TZOB: Çiftçi, Haziran'da da yağış mağduru oldu ANKARA - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ekim 2013’de başlayan bu üretim sezonunda doğal afetlerin hemen hepsini yaşayan çiftçinin, Haziran ayında da yağış yüzünden zarar gördüğünü söyledi.
Ekim-Nisan döneminde Mart ayı dışında normalin çok altında kalan yağışların Mayıs ayında normalin üzerine çıktığını belirten Bayraktar, “Mayıs ayında yağış ortalaması normalin yüzde 21, geçen yılın yüzde 37,2 üzerinde 58,5 milimetre (mm) olarak gerçekleşmiştir. Her ne kadar Mayıs ayı yağışları normalin üzerinde olsa da kış aylarında yağışların yetersiz kalması nedeniyle 2013 Ekim-2014 Mayıs döneminde, birikimli yağışlar genel olarak normalden ve geçen yılın aynı dönemindeki yağışından az oldu. Normali 549,5 milimetre (mm), geçen yılın aynı dönem ortalaması ise 614,8 mm iken, 2013 Ekim-2014 Mayıs döneminde yağış ortalaması 426,5 mm’de kaldı. Bu dönemdeki yağış miktarı normale göre yüzde 22,4, geçen yıla göre ise yüzde 30,6 azaldı." dedi.
Ekim-Mayıs aylarında birikimli olarak normale göre yağış azalmasının yüzde 32,2 ile en fazla Akdeniz Bölgesi'nde görüldüğünü, bu bölgeyi yüzde 30,6 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüzde 30,5 ile Doğu Anadolu Bölgesi, yüzde 26,5 ile İç Anadolu Bölgesi, yüzde 14,1 ile Karadeniz Bölgesi, yüzde 13,1 ile Ege Bölgesi, yüzde 12,8 ile Marmara Bölgesi"nin izlediğini kaydetti.
Mayıs ayında kuraklık riskinin oluştuğu İç Anadolu bölgesinde normalinin üzerinde oluşan yağışın, bazı alanlarda faydalı olduğunu belirten Bayraktar, kış yağışlarındaki yağışlar yetersiz olduğu İç Anadolu ve Akdeniz Bölgelerinde bahar aylarına kadar yeterli gelişimi tamamlanamayan alanlarda, Mayıs ayı yağışlarının etkisinin beklenenin altında kaldığını vurguladı.
Ayrıca, hasadın devam ettiği Akdeniz Bölgesinde gerçekleşen aşırı yağışların buğday hasadını zorlaştırdığına dikkati çeken Bayraktar, İç Anadolu Bölgesinde aşırı yağışların sele dönüştüğü alanlar ile dolu yağışının gerçekleştiği buğday alanlarında zarar meydana geldiğini bildirdi. Ekim ayından buyana yaşanan risklerin tümü değerlendirildiğinde hububatta kış kuraklığının ardından yaşanan don, dolu, aşırı yağışların bu yıl verim kaybına yol açtığını vurgulayan Bayraktar, Haziran ayında yaşanan afetlerle ilgili olarak şu bilgileri verdi:
4 Haziran 2014 tarihinde yaşanan dolu ve aşırı yağışlardan etkilenen yerler:
Bursa Gürsu: Meyve üretimi ile seracılığın yoğun olarak yapıldığı Bursa Gürsu’da, elma, armut ve şeftalide yüzde 20’den yüzde 90’lara varan oranlarda zarar meydana geldi. 400 dekar alanda bulunan seraların yüzde 50’si zarar gördü. Bursa Mudanya: 6 köy meydana gelen dolu yağışından olumsuz etkilendi. Özellikle 3 köyde yağışlar etkili oldu. Armut, elma ve şeftalide yüzde 40 ile yüzde 50 oranında hasar bekleniyor. Bursa Osmangazi: 2 köyde zarar görüldü. Özellikle çiçeklenme döneminde olan zeytin ağaçlarında zarar meydana geldi. Zeytinde bir sonraki yıl ürününü verecek olan meyve gözlerinde de hasarlar oluştu. Bursa Nilüfer: Çaylık köyünde 4 bin dönüm kadar bir alanda, buğday, zeytin ve meyvelerde zarar meydana geldi.
İstanbul: Daha çok şehir merkezinde etkili olan yağışlar, tarım alanlarında zarara yol açmadı. Yozgat Boğazlıyan ve Sarıkaya: Hem Boğazlıyan hem de Sarıkaya ilçelerinde buğday, arpa, silajlık mısır ve nohutta yüzde 100’e varan oranlarda hasar meydana geldi. Tarlalar biçerdöver giremez durumda. Manisa: Merkez ilçede 5-10 bin dönüm alanda başta bağ, mısır, domates olmak üzere ekili tüm ürünlerde yüzde 100’e varan oranlarda dolu zararı görüldü. Manisa Akhisar: Buğday ekili alanlar ile bağlarda, bir miktar da mısır ekili alanlarda zarar meydana geldi.
Mersin Silifke: Şeftali, elma, kiraz ve ceviz başta olmak üzere tüm meyveler zarar gördü. Gelecek yıl sürgün verecek olan dallar da zarar meydana geldi. Bunun yanı sıra seralarda da büyük zarar oldu. Zararın bazı alanlarda yüzde 100’e yaklaştığı görüldü. Ankara Sincan: Meydana gelen dolu yağışından meyve ve sebze alanları ile arpa ekili alanlar hasar gördü. İlçede yapılan hasar tespit çalışmaları sonucuna göre, yüzde 30-40’dan yüzde 70-80’e varan oranlarda kayıp oldu.
Ankara Çubuk: Meyve, sebze ve buğday alanlarında yüzde 70 üzerinde hasar bekleniyor.
Eskişehir: Toplam 400 bin dekar alanda hububat, meyve ve sebze doludan zarar gördü.
Çankırı: 2 köyde buğday ve arpada hasar olmakla birlikte büyük bir kayıp yaşanmadı.
Kırıkkale Sulakyurt: Hasar Tespit Komisyonu raporuna göre, buğdayda yüzde 41, ayçiçeğinde yüzde 50, bağlarda yüzde 35-50, kavun-karpuzda yüzde 35-40 kayıp meydana geldi. Kırıkkale Keskin: Buğday ve arpada zarar meydana geldi. Yıldırım düşmesi sonucu 3 hayvan telef oldu.
Çorum: Merkez ilçede patates, sebze ve soğanda bir miktar hasar meydana geldi. Aşırı yağışlar yer yer sel baskınlarına yol açtı. Yüksek yerlerde bir sorun görülmedi. Çorum İskilip: Bağ ve bahçelerde bir miktar hasar meydana geldi.
Çorum Bayat: 2 köyde etkili olan dolu yağışı arpa ve buğdaya yüzde 30 ile yüzde 40 arasında zarar verdi.
Çorum Osmancık: İşyerlerinde hasar meydana geldi. Sele kapılan bir kişi hayatını kaybetti.
Kayseri Kocasinan: 30 bin dönüm tarım alanı doludan zarar gördü. Dolu yağışı olana yerlerde ekili olan buğday, arpa, bağ ve bahçelerde hasar bazı yerlerde yüzde 100’ü buldu. Kayseri Bünyan: 20 bin dönüm alanda dolu zararı oldu. Dolu yağışı olan yerlerde ekili olan buğday, arpa, bağ ve bahçelerde yüzde 100’e yaklaşan hasar meydana geldi. Samsun Canik, Atakum ve İlkadım: İlk incelemelere göre, Canik, Atakum ve İlkadım ilçelerinde buğday ve meyvelerde dolu nedeniyle yüzde 20-30 kayıp bekleniyor.
Amasya: Merkez ilçede dolu çok zarar vermezken, buğday, pancar, yonca selden tamamen zarar gördü.
5 Haziran 2014 tarihinde yaşanan dolu ve aşırı yağışlardan etkilenen yerler:
Denizli Honaz: İlçede şiddetli yağmur gerçekleşti. Dağlık köylerde sel oldu.
Nevşehir Kozaklı: İlçenin Yassıca, Küllüce, Karahasanlı, Kanlıca, Karasenir ve Merkeze bağlı mahallelerde aşırı yağış ve dolu büyük zarara neden oldu. Özellikle buğday arazilerinde zarar var. Manisa Merkez, Sarıgöl, Saruhanlı: Dolu yağışı üzüm bağlarına, buğday, mısır, domates ve karpuz ürünlerine zarar verdi. Bağlarda yedek budaklarda da zarar gördüğü için gelecek senenin ürünü de etkilenecek. İlde yaklaşık 7 bin dekar alanda zarar oluştu.”
Bayraktar, 6 Haziran 2014 tarihinde Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Adana, Osmaniye’yi de içine alan Çukurova bölgesi aşırı yağışların, Çukurova dışında kalan Adana bölgesi, Tarsus, Kahramanmaraş’ın batısı, Osmaniye, Düzce, Zonguldak, Bartın, Karabük ise çok kuvvetli, İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Bolu, Yalova, Bursa’nın doğusu, Bilecik, Eskişehir, Ankara’nın kuzeyi, Kastamonu, Çankırı, Sinop, Samsun, Ordunun Batısı, Çorum, Tokat, Amasya, Sivas’ın güney ve batısı, Kayseri, Nevşehir’in doğusu ve Yozgat’ın kuvvetli yağışların etkisi altında kaldığını belirtti.
2-9 Haziran 2014 tarihinde yaşanan dolu ve aşırı yağışlardan etkilenen yerler:
Sakarya Akyazı ve Hendek: Akyazı İlçesi’nde bir hafta boyunca düşen aşırı yağışlar özellikle mısır ekili alanlarda zarara yol açtı. Boyca büyük olan mısırlarda yatmalar olurken, çürüme şeklinde zarar da meydana geldi. Hendek İlçesi’nde bir hafta boyunca düşen aşırı yağışlar sele yol açtı. Mısır ve buğday ekili alanlar sele maruz kaldı. Dolu yağışı ise fındıklarda bir miktar zarar meydana getirdi. Hasar tespit çalışmaları devam ediyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Gaziantep, Adıyaman İlinin batısı ile İzmir, Aydın, Muğla’nın Fethiye, Kaş, Finike ilçeleri hariç ülkenin tümünde yağışların etkili olduğunu vurgulayan Bayraktar, 13 Haziran 2014 tarihinde yaşanan dolu ve aşırı yağışlardan etkilenen yerler konusunda ise şunları kaydetti:
Bursa İlimize bağlı Orhaneli, Gürsu, Orhangazi ve Nilüfer ilçelerimizle Yozgat Boğazlıyan ilçesine bağlı 2 belde ve 7 köyde, Gaziantep’te aşırı yağış ve dolu nedeniyle buğday, arpa, nohut gibi ürünlerle; armut, incir, erik, elma, şeftali, kiraz, zeytin, sebze bahçeleri ve seralarda yüzde 90’lara varan oranlarda zararlar meydana geldi. Aşırı yağışlar nedeniyle Sakarya’nın Hendek, İzmir’in Tire, Konya’nın Seydişehir gibi ilçelerinde çeşitli zararlar gerçekleşti. Bursa: Dolu bölgede tahıl, meyve-sebze ve zeytinde önemli derecede zarar meydana getirdi. Kirazlarda aşırı yağışlar çatlamaya yol açtı. Meyve (şeftali, üzüm, incir, erik, elma, kiraz), sebze, zeytin ve bağ alanlarında yüzde 20’den yüzde 100’e varan oranlarda zarar meydana gelmiştir. Aşırı yağışların çiçeklenme döneminde meydana gelmesi sonucu zeytinde tutum az, üzümde ise kavrulma olmuştur.
Sakarya Hendek: Hendek’te ovada merkeze yakın köylerde meydana gelen aşırı yağışlar, ekilen mısırlarda çürümeye yol açtı. Yeniden ekim yapılma durumu var. Sebzelerin tamamı aşırı yağıştan zarar gördü. İzmir Tire: Aşırı yağışlar ve dolu sebze ekili alanlar ile buğday, mısır ve zeytinliklerde hasara yol açtı. 5-6 bin dekar alan fazla yağış ve doludan etkilendi.
Adana Seyhan: Buğday hasadı tamamlandığı bölgede, yağış olan yerlerde sebze ve meyvede kısmen zarar meydana geldi.
Konya Seydişehir: Yağışlar buğdayı olumsuz etkiledi. Pas hastalığı görülmeye başlandı. Havaların kapalı gitmesi halinde kayıp bekleniyor.
19-20-21 Haziran 2014 tarihinde yaşanan dolu ve aşırı yağışlardan etkilenen yerler:
Bursa Karacabey, Edirne Lalapaşa ve Süloğlu, Sakarya, İstanbul Silivri ve Kocaeli Kandıra’da aşırı yağış ve dolu tarım ürünlerine zarar verdi. Bursa Karacabey: Aşırı yağış ve dolu özellikle domates ve karpuzlarda yüzde 60’dan yüzde 70’e varan oranlarda zarara yol açtı. İlçe tarım müdürlüğünce oluşturulan hasar tespit komisyonu hasar tespit çalışmalarına devam ediyor. İstanbul Silivri: Aşırı yağış ve dolu ekili alanlarda zarara neden oldu. Özellikle dolu yağışı buğdayda başakların kırılmasına ve yatmasına yol açarak zarar meydana getirdi. Ayçiçeğinde de bir miktar zarar meydana geldi. Kocaeli Kandıra: İlçeye düşen aşırı yağış büyük hasara yol açmamakla birlikte, özellikle yeni ekilen mısırlarda yağışın çıkış dönemine rastlaması zarara neden oldu. Edirne Lalapaşa ve Süloğlu: Haziran ayının 20’sinde özellikle Lalapaşa ve Süloğlu ilçelerinde dolu şeklinde düşen yağış ayçiçeğinde çiçek tablaları ve yapraklarda zarara neden oldu. Buğdayda ise başakların kırılmasına ve yatmaya yol açtı. Buğday ve ayçiçeğinde meydana gelen dolu zararı için TARSİM eksperlerine durum iletildi. Hasar tespit çalışmaları devam etmekle birlikte ürünlerde yüzde 40 ile yüzde 60 zarar bekleniyor. Sakarya Erenler ve Gevye: Erenler ve Gevye’de dolu şeklinde düşen yağış bir miktar zarara yol açtı.
“ÜRETİCİNİN ZARARLARI TELAFİ EDİLMELİ”
Şemsi Bayraktar, çiftçinin Haziran ayında bile büyük zarara uğradığını bildirerek, Ziraat Odalarından TZOB’a intikal eden raporlara göre başka illerdeki hasar tespitlerini de takip ettiklerine dikkat çekti. Bayraktar, zarar gören alanlarda TARSİM sigorta eksperleri ve hasar tespit komisyonlarının çalışmalarının devam ettiğini bildirdi. Üreticilerin iklimsel olumsuzluklar nedeniyle zorlu ve sıkıntılı bir dönem geçirdiğini bildiren Bayraktar, “Her ne kadar dolu zararı sigorta kapsamında olsa da üreticilerin büyük bölümü çeşitli nedenlerle sigorta yaptıramamıştır. Ayrıca kuraklık gibi risk kapsamı dışında afetler için 2090 sayılı Kanun ihtiyaca cevap verememektedir. Üreticilerin zararları telafi edilmelidir.” dedi. (CİHAN) |
