni çeşitlere yönelmeleri. Eski çeşitlerin bahçelerden sökülüp, yeni çeşit ürünlerin ekilmesi üreticiyi kar anlamında daha fazla avantaj sağlayacaktır. Bize düşen doğru üretim yapmak. Doğru üretimden kastettiğim şey, yeniliklerin takip edilmesi, üretim öncesi ve üretim süreci boyunca araştırmalar yapılması. Gübreleme, sulama ve hasadın doğru şekilde ve doğru zamanda yapılması. Bunlar yapılmazsa diğer ülkelerle rekabet edebilmek imkansız hale gelir. Bunun dışında ADATÜB’e üye olan çiftçilerimiz fiyat anlamında birbiriyle iletişim halinde. Örneğin, ‘Ben limonu şu fiyattan sattım haberin olsun’ şeklinde paslaşıyorlar. Eskiden üretici ürününü hangi fiyattan sattığını sır gibi saklardı. Şu anda üreticinin birbirine bu şekilde açık olması üreticiler arasındaki dayanışmayı gösterir ve bu paylaşım mağdur olmaktan kurtarır. Bu güzel birliktelik ve dayanışmanın artarak sürekli olmasını temenni ediyorum.