Büyükbaş hayvan çiftlikleri boşaldı, et krizi kapıda
Hayvan çiftlikleri, yüksek maliyetler ve yeterli sayıda damızlık dana olmaması nedeniyle tam kapasite çalışamıyor. Sektör temsilcileri, nisan ayından beri besilik dana bulamadıklarını belirterek, çözüm üretilmemesi halinde 2014 yılında üç yıl önceki et krizinin tekrarlanacağı uyarısında bulunuyor.
Son iki yıldır kapasiteleri sürekli düşüş gösteren büyükbaş hayvan çiftlikleri neredeyse boşaldı. Hayvancılık işletmeleri, maliyetlerin yükselmesi ve besilik dana bulamadıkları için tam kapasite çalışamıyor. Yaklaşık 400 bin baş kapasiteye sahip 25 büyük çiftlikteki hayvan sayısı, yüzde 70’e varan oranlarda azaldı. Hayvan sayısı, kapasitesinin yüzde 10’una kadar düşenler bile var. Sektör temsilcileri, nisan ayından beri besilik dana bulamadıklarını belirterek, çiftliklerin kapısına kilit vurmaya hazırlandıklarını söylüyor. Çözüm üretilmemesi halinde 2014 Ocak veya Şubat aylarında, üç yıl önce olduğu gibi et krizinin tekrar başgöstereceği ve 17,75 lira olan karkas etin fiyatının 20 lirayı aşabileceği belirtiliyor. İşletme sahipleri, süt sığırcılığına yeterli teşvik verilmesi halinde besi materyali sıkıntısının çözülebileceğine inanıyor. Ayrıca çiftliklere kota getirilerek, besilik hayvan ithalatının yeniden açılması isteniyor. İki hafta önce Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın talebi üzerine Ankara’da bir araya gelen 25 büyük besi işletmesi, taleplerini yetkililere iletti.
Sektörün en önemli problemlerinin başında maliyetler geliyor. Piyasada et kesim maliyetleri 15-16 liralara ulaşıyor. Damızlık dana ise çiftliğe ancak kilosu 11 liradan girebiliyor. Süt sığırcılığı yapan üreticiler, desteklerin az olması ve para kazanamadıklarından dolayı inekleri mezbahaya gönderiyor. Bu da damızlık dana yetişmesini engelliyor. Bir diğer önemli mesele ise kayıtlı hayvan sayısı bakımından kesin bir bilgi bulunmaması. İstatistiklerin tutulduğu Türk Veteriner Bilgi Sistemi (Türkvet) ve TÜİK kayıtlarında sıkıntı var. Deri sanayisi verileriyle ne kadar hayvan kesildiği takip edilmeye çalışılıyor. Kesilen hayvanların çoğu, Türkvet sisteminden düşülmüyor. Özellikle küçük üreticiler, bıçağa gönderdikleri hayvanları sisteme bildirmiyor. Bu da hayvan sayısının yüksek görünmesine sebep oluyor.
Hayvancılıkta gelinen noktayı değerlendiren sektör temsilcileri, önlerini göremediklerini, belirsizliklerden dolayı kestikleri hayvanların yerine yenisini koyamadıklarını belirtiyor. Kahramanmaraş’taki Hünkar Çiftliği’nin sahibi Eşref Şekerli, büyükbaş hayvan çiftliklerinin yanlış politika yüzünden batmayla karşı karşıya olduğunu söylüyor. Sıkıntının temelinde pahalı yem ve ucuz süt yattığını savunan Şekerli, “Süt sığırcılığı yapanlar, süt para etmediğinden dolayı ineklerini kesime gönderiyor. Dolayısıyla damızlık dana yetişmiyor. Bu da çiftliklerin boş kalmasına, dolayısıyla et krizine yol açıyor. Ayrıca maliyetler çok yüksek.” diye konuşuyor. |
